İdari Vesayet Denetimi Kapsamında Görevlendirilmiş Belediye Başkanı

Merkezden yönetim ve yerinden yönetim olmak üzere karma bir sistemin uygulandığı Türkiye’de, yerinden yönetimlerin denetimi Anayasa’da belirtildiği üzere “idari vesayet denetimi” ile sağlanmaktadır. Kanunlara uygun olarak karar vermesi ve hareket etmesi gereken yerel yönetimlerin işlemleri ve aldıkları kararlar merkezi idare tarafından denetlenmektedir. Yerel yönetimler alanında merkezi idare tarafından gerçekleştirilen reformlarla yerel yönetimler idari ve mali açıdan özerk kuruluşlar hâlini almış olsa da üniter yapıya sahip Türkiye’nin, bu yapısının bozulmasına yol açabilecek her türlü duruma karşılık idari vesayet denetimini uyguladığı görülmektedir. Türkiye’de yerel yönetimler üzerinde uygulanan idari vesayet denetimi kapsamında, terör örgütleri ile iltisakı belirlenen belediye başkanı ve belediye organlarının görevden alınması ve merkezi idare tarafından belediye başkanı görevlendirilmesi hususu bu çalışmada incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Yerel Yönetimler, İdari Vesayet, Görevlendirilmiş Belediye Başkanı, Kayyım, Kamu Yararı

Mayor Appointed for Administrative Tutelage within the Scope of Control

In Turkey, where a mixed system of central and local administration is applied, the control of local administration is ensured by “administrative tutelage” as stated in the Constitution. The actions and decisions of local governments, which are required to make decisions and act in accordance with the laws, are controlled by the central government. Although local administrations have become autonomous organizations administratively and financially as a result of reforms carried out by the central government in the field of local governments, administrative tutelage is implemented against any situation that could disrupt the unitary structure of Turkey. Within the scope of administrative tutelage control applied on local governments in Turkey, the dismissal of the mayor and municipal organs, which are affiliated with terrorist organizations, and the appointment of a mayor by the central administration are examined in this study.

Keywords:

Local Government, Administrative Tutelage, Appointed Mayor, Trustee, Public Interest,

