2821 Sayılı Kanundan 6356 Sayılı Kanuna: Türkiye’de Sendikalar Hukukunun Dönüşümü
Ülkemizde toplu iş ilişkilerini düzenleyen ve 1983 yılında yürürlüğe giren 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ve 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu, yürürlükte kaldığı süre boyunca ciddi eleştirilere maruz kalmış ve önemli değişikliklere uğramıştır. Söz konusu eleştiriler çerçevesinde 2010 yılında, 5982 sayılı Kanunla Anayasanın toplu iş ilişkilerini düzenleyen 51., 53. ve 54. maddelerinde yapılan ve halk oylamasıyla onaylanan değişikliklere paralel olarak, 18.10.2012 tarihinde 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu (STİSK) kabul edilerek ikiz kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır. 07.11.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6356 sayılı STİSK zaman içinde önemli birtakım değişikliklere uğramış ve Kanunun bazı hükümleri Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir. 6356 sayılı STİSK’nın söz konusu değişikliklere rağmen hala uygulamada birtakım belirsizliklere ve sıkıntılara yol açabileceği düşünülse de, Kanunun ILO ve AB eleştirilerini karşılama yönünde bir adım oluşturduğu söylenebilir.
Anahtar Kelimeler:
Sendikalar hukuku, sendikal güvenceler, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu
Transformation of Trade Unions Law in Turkey: From Act Nr. 2821 to Act Nr. 6356
Trade Unions Act Nr. 2821 and Collective Bargaining, Strike and Lockouts Act Nr. 2822 regulating collective labor relations in Turkey faced heavy criticism and considerably changed while remaining in force. Within the scope of criticism and parallel to the changes of the article 51, 53 and 54 of the Constitution governing collective labor relations made by Act Nr. 5982 and approved by referendum in 2012 twin acts was repealed. At the same year, Trade Unions and Collective Agreements Act Nr. 6356 came into force and has undergone important changes. After the day the Act Nr. 6356 came into force, the Constitutional Court annuled some articles. It might be considered that despite these annulments and some criticism, Trade Unions and Collective Agreement Act Nr. 6356 may cause some vagueness and distress at practice but the Act is a step
towards enduring criticism of ILO and AB.
Keywords:
Trade union law, union guarantees, Trade Unions Act Nr. 2821, Trade Unions and Collective Agreements Act Nr. 6356,
___
- AKTAY A. Nizamettin, Sendika Hakkı, Kamu İş Yayını, Ankara, 1993.
- AKYİĞİT Ercan, ‘Yeni Sistemde Sendika Üyeliği ve Güvencesi’, ÇALIŞMA VE TOPLUM, S. 32, 2013.
- ASTARLI Muhittin, ‘6356 sayılı Yeni Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun Sendikal Güvenceler Konusunda Getirdiği Değişiklikler ve Hukuki Sonuçları’, GAZİ ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ DERGİSİ, C. XVII, S. 1-2, 2013.
- AYDIN Ufuk, Toplu İş İlişkilerinde Değişim Beklentisi”, Yeni Ufuk (ESO Dergisi), Sayı 29, Haziran, 2004.
- AYDIN Ufuk, ‘Sendikal Yaşama Bakış Değişmedi’, RADİKAL, SÖZ SENDE, 2012.
- BAYRAM Fuat, “Avrupa Birliği İlerleme Raporlarındaki (1998-2006) Tespit ve Eleştiriler Çerçevesinde Türk İş hukuku Mevzuatında Yapılması Gerekli Değişiklikler”, LEGAL İSGD, S.13, 2007.
- BERKSUN Abdullah - EŞMELİOĞLU İbrahim, Açıklamalı, Gerekçeli, İçtihatlı Sendikalar Kanunu, Ankara, 1989.
- CENTEL Tankut, “Avrupa Birliği Müktesebatı Işığında Türkiye’de Çalışma Yaşamında Güncel Gelişmeler”, Sosyal Bilimler Metinleri 02, Namık Kemal Üniversitesi Yayını. 2008.
- ÇELİK Nuri, İş Hukuku Dersleri, Yeniden Gözden Geçirilmiş Baskı 21, İstanbul, 2008.
- DEMİR Fevzi, ‘Sendikaların Kuruluşu ve İşleyişi’ ÇALIŞMA VE TOPLUM, S.39, 2013.
- DERELİ Toker, “Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Perspektifiyle Türkiye’de Sendika Özgürlükleri ve Yeni Yasa Taslaklarının Değerlendirilmesi”, SİCİL, S.6, Haziran, 2007.
- DERELİ Toker, ‘6356 sayılı Yeni Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu: Genel Bir Değerlendirme’, ÇALIŞMA VE TOPLUM, S.36, 2013. (6356 sayılı…).
