Vakıf Yükseköğretim Kurumu Personelinin Hukuki Niteliği ve Bu Personelin Ücret Gelirinin Vergilendirilmesinde 2914 Sayılı Kanun'da Öngörülen Vergi Kolaylıklarının Uygulanıp Uygulanmaması Sorunu Üzerine Bir Değerlendirme

Çalışmanın birinci bölümünde vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışan personelin hukuki niteliği irdelenmiştir. Bu irdeleme, yükseköğretim mevzuatı ve yüksek mahkemelerin kararları göz önüne alınarak yapılmıştır. Buna göre vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim elemanlarının idari hizmet sözleşmesiyle çalışan kamu görevlisi niteliğinde personel olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Diğer yandan idari personelin hukuksal niteliğinin belirlenmesinde güçlükler yaşanmaktadır. Çünkü yükseköğretim mevzuatı, özellikle bu kapsamdaki personelin niteliğini belirleme konusunda, açık düzenlemeler ortaya koymamaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise vakıf yükseköğretim kurumu personelinin ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde 2914 sayılı Kanun’da düzenlenen vergi kolaylıklarının uygulanıp uygulanmayacağı konusu üzerinde durulmuştur. Bu konuda birtakım vergi idarelerinin muhtelif zamanlarda verdikleri sirküler ve özelgeler de göz önüne alınarak ilgili vergi kolaylıklarının vakıf yükseköğretim kurumları personeli için de uygulanması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Vakıf Yükseköğretim Kurumu, Personel, Ücret, Gelir Vergisi, Vergi Kolaylıkları

The Legal Status of the Staff at Foundation Higher Education Institutions and an Evaluation on the Implementation of Tax Concessions Stipulated in Law No. 2914 in Taxation of Wages of These Staff

The legal status of the staff at foundation higher education institutions is examined in the first part of this study. This examination is carried out by considering the legislations on the higher education institutions and the decisions of high courts. According to this, it is concluded that the academic staff at the foundation higher education institutions are the staff serving as public servants employed under administrative employment contracts. On the other hand, there are difficulties in terms of determining the legal status of the administrative staff since the legislations on the higher education fail to set forth explicit regulations regarding the status of such administrative staff within this context. In the second part, concerning the taxation of the earnings, issue of whether the staff at the foundation higher institutions can benefit from the tax concessions stipulated in the Law No. 2914 is addressed. Within this scope, considering the circular notes and special notices issued by some taxation offices at different times, it is concluded that the relevant taxation concessions should be fulfilled for the staff at the foundation higher education institutions.

Keywords:

Foundation Higher Education Institution, Staff, Wage, Income Tax, Tax Concessions,

