Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Okula Uyum Süreçlerine İlişkin Yönetici ve Öğretmen Görüşleri

Türkiye bulunduğu coğrafya itibariyle birtakım jeopolitik avantajlara sahip olsa da bölgedeki devletlerin siyasi istikrarsızlıkları nedeniyle çeşitli sorunlarla sıklıkla karşılaşabilmektedir. Suriye’de çıkan iç savaş nedeniyle Mart 2011’den itibaren Türkiye’ye yönelik gerçekleştirilen kitlesel göçler buna örnek olarak gösterilebilir. Bu göçler neticesinde Türkiye’de geçici koruma altındaki yabancı uyruklu sayısı, 2021 itibariyle, yaklaşık beş milyona ulaşmış durumdadır. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) verilerine göre Türkiye dünya çapında en fazla mülteci ve sığınmacı barındıran ülkelerin başında gelmektedir. Bu mülteci ve sığınmacıların önemli bir bölümünü ise okul çağındaki çocuklar oluşturmaktadır. Son 10 yılda yabancı uyruklu ailelere ve öğrencilere yönelik çalışmalar gerçekleştirilse de hala bazı problemlerin devam ettiği görülmektedir. Araştırmanın amacı okul idarecilerinin ve öğretmenlerin deneyimlerinden hareketle yabancı uyruklu öğrencilerin okula uyum problemlerine ve bu problemlere yönelik çözüm önerilerine ilişkin düşüncelerini ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan fenomenoloji kullanılmıştır. Fenomenoloji çalışmalarının amacı, belirli bir fenomeni deneyimleyen bireylerin deneyimlerini anlamak ve anlamlandırmaktır. Araştırmanın çalışma grubunu Kayseri İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı ortaokullarda görev yapmakta olan 17 öğretmen (Fen Bilimleri, Matematik, Sosyal Bilgiler ve Türkçe) ile farklı okullarda görev yapan 7 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde ölçüt örnekleme yönteminden yararlanılmıştır. Katılımcılar yabancı uyruklu öğrencilerin bulunduğu okullar ve sınıflarda görev yapan öğretmenler arasından seçilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşmelerden yararlanılmıştır. Veriler nitel veri analiz tekniklerinden biri olan betimsel ve içerik analiziyle çözümlenmiştir. Bulgular bütüncül bir betimlemeyle yorumlanmış ve katılımcılardan edinilen doğrudan alıntılarla desteklenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin öğretim programlarının yabancı uyruklu öğrencilere uygun olmadığını, sınıf içi iletişimde yabancı uyruklu öğrencilerin sorunlar yaşadıklarını düşündükleri ve velileri öğretim sürecine dâhil edemedikleri tespit edilmiştir. Genel olarak yabancı uyruklu öğrencilerin yaşadıkları başlıca problemlerin ise dil, dışlanma, devamsızlık, ailevi ve maddi sorunlar olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Yabancı uyruklu öğrenciler, Okula uyum süreci, Öğretmenler, Okul yöneticileri.

Opinions of Administrators and Teachers on the Adaptation Process of Foreign Students to School

Although Turkey has some geopolitical advantages due to its geography, it can frequently encounter various problems due to the political instability of the states in the region. A large wave of migration to Turkey since March 2011 due to the civil war in Syria can be given as an example. As a result of these migrations, it has reach approximately five million by 2021. According to the data from the United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), Turkey is one of the countries hosting the highest number of refugees and asylum seekers worldwide. An important part of these refugees and asylum seekers is school-age children. Although studies have been carried out for foreign families and students in the last 10 years, it is seen that some problems continue. The research aims to reveal the problems of adaptation to the school of foreign students based on the experiences of school administrators and teachers and to propose solutions for these problems. Phenomenology, one of the qualitative research methods, was used in the research. Phenomenology studies aim to understand and make sense of the experiences of individuals who experience a particular phenomenon. The study group of the research consists of 17 teachers (Mathematics, Turkish, Science, and Social Studies) working in secondary schools affiliated with the Kayseri Provincial Directorate of National Education and 7 school administrators working in different schools. The criterion sampling method was used to determine the study group. Participants were selected from among teachers working in schools and classrooms with foreign students. Semi-structured interviews were used as a data collection tool in the research. The data were analyzed with descriptive and content analysis, which is one of the qualitative data analysis techniques. The findings were interpreted with a holistic description and supported by direct quotations from the participants. As a result of the research, it was determined that the teachers thought that the education programs were not suitable for foreign students, foreign students had problems in in-class communication and they could not involve their parents in the process. In general, it was determined that the main problems experienced by foreign students are language, exclusion, absenteeism, family and financial problems.

Keywords:

