Silajlık mısırda genotip ve sıra aralığının verim ve bazı agronomik özelliklere etkisi

Silajlık mısır yetiştiriciliğinde uygun mısır çeşidi ve sıra aralığının kullanılması, kaliteli bir yem üretimi için çok önemlidir. Bitkinin morfolojik özelliklerinde ortaya çıkan değişiklikler yem kalitesini etkilemektedir. Bu çalışmada, silaj amacıyla yetiştirilen bazı mısır çeşitlerinde (Arifiye, P.3 !63, TTM-8119 ve Karadeniz Yıldızı) farklı sıra aralıklarının (40, 60 ve 80 cm) verim ve bazı agronomik özelliklere etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, bazı morfolojik özellikler bakımından mısır çeşitleri ve sıra aralıkları arasındaki farklılıklar istatistiksel olarak 0.05 düzeyinde önemli bulunmuştur. En yüksek yeşil ot verimi, kuru madde verimi, bitki boyu, sap çapı, bitkideki yaprak sayısı, yaprak oranı ve sap oranı Arifiye çeşidinde belirlenmiştir. Birim alandaki bitki sıklığı arttıkça yeşil ot verimi ve kuru madde verimi artmıştır. 2001 ve 2002 yıllarında, sıra aralığının kuru madde oranı, koçan oranı ve hasat indeksine etkisi istatistiksel olarak önemli değildir.

Anahtar Kelimeler:

bitki boyu, verim, silaj kalitesi, silaj, sıra aralığı, mısır, hasat indeksi, genotip, yem ürünleri, kültür çeşitleri, tahıl, tarımsal özellikler

Genoteype and row spacing influence on corn silage yield and some agronomic characters

Corn (Zea mays L.) cultivar selection and plant density are very important management practices for quality forage production in silage corn. Changes in plant morphology are a possible factor influencing the forage quality of corn. This study was conducted to evaluate the effects of row spacing (80, 60 and 40 cm) on yield and some agronomic characters of maize cultivars (Arifiye, P.3163, TTM-8119 and Karadeniz Yıldızı) grown for silage. Differences among corn hybrids and row spacing were significant at 0.05 % level for some morphological characteristics. Maximum green matter yield, dry matter yield, plant height, stem diameter, number of leaf per plant, leaf and stalk ratio were determined in Arifiye cultivar. Increasing plant densities increased green matter yield and dry matter yield. Plant density did not have a significant effect on dry matter ratio, ear ratio and harvest index during the year 2001 and 2001.

Keywords:

plant height, yields, silage quality, silage, row spacing, maize, harvest index, genotypes, fodder crops, cultivars, cereals, agronomic characteristics,