PDF

___

AKDOĞAN, Abdurrahman: Kamu Maliyesi, 18. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2017 (Kamu Maliyesi).
AKDOĞAN, Abdurrahman: Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, 13. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2017.
ALTINOK ÇALIŞKAN, Elif: “Vakıf Yükseköğretim Kurumlarında Çalışan Öğretim Elemanlarının ‘Yıllık İzin Hakkı’nın Tabi Olduğu Hukuksal Rejim”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2021, Cilt 20, Sayı 1, s. 47-86.
AVCI, Mustafa: “Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Personel Atama Usulü”, Amme İdaresi Dergisi, 2016, Cilt 49, Sayı 1, s. 57-117.
AYHAN, Önder: “İdari Sözleşmeler”, Danıştay Dergisi, 1979, Sayı 32-33, s. 86-134.
AYTURAN, Berkan: “Yükseköğretim Personelinin Göreve İlişkin Suçlarının Soruşturulması”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2018, Sayı 34, s. 429-467.
BATI, Murat: “Vakıf Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Maaşlarındaki Mali Haklar Sorunsalı”, 2022 (https://t24.com.tr/yazarlar/murat-bati/vakif-universitesi-ogretim-elemanlarinin-maaslarindaki-mali-haklar-sorunsali,34812, E.T.: 22.4.2022).
BAYINDIR, M. Savaş: “2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 35. Maddesinin Getirdiği Düzenleme ve Bu Düzenlemenin Uygulanmasından Doğan Sorunlar”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2007, Cilt 15, Sayı 2, s. 215-234.
ÇAĞA, Tahir: “Özel Hüküm Genel Hükmü Daima Bertaraf Eder Mi?”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 1991, Cilt 3, Sayı 3, s. 366-375.
ÇELİK, Nuri: “Vakıf Üniversitesi Öğretim Üyeleri ile Yapılan Sözleşmelerin Hukuki Niteliği Konusundaki Uyuşmazlık Mahkemesi ve Diğer Yargı Kararlarının Değerlendirilmesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2014, Cilt 20, Sayı 1, s. 3-16.
ÇOŞKUN KARADAĞ, Neslihan: “2547 Sayılı Yasaya Tabi Akademik Personelin Gelir ve Giderlerinin Vergi Hukuku Açısından İncelenmesi: Vergi Matrahının Tespitinde: ‘Mesleki Yayın Giderleri’nin İndirim Konusu Yapılmasına Dair Bir Öneri’”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2014, Cilt 23, Sayı 2, s. 161-176.
DEMİRCİOĞLU, Murat / KAPLAN, Hasan Ali: “Uyuşmazlık Mahkemesi’nin 21.5.2012, 5.11.2012 ve 24.12.2012 Tarihli Kararları Işığında Vakıf Üniversitelerinde Görev Yapmakta Olan Öğretim Üyeleri ile Üniversiteler Arasındaki Sözleşmelerin Hukuki Niteliği”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2013, Cilt 15, Prof. Dr. M. Polat SOYER’e Armağan Özel Sayısı, s. 51-80.
DURAL, Mustafa / ÖĞÜZ, Tufan: Türk Özel Hukuku Cilt 2 Kişiler Hukuku, 14. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2013.
ERGİNAY, Akif: Vergi Hukuku, 7. Baskı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1978.
GEREK, Şehnaz / AYDIN, Ali Rıza: Anayasa Yargısı ve Vergi Hukuku, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2010.
GİRAY, Filiz: Maliye Tarihi, 5. Baskı, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa, 2014.
GÖKTAŞ, Seracettin: “Vakıf Üniversiteleri ile Öğretim Elemanları Arasındaki Hukuki İlişkinin Niteliği”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2021, Cilt 29, Sayı 1, s. 581-621.
GÖZLER, Kemal: Hukuka Giriş, 12. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa, 2015.
GÖZLER, Kemal: İnsan Hakları Hukuku, 3. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa, 2020.
GÖZLER, Kemal: “Yorum İlkeleri”, (Ed.) ERGÜL, Ozan: Anayasa Hukukunda Yorum ve Norm Somutlaşması, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2013, s. 15-119 (Yorum İlkeleri).
GÖZLER, Kemal / KAPLAN, Gürsel: İdare Hukuku Dersleri, 19. Baskı, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa, 2017.
GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref: Yönetsel Yargı, 33. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2013.
GÜNDAY, Metin: İdari Yargılama Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2022.
GÜNGÖR GÖKSU, Gonca: “Türkiye’de Yükseköğretim Finansmanı: Önerilen Alternatif Modellerin Karşılaştırılması”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2014, Cilt 2, Sayı 1, s. 13-39.
IŞIKLI, İbrahim: “Vakıf üniversitesinde çalışanların işsizlik sigortası primi”, 2014 (https://www.dunya.com/kose-yazisi/vakif-universitelerinde-calisanlarin-issizlik-sigortasi-primi/19845, E.T.: 17.02.2022).
IŞIKTAÇ, Yasemin / METİN, Sevtap: Hukuk Metodolojisi, 4. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2013.
İNALCIK, Halil: Devlet-i Aliyye 1. Cilt, 34. Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2009.
İZMİRLİOĞLU, Fatma Ayça: Vakıf Üniversitelerinde Çalışan Akademik Personelin Hukuki Statüsü, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2017.
