19388

MELEZ KAYISI GENOTİPLERİNDE POLEN CANLILIK VE ÇİMLENME DURUMLARI İLE POLEN TÜPÜ UZUNLUKLARININ ARAŞTIRILMASI

Kayısı ağaçlarında meyve verimliliği kısırlık, uyuşmazlık ya da çevresel faktörlerden etkilendiği gibi, polenin canlılık ve çimlenme özelliklerinden de etkilenmektedir. Bu çalışmada “Paviot” ve “Levent” kayısı genotipleri ile bu iki genotipin melezleme çalışmaları sonucu elde edilmiş 89 F bitkisinin polen canlılık oranları tespit edilmiş, polenlere in vitro koşullarda polen çimlenme testi uygulanarak çimlenme yüzdeleri ve polen tüpü uzunlukları belirlenmiştir. F bitkilerinin polen canlılık oranları ve çimlenme yüzdeleri istatistiksel olarak farklı bulunmuştur. Paviot çeşidinde canlı polen oranının Levent genotipine oranla daha yüksek olduğu, melez genotiplerde ise polen canlılık oranlarının % 21.8-81.3 arasında değiştiği belirlenmiştir. Aynı şekilde polen çimlenme oranı Paviot çeşidinde % 84.8, Levent genotipinde % 54.7 iken polen tüpü uzunluğu sırasıyla 107 μm ve 76.3 μm olarak tespit edilmiştir. F genotiplerinde polen çimlenme oranlarının % 11.4-96.3 değerleri arasında olduğu, en uzun polen tüpüne sahip bireyin PL-074 (152.7 μm), en kısa polen tüpüne sahip bireyin ise PL-021 (25.7 μm) olduğu belirlenmiştir. PL-68 ve PL-74 numaralı genotiplerin meyve ağırlıklarının, SÇKM oranlarının, aynı zamanda verimlerinin de yüksek olması bu genotiplerin ıslah programlarında tozlayıcı olarak başarıyla kullanılabileceklerini göstermektedir.

POLLEN VITALITY, GERMINATION CONDITIONS AND POLLEN TUBE LENGHT INVESTIGATION OF HYBRID APRICOT GENOTYPES

Also the fruit productivity of apricot trees are influenced by infertility, incompatibility or environmental factors, it is effected by pollen viability and germination characteristics. In this study pollen vitality of 89 F1 plants of “Paviot” and “Levent” genotype were located; pollen tube lengths and germination percent were determined by in vitro germination test. Pollen vitality ratios and germination percent of F1 plants were statistically found to be distinctive. In Paviot genotype vital pollen ratio was higher than Levent genotype, and in hybrid genotype pollen vitality was found to be 21.8-81.3%. Likewise pollen germination ratios were for Paviot genotype 84.8%, Levent genotype 54.7% and pollen tube lengths were 107 um for the former and 76.3 um for the latter. Pollen germination rate for F1 genotype was documented between 11.4-96.3% and the individual plant with the longest pollen tube was PL-074 (152.7 um) and shortest pollen tube was PL-021 (25.7um). The highest pollen viability and germination rate were determined for PL-068 and PL-074 genotypes. It shows that these genotypes could be used successfully as pollinators in breeding programs because of their fruit weights, TSS rates and yields.

Keywords:

Apricot, hybrid, pollen pollinator, germination,

PDF

___

Abacı, Z. T. 2011. Bazı Kayısı Genotiplerinde Eşeysel Uyuşmazlık Durumlarının Arazi Koşullarında ve Moleküler Tekniklerle Araştırılması, Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
Alburquerque, N., Burgos, L., Egea, J. 2002. Variability in the developmental stage of apricot ovules at anthesis and its relationship with fruit set. Annals of Applied Biology, 141(2): 147–152.
Alonos, J. M., Socias, I., Company, R. 2005. Differential pollen tube growth in inbred self-compatible almond genotypes. Eupytica, 23: 207-213.
Asma, B. M. 2011. Her Yönüyle Kayısı, Uyum Ajans, İstanbul.
Bolat, İ., Güleryüz, M. 1994. Erzincan koşullarında yetiştirilen Hasanbey kayısı çeşidinin döllenme biyolojisi üzerinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25: 509-519.
Burgos, L., Berenguer, T., Egea, J. 1993. Self-and cross- compatibility among apricot cultivars. Hortscience, 28: 148-150.
Burgos, L., Egea, J. 2001. Inheritance of male sterilty in apricot. Int. J. Hort. Sci., 7: 12-14.
Dantas, A. C. De M., Peixoto, M. L., Nodari, R. O., Guerra, M. P. 2005. Germination of pollen and the development of pollen tubes in apple (Malus spp.). Revista Brasielira Fruticultura, 27(3): 356-359.
Duncan, D. B. 1955. Multiple range and multiple F Tests. Biometrics, 11: 1-14.
Ercişli, S. 2007. Determination of Pollen Viability and in vitro Pollen Germination of Rosa dumalis and Rosa villosa. Bangladesh Journal of Botany, 36(2): 185-187.
Eti, S. 1990. Çiçek tozu miktarını belirlemede kullanılan pratik bir yöntem. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5: 49-58.
Garcia, J. E., Egea, J., Egea, L., Berenguer, T. 1990. The Floral Biologie of Certain Apricot Cultivars in Murcia. Horticultural Abstract, 60(12): 9607.
Heslop- Harrison, J., Heslop Harrison, Y., Shivanna, K. R. 1984. The evaluation of polen quality and further appaisal of the flourochromatic (FCR) tets procedure. Theoretical and Applied Genetics, 67: 367-375.
Kelen, M., Demitaş, I. 2003. Pollen viability, germination capability and pollen production level of some grape varieties (Vitis vinifera L.). Acta Physiologies Plantarum, 25: 229-233.
Kozma, P., Nyéki, J., Soltész, M., Szabó, Z. 2003. Floral biology, pollination and fertilization in temperate zone fruit species and grape. Akadémiai Kiad , Budapest.
Mahanoğlu, G., Eti, S., Kaska, N. 1993. Correlations between pollen quality, polen production and pollen tube growth of some early ripening apricot cultivars, Xth International Symposium on Apricot Culture, İzmir, Turkey.
Normand, F., Habib, R., Chadoeuf, J. 2002. Stochastic flowering model describing an asynchronically flowering set of Trees. Annals of Botany, 90: 405-415.
Norton, J.D. 1966. Testing of plum polen viability with tetrazolium salts. Proceedings of The American Society for Horticultural Science, 89: 132-134.
Pırlak, L., Bolat, İ. 1999. An investigation on pollen viability, germination and tube growth in some stone fruits. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23: 383-388.
Ruiz, D., Egea, J. 2008. Analysis of the Variability and Correlations of Floral Biology Factors Affecting Fruit Set in Apricot in e Mediterranean Climate. Scientia Horticulturae, 115: 154-163.
Sharafi, Y., Bahmani, A. 2011. Pollen Germination, tube growth and longevity in some cultivars of Vitis vinifera L. African Journal of Microbiology Research, 5(9): 1102-1107.
Stösser, R. 1984. Untersuchungen über die Befruchtungsbiologîe und pollenproduction Innerhalb der Gruppe Prunus domestica. Erwerbsobsbau, 26: 110- 115.
Szabo, Z. 2003. Grapes (Vitis vinifera L.). In: Floral biology, pollination and fertilization in temperate zone fruit species and grape. Akadémiai Kiado, Budapest, pp. 783-820