PDF

___

ABAKAR, Mahamat: “Türkiye’de Yerel Özerklik Açısından İdari Vesayetin Yerel Yönetimler Üzerine Etkileri”, Iksad Journal, 2020, Cilt 6, Sayı 21, s. 40-48.
AKIN, Fehmi: “Yerel Yönetimlerin Tarihsel Gelişimi ve Türk İdari Yapısındaki Yeri”, (Ed.) MECEK, Mehmet / DOĞAN, Mesut / PARLAK, Bekir: İdari ve Mali Açıdan Türkiye’de Yerel Yönetimler, Bekad Yayınları, Ankara, 2015, s. 35-49.
AKYILMAZ, Bahtiyar / SEZGİNER, Murat / KAYA, Cemil: Türk İdare Hukuku, 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
APAN, Ahmet: “İdari Vesayet, Belediye Başkanlarının Görevden Uzaklaştırılması ve “Kayyum” Görevlendirmesi: Teori ve Uygulama”, Türk İdare Dergisi, 2021, Sayı 492, s. 71-105.
ATAY, Ender Ethem: İdare Hukuku, 8. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2022 (İdare Hukuku).
ATAY, Ender Ethem: “Osmanlıda Devlet Anlayışı ve Teşkilatı”, Journal of Social Sciences and Humanities, 2022, Cilt 6, Sayı 1, s. 14-38.
COŞKUN, Bayram: “Türkiye’de İdari Vesayet Denetimi ve Yerel Yönetimlerin Özerkliği”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 1996, Cilt 5, Sayı 3, s. 35-47.
DÖNMEZ, Cahit: “İdarî Vesayet Yetkisi ve Kullanılması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 2012, Cilt 1, Sayı, 3, s. 1-18.
ERDEM, Nisa / ERSAVAŞ, Suna: “Türkiye’de Belediyelere Yapılan Kayyım Atamalarının Kanunilik Bağlamında Değerlendirilmesi”, Ombudsman Akademik, 2020, Sayı 12, s. 155-179.
EZİN, Emre: Büyükşehir Belediyelerinin Kurumsal Kapasitelerinin Stratejik Planlar ve Faaliyet Raporları Üzerinden Karşılaştırmalı Analizi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2022.
GÖZLER, Kemal: İdare Hukuku Dersleri, 24. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2006.
GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref / TAN, Turgut: İdare Hukuku Cilt I Genel Esaslar, 5. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2007.
GÜNDAY, Metin: İdare Hukuku, 11. Baskı, İmaj Yayıncılık, Ankara, 2017.
İZCİ, Ferit / GEYLANİ, Didem: “Kayyım Sisteminin Demokratik Yönetim İlkeleri ve Yasal Açıdan Değerlendirilmesi”, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 2019, Cilt 6, Sayı 6, s. 562-573.
KAVRUK, Hikmet / YAYLI, Hasan: “2004 Belediye Reform Çalışmalarında İdari Vesayete İlişkin Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi ve Bir Araştırma”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2008, Cilt 10, Sayı 3, s. 1-31.
KELEŞ, Ruşen: Yerinden Yönetim ve Siyaset, 11. Baskı, Cem Yayınevi, İzmir, 2019.
KELEŞ, Ruşen / ÖZGÜL, Can Giray: “Belediye Organlarına ‘Kayyım’ Atamaları Üzerine Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 2017, Cilt 72, Sayı 2, s. 299-313.
KOÇAK, Süleyman Yaman / EKŞİ, Ali: “Katılımcılık ve Demokrasi Perspektifinden Türkiye’de Yerel Yönetimler”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2010, Sayı 21, s. 295-307.
KÜÇÜK, Hülya: “Yerel Özerklik Bağlamında Belediyelerin Denetimi: İtalya ve Türkiye Örneği”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 2018, Cilt 6, Sayı 1, s. 35-60.
KÜÇÜKALTUN, HAKAN: İdari Vesayet ve Yerel Yönetimler Üzerinde Uygulanışı, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük, 2022.
ÖMÜRGÖNÜLŞEN, Uğur / SADİOĞLU, Uğur: “Türkiye’de Yakın Dönemde Yapılan Yerel Yönetim Reform Çalışmalarının İl Özel İdarelerine Yansımaları”, Çağdaş Yerel Yönetimler, 2009, Cilt 18, Sayı 1, s. 1-22.
ÖNEN, Semih Mustafa / EKEN, İhsan: “Yerel Yönetimler Üzerinde Uygulanan İdari Vesayet Yetkisinin İrdelenmesi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 2016, Cilt 15, Sayı 56, s. 216-234.
SADİOĞLU, Uğur / ÖMÜRGÖNÜLŞEN, Uğur: “Yerel Aktörlerin Gözünden “Yerel Özerklik” Sorunsalı: Türkiye’de İl Belediyeleri Örneği”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 2014, Sayı 50, s. 197-224.
SEYİTDANLIOĞLU, Mehmet: Tanzimat Döneminde Modern Belediyeciliğin Doğuşu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2010.
TURAN, Abdulmenaf: “Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Belediye Başkanlarının Göreve Gelmesi ve Görevden Alınması”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 2020, Cilt 9, Sayı 2, s. 1-19.
TRUCHET, Didier: “Fransız Danıştay’ı Kararlarında Kamu Yararı: Kaynağa ve Dengeye Dönüş”, (Çev.) ATAY, Ender Ethem: Prof. Dr. A. Şeref Gözübüyük’e Armağan, Turhan Kitabevi, Ankara, 2005, s. 357-375.
TÜRKYILMAZ, Atila: “Belediyelerde Denetim”, Denetişim, 2016, Sayı 15, s. 16-33.
YAYLI, Hasan: “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Tarihi Gelişimi”, (Ed.) GÖRMEZ, Kemal / YAYLI, Hasan: Yerel Yönetimler, 2. Baskı, Orion Kitabevi, Ankara, 2018, s. 59-119.