- DOĞAN YENİSEY Kübra, ‘Sendikal Örgütlenmede İşkolu Esası ve İşkolunun Belirlenmesi’, ÇALIŞMA VE TOPLUM, S. 39, 2013.
- EKONOMİ Münir, 2821 sayılı Sendikalar Kanununun Uluslararası Normlara Uygunluğu, TİSK Yayını, Ankara, 1986.
- ERKUL İhsan, Türk İş Hukuku, 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu ve Uygulaması, C.2, Yeniden Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş Baskı 2, Eskişehir, 1991.
- ESENER Turhan, İş Hukuku, Yeniden Gözden Geçirilmiş Baskı 2., Ankara, 1975.
- GÜLMEZ Mesut, Sendikal Hakların Uluslararası Kuralları ve Türkiye, Ankara, 1988.
- GÜLMEZ Mesut, ‘Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartına Uyum Sağlayabilecek miyiz?’, ÇALIŞMA VE TOPLUM DERGİSİ, S.12, 2007.
- GÜLMEZ Mesut, ‘ Uluslararası Sözleşmelerde Sosyal ve Sendikal Haklar ve Türkiye’nin Uyumu’, Sendikacılık Akademisi Ders Notları-2, Ankara, 2013.
- GÜLMEZ Mesut, ‘Örgütlenme ÖzgürSÜZlüğü Cephesinde Yeni Bir Şey! Olacağı da Yok!’, ÇALIŞMA VE TOPLUM, S.37, 2013.
- IŞIKLI Alpaslan, İş Hukuku, B.5, Ankara, 2003.
- KAYA Pir Ali, ‘Uluslararası Normlar Bağlamında Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun Değerlendirilmesi’, V. Sosyal Haklar Uluslararası Sempozyumu, 2013.
- KUTAL Metin,“2821 Sayılı Sendikalar kanunu ile 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yasa Teklifi Hakkında Bir İnceleme”, SİCİL, S.11, Eylül, 2008. (2821 sayılı…)
- KUTAL Metin, ‘Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasasının Kimi Hükümlerinin İptali İstemi ile Anayasa Mahkemesine Açılan Davaya İlişkin Notlar’, ÇALIŞMA VE TOPLUM DERGİSİ, S.44, 2015.
- MAKAL Ahmet, Osmanlı İmparatorluğunda Çalışma İlişkileri: 1850-1920, Ankara, 1997.
- MİS Olcay - ÖZSOY Erbaşar, Hazırlık Çalışmalarıyla Birlikte Karşılaştırmalı, Gerekçeli 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu, Ankara, 1983.
- NARMANLIOĞLU Ünal, ‘Sendika Yöneticisinin Güvencesinin Anlamı ve Kapsamı’, ÇALIŞMA VE TOPLUM DERGİSİ, S. 40, 2014.
- ÖZKARACA Ercüment, ‘6356 sayılı Kanunda Sendikal Güvenceler’, ÇALIŞMA VE TOPLUM, S.38, 2013, s. 178.
- SAYMEN Ferit Hakkı, Türk İş Hukuku, İstanbul, 1954.
- Sarper SÜZEK, İş Hukuku, Yeniden Gözden Geçirilmiş Baskı 10, İstanbul, 2014.
- ŞAHLANAN Fevzi, Sendikalar Hukuku, İstanbul, 1995.
- ŞAHLANAN Fevzi, “2821 Sayılı Sendikalar Kanunu ile 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanununda Değişiklik Öngören Kanun Ön Tasarılarının Değerlendirilmesi”, LEGAL İSGD, S.4, 2004.
- ŞAHLANAN Fevzi, ‘6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunun Sendikalara İlişkin Hükümlerin Değerlendirilmesi ’, Çalışma ve Toplum Dergisi, S.29, 2013. (6356 sayılı…).
- TALAS Cahit - DİLİK Sait - IŞIKLI Alpaslan, Türkiye’de Sendikacılık Hareketi ve Toplu Sözleşme, Ankara, 1965.
- TUNCAY A. Can, “87 Sayılı ILO Sözleşmesi ve Türkiye’nin Uyumu”, ILO NORMLARI VE TÜRK İŞ HUKUKU, İş hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi 20. Yıl Semineri, Ankara,. 1997.
- TUNCAY A. Can, ‘Anayasanın İş Hukukuna İlişkin Bazı Maddelerinde Yapılan Değişikliklerin Değerlendirilmesi’, SİCİL DERGİSİ, S. 18, 2010.
- TUNCAY A. Can ve SAVAŞ KUTSAL Burcu, ‘Toplu İş Hukuku’ Yeniden Gözden Geçirilmiş Baskı 4, İstanbul, 2015.
- http://www2.tbmm.gov.tr
- http://www.csgb.gov.tr
- http://www.ilo.org
- http://calismatoplum.org
- http://www.kazanci.com
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: ANADOLU ÜNİVERSİTESİREKTÖRLÜĞÜ