KİVİDE ÇELİK ALMA ZAMANI, ÇELİKTEKİ GÖZ SAYISI VE IBA UYGULAMALARININ ÇELİKLERİN KÖKLENMESİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Bu çalışma ‘Hayward’ ve ‘Matua’ (Actinidia deliciosa A. Chev.) kivi çeşitlerine ait yarı odunsu çeliklerin köklenmesi üzerine çelik alma zamanı (1 Temmuz, 1 Ağustos ve 1 Eylül), çelikteki göz sayısı (2 ve 3) ve Indole-3-butyric acid (IBA) dozlarının (0, 2000, 4000 ve 6000 ppm) etkilerini saptamak amacıyla 2002 ve 2003 yıllarında Rize’de yürütülmüştür. Yarı odunsu çelikler 2 ile 3 göz içerecek şekilde hazırlanarak IBA uygulaması yapıldıktan sonra ısıtmasız seradaki alttan ısıtma ve sisleme ünitesine sahip tavalarda, perlit ortamında köklendirilmiştir. Köklendirme ortamında 60 gün bekletilen çelikler sökülerek, köklenme ve canlılık oranları, en gelişmiş kök uzunluğu ve çapı, kök sayısı ve kök kalitesi belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, köklenme ve kök kalitesi bakımından en yüksek sonuçlar 1 Temmuz ve 1 Ağustos tarihlerinde Hayward çeşidinde 3 gözlü, Matua çeşidinde 2 gözlü olarak hazırlanarak, 4000 ile 6000 ppm IBA uygulanan çeliklerden alınmıştır. Hayward çeşidinde % 68.0 – 93.0, Matua çeşidinde % 67.0 – 86.0 arasında değişen köklenme oranları elde edilmiştir.

THE EFFECTS OF CUTTING TIME, BUD NUMBER AND IBA CONCENTRATION ON THE CUTTING ON ROOTING OF KIWIFRUIT

This study was carried out to determine the effect of cutting time (1 July, 1 August and 1 September), bud number on the cutting (2 and 3) and Indol-3-burtyric acid (IBA) concentrations (0, 2000, 4000 and 6000 ppm) on rooting of cv. Hayward and cv. Matua kiwifruit (Actinidia deliciosa A. Chev.) semi-hardwood cutting in Rize at 2002 and 2003. IBA treated semi-hardwood cutting with 2-3 buds planted in unheated greenhouse at bottom heated and ower misting sytem frames with perlite. After 60 days, all cutting dig-out and percentage of rooting and viability rates, the legth and diameter of the most developed roots, lateral root number and root quality were determined. The highest results obtained from semi-hardwood cuttings of cv. Hayward prepared with three buds and collected on 1 July and 1 August and cv. Matua prepared with two buds and collected on 1 July and 1 August. All the cuttings were treated with 4000 and 6000 ppm IBA. Rooting rations were found to be 68.0 % - 93.0 % and 67.0 % - 86.0 % for cv. for Hayward and Matua, respectively.

Keywords:

Kiwifruit, semi-hardwood cutting, time and bud number IBA, rooting,

PDF

___

Belline, E., Monastra, F. 1986. Prapagazione, problemi vivaistici, scelta varietale e miglioramento genetico della’actinidia. La Coltura dell’Actinidia. 27-53.
Biasi, R., Morino, G., Costa, G. 1990. Propagation of Hayward (Actinidia deliciosa) from soft and semi- hardwood cuttings. Acta Horticulturae, No.282, 243- 250.
Bosman, D.C., Uys, D.C. 1978. Propagation of kiwifruit from soft-wood cuttings. Fruit and Fruit Technology Research Institute. The Decidous Fruit Grower, 28(9). Stellen Basch.
Caldwell, J.D., Coston, D.C., Brock, K.H. 1988. Rooting of semi-hardwood “Hayward” kiwifruit cuttings. A Publication of the American Society for Horticultural Science, 23(4): 714-717.
Connor, D.M. 1982. Cutting propagation of Actinidia chinensis (kiwifruit). Combined Proceedings of the International Plant Propagators Society, 32: 329-333.
Çelik, H. 1982. Kalecik Karası / 41 B aşı kombinasyonu için sera koşullarında yapılan aşılı köklü fidan üretiminde değişik köklenme ortamları ve NAA uygulamalarının etkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Doçentlik Tezi (Basılmamış), 73 s.
Hartmann H.T., Kester, D. E., Davies, F. T. JR., Geneve, L. R. 2002. Plant Propagation: Principles and Practices. Seventh Edition. Regents / Prentice Hall International Editions, Englewood Cliffs, New Jersey, USA.
Kaşka, N., Yılmaz. 1974. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:79, Ders Kitabı 2. Adana.
Mattiuz, B.H., Fachinello, J.C. 1996. Rooting of cutting of kiwi Actinidia deliciosa (A. Chev.) C.F. Liang & A.R. Ferguson var. Deliciosa. Pesquisa Agropecuaria, 31:7, 503-508.Departamento de Fitotecnia, Universidade Federal de Pelotas, Brazil.
Parlak, S. 2000. Kivi (Actinidia delicıosa (a. Chev) C.F. Liang Et Ar Ferguson)’nın yarı odunsu çelikle ve aşıyla çoğaltılması. KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış).
Poicelot, R. P. 1980. Horticulture: Principles and Pratical Applications. Prentice – Hall, INC., Englewood Cliffs, New Jersey 07632, 652.
Rana, S.S. 1991. Effect of IBA and shoot portion on rooting of kiwifruit cuttings. 2nd. International Symposium on Kiwifruit. Massey University. New Zealand.
Rathore, D.S. 1984. Propagation of chinese gooseberry from stem cuttings. N.B.P.G.R., Regional Station. Phagli. Simla. Indıana Journal of Horticulture, 41(3/4):237-239.
Sale, P.R. 1984. Kiwifruit commercial production. In the bay of Plenty. Horticultural Produce and Pratice. Media Service. MAF. Box 2298. Wellington, New Zealand.
Sale, P.R. 1985. Kiwifruit Culture. Edited by Dle Ashenden Williams. V.R.Word, Goverment Printer, Wellington, New Zealand.
Samancı, H. 1990. Kivi (Actinidia) Yetiştiriciliği. Tarımsal Araştırmaları Destekleme ve Geliştirme Vakfı, Yayın No:22, Yalova.
Samancı, H., Uslu, İ. 1992. Türkiye’de kivi (Actinidia deliciosa A. Chev.) yetiştirme olanakları üzerinde çalışmalar. Türkiye 1. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt 1:187-190, 13-16 Ekim, Bornova–İzmir.
Sim, B.L., Lawes, G.S. 1981. Propagation of kiwifruit from stem cuttings. Gartenbauwissenschaft. 46(2).
Sivritepe, N., Eriş, A. 2000. Farklı çelik alma zamanları ve büyümeyi düzenleyici madde uygulamalarının kivi çeliklerinin köklenmesi üzerine etkileri. Bahçe, 29:27- 38.
Soylu, A., Eriş, A., Türk, R., Barut, E., Türkben, C. 1995. Meyvecilik. T.C. Anadolu Üniv. Yay. No: 859, AÖF Yay. No: 455, Eskişehir. 421s.
Testolin, R., Vitagliano, C. 1987. Influence of temperature and applied auxins during winter propagation of kiwifruit. A Puplication of the American Society For Horticultural Science, 22(4):573-574.
Üçler, A.Ö., Parlak, S., Yücesan, Z. 2004. Effects of IBA cutting dates on the rooting ability of semi-hardwood kiwifruit (Actinidia deliciosa A. Chev.) cuttings. Turk J. Agric. Forest, 28:195-201.
Weaver, R.J. 1972. Plant Growth Substances in Agriculture. W.H. Freeman and Company. San Frasisco, 504p.
Yalçın, T., Samancı, H. 1997. Potential and future prospects of kiwifruit industry in Turkey. Acta Horticulturae 444, Vol.1; 53-58.
Yılmaz, M. 1992. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği. Çukurova Ünivesitesi Basımevi, Adana.
Zenginbal, H., Özcan, M., Haznedar, A. 2006. Kivi (Actinidia deliciosa, A. Chev.) odun çeliklerinin köklenmesi üzerine IBA uygulamalarının etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(1):40-43.
Zenginbal, H. 2007. The Effects of different grafting methods on success grafting in different kiwifruit (Actinidia deliciosa, A. Chev) cultivars. International Journal of Agricultural Research, 2(8):736-740.
Zuccherelli, G., Zuccherelli, G. 1985. L’Actinidia pianta da frutto e da girardino. Edagricole Bologna.