KAPLAN, Gürsel: İdari Yargılama Hukuku, 6. Baskı, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa, 2020.
KARAKOÇ, Yusuf: Genel Vergi Hukuku, 7. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014.
KARAKOÇ, Yusuf: Türk Hukuku’nda Vergi Kanunlarının Anayasaya Uygunluğunun Yargısal Denetimi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2017.
KILIÇ, Ramazan: “Türkiye’de Yükseköğretimin Kapsamı ve Tarihi Gelişimi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1999, Sayı 3, s. 289-310.
KILIÇ, Ramazan: “Yükseköğretim Mal/Hizmetinin Nitelikleri”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2002, Sayı 6, s. 51-69.
MUTLUER, Kamil / DAYANÇ KUZEYLİ, Nilay: “Vakıf Üniversitelerinin Katma Değer Vergisi Yükümlülüğü”, Prof. Dr. Nami Çağan Anısına Armağan, Atılım Üniversitesi Yayınları, Ankara, 2020, s. 389-404.
MUTLUER, Kamil / DAYANÇ KUZEYLİ, Nilay: Vergi Teorisi ile İlişkilendirilmiş Vergi Hukuku Genel ve Özel Hükümler, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
MUTLUER, Kamil / ÖNER, Erdoğan / KESİK, Ahmet: Teoride ve Uygulamada Kamu Maliyesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2007.
OĞUZMAN, Kemal / SELİÇİ, Özer / OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe: Kişiler Hukuku, 18. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2019. ÖNCEL, Mualla / KUMRULU, Ahmet / ÇAĞAN, Nami / GÖKER, Cenker: Vergi Hukuku, 28. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2019.
ÖNER, Erdoğan: Türk Vergi Sistemi, 6. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015.
ÖNÜT, Lale Burcu: “Vakıf Üniversitesinin Faaliyetlerinin Durdurulması ve Garantör Üniversitenin İşlevi”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2018, Cilt 17, Sayı 1, s. 95-125.
ÖZDİLER KÜÇÜK, Eda: “Gelir Vergisi Kanunu Tasarlamak: İlke ve Teknik”, Ankara Barosu Dergisi, 2018, Cilt 76, Sayı 1, s. 219-244.
ÖZKAL SAYAN, İpek: “Türkiye’de Kamu Personel Sistemi: İdari, Askeri, Akademik, Adli Personel Ayrımı”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 2009, Cilt 64, Sayı 1, s. 201-245.
RUTHERS, Bernd / FISCHER, Christian / BIRK, Axel: Hukuk Teorisi, (Çev.) DOĞAN, İlyas / ALDUDAK, Rukiye / EYMAN AYDIN, Huri, Astana Yayınları, Ankara, 2020.
SABAN, Nihal: Vergi Hukuku, 8. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2016.
SANCAKDAR, Oğuz / ÖNÜT, Lale Burcu / US DOĞAN, Eser / KASAPOĞLU TURHAN, Mine / SEYHAN, Serkan: İdare Hukuku, 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
SÖZER, Ali Nazım: Hukukta Yöntembilim, 4. Baskı, Beta, 2013.
SÜZEK, Sarper: İş Hukuku, 10. Baskı, Beta, İstanbul, 2014.
ŞEN, Hüseyin / SAĞBAŞ, İsa: Vergi Teorisi ve Politikası, 3. Baskı, Barış Arıkan Yayınları, Ankara, 2017.
TAN, Turgut: İdare Hukuku, 6. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2017.
TAYLAR, Yıldırım: Vergi Hukukunda Vergiyi Doğuran Olay, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
ULUATAM, Özhan: Kamu Maliyesi, 13. Baskı, İmaj Yayınevi, Ankara, 2014.
UZ, Abdullah: “Sehven Mi Kasten Mi?: Kanun Koyucu Ya Açıkça Anayasaya Aykırı Bir Düzenleme Yapmış Ya Da Zımnen Vakıf Yükseköğretim Kurumlarının Kamu Tüzel Kişiliğini Sona Erdirmiştir”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2013, Sayı 138, s. 71-86.
ÜÇIŞIK, Fehim: Vakıf Üniversiteleri Hukuku, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2014.
ÜYÜMEZ, M. Erkan: Gelir Kavramı ve Türk Vergi Hukukunda Gerçek Gelir, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, 1998.
YAĞCI, Pınar: “Mülkiyet Hakkı Kapsamında Kamu Mallarının Haczedilmezliği Üzerine Bir Değerlendirme”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2020, Cilt 11, Sayı 2, s. 600-616.
YILDIRIM, Turan / SAMURAY, Figen: “Vakıf Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Statüsü”, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2010, Sayı 1, s. 81-95.
YILDIRIM, Turan: “Vakıf Üniversitelerinin Denetlenmesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2015, Cilt 21, Sayı 2, Prof. Dr. Mehmet Akif Aydın’a Armağan Özel Sayısı, s. 450-480.
YILMAZ, Ejder: Hukuk Sözlüğü, 7. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2002.
YİĞİT ŞAKAR, Ayşe: Vergi Hukuku Açısından Vakıf Üniversiteleri, Beta, İstanbul, 2011.
ZAFER, Hamide: “Ceza Hukuku Uygulamasında Kamu Görevlisi”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2012, Sayı 2, s. 213-226.
ZÜHRA, Yıldız: “Türk Gelir Vergisi Kanunundaki Muafiyet ve İstisna Uygulamalarının Amaçlarının Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 1999, Cilt 7, Sayı 7, s. 141-149.