Foreign students, School adaptation process, Teachers, School administrators.,

PDF

___

Adamson, F. (2022). Mıgratıon governance in Turkey. In Understanding global migration (p. 367-384). James F. Hollifield and Neil Foley, Eds., California: Stanford University Press
Betts, A. & Collier, P. (2017). Refuge: Rethinking refugee policy in a changing world. New York: Oxford University Press
Biffls, G. (2020). Economics and migration. In The SAGE Handbook of International Migration (p. 54-69), C. Inglis, W. Li and Khadri, Eds., UK: Sage Publications
Brettell, C. B. (2016). Perspectives on migration theory – anthropology. In International Handbook of Migration and Population Distribution (p. 41-67), M. J. White, Ed., New York: Springer
Creswell, J. W. (2015). Nitel araştırma yöntemleri. M. Bütün & S. B. Demir (Çev Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Creswell, J. W. & Poth, C. N. (2018). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches. California: SAGE Publications
Demir, S. & Demir, Y. (2020). Suriyeli ortaokul öğrencilerinin Türk eğitim sistemindeki yaşantılarına ilişkin bir değerlendirme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(1), 456-467.
Ercan, M. S. (2012). Uluslararası öğrencilerin uyum sorunlarının incelenmesi ve bu sorunların çözümüne yönelik beklentilerin araştırılması. Uzmanlık Tezi, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı.
Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci öğrenci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları öğretimsel sorunlar ve çözüme dair önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 26-42.
Eren, Z. (2019). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre göçmen çocukların eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 213-234.
Freedman, J., Kıvılcım, Z. & Baklacıoğlu, N. Ö. (2017). Introduction Gender, migration and exile. In A gendered approach to the Syrian refugee crisis (p. 1-15). New York: Routledge
Gencer, T. E. (2017). Göç ve eğitim ilişkisi üzerine bir değerlendirme: Suriyeli çocukların eğitim gereksinimi ve okullaşma süreçlerinde karşılaştıkları güçlükler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54), 838-851.
Glesne, C. & Peshkin, A. (1992). Becoming qualitative researchers: An introduction. New York: Longman
Haas, H. D., Castles, S. & Miller, M. J. (2020). The age of migration: International population movements in the modern world. London: Red Globe Press
Heidegger, M. (2005). Introduction to phenomenological research. USA: Indiana University Press
Inglis, C. (2020). Introduction: Disciplinary Perspectives on International Migration. In The SAGE Handbook of International Migration (p.19-22), C. Inglis, W. Li and Khadri, Eds., UK: Sage Publications
Inglis, C., Li, W. & Khadria, B. (2020). Introduction: Understanding Migration, In The SAGE Handbook of International Migration (p.1-16), C. Inglis, W. Li and Khadri, Eds., UK: Sage Publications
Kardeş, S. & Akman, B. (2018). Suriyeli mültecilerin eğitimine yönelik öğretmen görüşleri. İlköğretim Online, 17(3), 1224-1237.
Khondker, H. H. (2020). Development Studies and Migration. In The SAGE Handbook of International Migration (p. 42-53), C. Inglis, W. Li and B. Khadri, Eds., UK: Sage Publications
Levent, F. & Çayak, S. (2017). Türkiye’deki Suriyeli öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(27), 21-46.
Lichtman, M. (2013). Qualitative research in education: A user’s guide.USA: Sage Publications.
Merriam, S. B. & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative research: a guide to design and implementation. California: Jossey-Bass A Wiley Brand.
Moustakas, C. (1994). Phenomenological research methods. USA: SAGE Publications
Oikonomidoy, E. (2010). Zooming into the school narratives of refugee students. Multicultural Perspective, 12(2), 74-80.
Olivos, E. M. & Mendoza, M. (2010). Immigration and educational inequality: Examining latino immigrant parents’ engagement in U.S. public schools. Journal of Immigrant & Refugee Studies, 8(3), 339-357.
Rah, Y., Choi, S. & Nguyễn, T. S. T. (2009) Building bridges between refugee parents and schools. International Journal of Leadership in Education, 12(4), 347-365.
Sarıahmetoğlu, H. & Kamer, S. T. (2021). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitimi ve uyumu: sorunlar ve çözüm önerileri. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 612-634.
Seydi, A. R. (2014). Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 267-305.
Simes, J. T. & Waters, M. C. (2014). The politics of ımmigration and crime. In The Oxford handbook of ethnicity, crime, and immigration (p.457-483), S. M. Bucerıus and M. Tonry, Eds., New York: Oxford University Press
Şahin, F. & Şener, Ö. (2019). Geçici koruma altındaki Suriyeli öğrencilerin eğitim süreçlerindeki dil ve iletişim sorunları: İstanbul Fatih örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(9), 66-85.
Şimşir, Z. & Dilmaç, B. (2018). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü ökullarda öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. İlköğretim Online, 17(2), 1116-1134.
Takır, A. & Özerem, A. (2019). Göçle gelen yabancı uyruklu öğrencilerin okul ortamında karşılaştıkları sorunlar. Folklor/edebiyat, 25(97-1), 659-678.
TBMM. (1961). Cenevre'de 1951 tarihinde imzalanmış olan Mültecilerin Hukuki Durumuna dair Sözleşmenin tasdiki hakkında kanun tasarısı ve Dışişleri Komisyonu raporu (1/125). https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/KM__/d00/c002/km__00002024ss0053.pdf adresinden 17.08.2022 tarihinde erişilmiştir.
UNHCR. (1951). Text of the 1951 Convention Relating to the Status of Refugees. United Nations High Commissioner for Refugees.
UNHCR. (2020). UNHCR Türkiye İstatistikleri. https://www.unhcr.org/tr/unhcr-turkiye-istatistikleri adresinden 17.08.2022 tarihinde erişilmiştir.
UNHCR. (2022). Refugees and Asylum Seekers in Turkey. https://www.unhcr.org/tr/en/refugees-and-asylum-seekers-in-turkey adresinden 17.08.2022 tarihinde erişilmiştir.
Vagle, M. D. (2018). Crafting phenomenological research. New York: Routledge
Volkan, V. D. (2017). Immigrants and refugees: Trauma, perennial mourning, prejudice, and border psychology. London: Karnac Books
Yin, R. K. (2016). Qualitative research from start to finish. New York: The Guilford Press