___

Akdemir, H., A.Alçiçek ve R.Erkek. 1997. Farklı mısır varyetelerinin agronomik özellikleri, siloianma kabiliyeti ve yem değeri üzerine araştırmalar. 1. Agronomik Özellikler. Türkiye Birinci Silaj Kongresi, Bursa, 229-234.
Ak, î., ve R.Doğan, 1997. Bursa bölgesinde yetiştirilen bazı mısır çeşitlerinin verim özellikleri ve silaj kalitelerinin belirlenmesi. Türkiye Birinci Silaj Kongresi, Bursa, 83-92.
Barriere, Y., and R.Traineau, 1986. Characterization of silage maize: Patterns of dry matter production,ö LAI evaluation and feeding value in late and early genotypes, p. 131-137. In O.Dolstra and P.Miedema ed.) Breeding of silage mazie. Proc.13th congress on the maize and sorghum section of EUCARP1A, Vageningen, The Netherlands. 9-12 Sept. 1985. PUDOC, Vageningen, The Netherlands.
Bryant, H.T., and R.E. Blaser, 1968. Plant constituents of an early and late corn hybrid as affected by row spacing and plant population. Agron. J.60:557-559.
Coors, J.G., K.Â.Albrecht, and E.J.Bures, 1997. Ear-fill effects on yield and quality of silage corn. Crop Sci. 37:243-247.
Cox, W.J., J.H.Cherney, D.J.R.Cherney, and W.D.Pardee, 1994. Forage quality and harvest index of corn hybrids under different growing conditions.. Agron. J. 86:277-282.
Cox, W.J., D.J.R. Cherney, and J.J.Hanchar, 1998. Row spacing, variety, and plant density effects on corn silage yield and quality. J.Prod. Agric, 11:128- 134.
Cox. W.J. and D.J.R. Cherney, 2001. Row spacing, plant density, and nitrogen effects on corn silage. Agron. J. 93:597-602.
Cummins, D.G., and Jr. J.W.Dobson, 1973. Corn for silage as influenced by hybrid maturity, row spacing, plant population and climate. Ağron. J. 65:240 cm-243.
Cusicanqui, J.A., and J.G. Lauer, 1999. Plant density and Çeşitler influence on corn forage yield and quality. Agron. J. 91:911-915.
Deinum, B., and P.C.Struik, 1986. Improving the nutritive value of forage maize, p..77-90. In O.Dolstra and P.Miedema ed.) Breeding of Silage Maize. Proc. 13th congress on the maize and sorghum section of EUCARPIA, Vageningen, The Netherlands. 9-12 Sept. 1985. PUDOC, Vageningen, The Netherlands.
Düzgüneş, O. T.Kesici, O. Kavuncu, ve F. Gurbuz, 1987. Araştırma ve Deneme Metodları. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, 1021, 381 s., Ankara.
Duncan, W.G. 1984. A theory to explain the relationship between corn population and grain yield. Agron. J. 24:1141-1145.
Emeklier, H.Y., ve E.Kün, 1988. İç Anadolu'da sulu koşullarda ikinci ürün dane mısır ve silaj mısır yetiştirme olanakları ve yem değerinin saptanması. Doga-Tar. ve Orm. Der. 12(2) 178-179.
Fairey, N.A. 1982. Influence of population density on productivity and quality of forage maize. Can. J. Plant Sci. 62:427-434.
Gallais, A., M. Pollacsek and 1. L.Hugnet, 1976. Possibilites de selection du mais en tant que plante four ragere. Annales d Amelioration des Plantes 26:591-605.
Graybill, J.S., W.J.Cox, and D.J. Otis, 1991. Yield and quality of forage maize as influenced by hybrid, planting date, and plant density. Agron. J. 83:559- 564.
İptaş, S., A.Öz ve A.Boz. 2002. Tokat-Kazova koşullarında birinci ürün silajlık mısır yetiştirme olanakları. Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 8(4), 262-273.
Karlen, D.L., and C.R. Camp, 1985. Plant density, distribution, and fertilizer effects on yield and quality of irrigated corn silage. Commun. Soil Sci. Plant Anal. 16:55-70.
Lutz, J.A.Jr., and G.D.Jones, 1969. Effect of corn Çeşitlers, row spacing and plant population on the yield of corn silage. Agron. J. 61:942-945.
Öztürk, A. ve A.Akkaya, 1996. Erzurum yöresinde silaj amacıyla yetiştirilebilecek mısır çeşitleri. Atatürk Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(4), 490-506.
Rutger, J.N. 1969. Relationship of corn sialge yields to maturity. Agron. J. 61:68-70.
Rutger, J.N. and L.V. Crowder, 1967a. Effect of high plant density on silage and grain yields of six corn hybrids. Crop Sci. 7: 182-184.
Rutger, J.N. and L.V. Crowder, 1967b. Effect of population and row width on corn silage yields. Agron. J. 59:475-476.
Russell, J.R., N.A.lrlbeck, A.R.Hallauer, and D.R.Bixton, 1992. Nutritive value and ensiling characteristics of maize herbage as influenced by agronomic factors. Animal Feed Science and Technology, 38:11-24.
Schrnid, A.R., R.D. Goodrich, R.M.Jordan, G.C. Marten and J.C. Meiske, 1976. Relationships among agronomic charteristics of corn and sorghum cultivars and silage quality. Agron. J. 68:403-405.
Sencar, Ö., A.Yildinm, ve S. Gökmen, 1993. Silaj amacıyla 2.ürün olarak yetiştirilen bazı mısır çeşitlerinin hasıl ve kuru ot verimi üzerine ekim sıklığının etkileri. Doğa-Tr. J. of Agricultural and Forestry. 37:763-773.
Struik, P.C. and B.Deinum, 1982. Effect of light intensity after flowering on the productivity and the quality of silage maize. Netherlands Journal Agricultural Science, 30:297-316.
Tollenaar, M. 1989. Genetic improvement in grain yield of commercial maize hybrids grown in Ontario from 1959 to 1988. Crop Sci. 29:1365-1371
Tosun, F. Ve Z.Acar, 1991. Kışlık hububat hasadından sonra dört farklı sıra aralığı mesafesinde dört değişik silajlık mısır çeşidinin ot verimleri yönünden karşılaştırılması. Türkiye 2. Çayir-Mer'a ve Yem Bitkileri Kongresi. E.Ü. Ziraat Fakültesi Basımevi, Bornova-İzmir, 322-331.
Vattikonda, M.R. and R.B.Hunter, 1983. Comparison of grain yield and whole-plant siiage production of recommended corn hybrids. Can. J. Plant Sci. 63:601-609.
Wermke. M.. and J.V. Hoyningen-Huene, 1987. Influence of genotype and density on chemical composition and nutritive value of silage maize. J.Agronomy and Crop Science. 158, 73-83.
Widdicombe, W.D. and Kurt D.Thelen, 2002. Row width and plant density effect on corn forage hybrids, Agron. J. 94:326-330.
Woody, H.D., D.G.Fox, and J.R.Black, 1983. Predicting net energy value of corn silage varying in grain content. J.Dairy Sci, 57:710-716