Azot ve Fosfor Gübrelemesinin Mera Otunun Makro ve Mikro Element İçeriğine Etkisi

Azot ve fosfor dozlarının mera otunun makro ve mikro element içeriği üzerindeki etkisinin belirlenmesi amacıyla bu çalışma 2017 yılında Bingöl ilinde yürütülmüştür. Çalışmada dört farklı azot dozu (0, 5, 10, 15 kg da-1), dört farklı fosfor dozu (0, 4, 8, 12 kg da-1) ve bu dozlara ait kombinasyonlar kullanılmıştır. Kullanılan dozlar ve kombinasyonların mera otunun makro elementlerden kalsiyum (Ca), sodyum (Na), magnezyum (Mg) ve potasyum (K), mikro elementlerden ise demir (Fe), bakır (Cu), çinko (Zn) ve mangan (Mn) içerikleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Mera otunun element içeriklerinin belirlenmesinde ICP-MS cihazı (Inductively Coupled Plasma-Mass Spectroscopy) kullanılmış ve çalışma üç tekerrürlü tesadüf bloklarında iki faktörlü faktöriyel deneme desenine uygun olarak yürütülmüştür. Çalışmada artan azot ve fosfor dozlarının mera otunun makro ve mikro element içeriği üzerindeki etkisinin istatistiksel olarak önemli olduğu belirlenmiştir. Azot ve fosfor dozlarının artması ile mera otunun Ca, Na, Mg, K, Fe ve Zn içeriklerinin sistematik olarak azaldığı görülmüştür. Azot dozunun artması ile birlikte Cu ve Mn içeriklerinin de arttığı, ancak fosfor oranının artmasının mera otunun Cu ve Mn içeriği üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Sonuç olarak 10 kg da-1 azot ve 4 kg da-1 fosfor gübrelemesinin yapılması tavsiye edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Mera kalite, Besin elementleri, ICP-MS, Mineraller

The Effect of Nitrogen and Phosphorus Fertilization on Macro and Micro Element Content of Pasture Grass

This study was conducted in Bingöl province in 2017 in order to determine the effect of nitrogen and phosphorus doses on the macro and micro element content of pasture grass. Four different nitrogen doses (0, 5, 10, 15 kg da-1), four different phosphorus doses (0, 4, 8, 12 kg da-1) and combinations of these doses were used in the study. The effects of the doses and combinations used on the macro (calcium (Ca), sodium (Na), magnesium (Mg) and potassium (K) and micro element (iron (Fe), copper (Cu), zinc (Zn) and manganese (Mn)) contents of pasture grass were investigated. The ICP-MS device (Inductively Coupled Plasma-Mass Spectroscopy) was used to determine the elemental contents of pasture grass, and the study was carried out in randomized blocks with three replications in accordance with a two-factor factorial experiment design. In the study, it was determined that the effect of increasing nitrogen and phosphorus doses on the macro and micro element content of pasture grass was statistically significant. It was observed that the Ca, Na, Mg, K, Fe and Zn contents of pasture grass decreased systematically with the increase of nitrogen and phosphorus doses. It was determined that the Cu and Mn contents increased with the increase of the nitrogen dose, but the increase in the phosphorus dose did not have any effect on the Cu and Mn contents of the pasture grass. As a result, it was recommended to fertilize 10 kg da-1 nitrogen and 4 kg da-1 phosphorus.

Keywords:

Pasture quality, Nutrients, ICP-MS, Minerals,

PDF

___

Algan, D., Aydın, İ., 2015. Changes in nitrate (NO3-N) and macro mineral content of different forage sources affected by increasing nitrogen doses. Anadolu Journal of Agricultural Sciences, 30: 160–168. https://doi.org/10.7161/anajas.2015.30.2.160-168.
Algan, D., Pak, B., Süzer, R.P., Aydın, I., Olfaz, M., 2016. Effects of over-seeding and fertilization on yield and quality of pasture. Options Méditerranéennes. Series A: Mediterranean Seminars, 406(114): 403-406.
Algan, D., Aydın, İ., 2017. Üstten tohumlanan ve gübrelenen merada otların nitrat ve makro element ıçerikleri. Anadolu Journal of Agricultural Sciences, 32(3): 374–382. https://doi.org/10.7161/omuanajas.297144.
Algan, D., Aydın, İ., Oflaz, M., Pak, B., 2018. Meralarda üstten tohumlama ve makro gübrelemenin otun mikro element içeriğine etkisi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 35(3): 330–340. https://doi.org/10.13002/jafag4281.
Altın M., Gökkuş A., Koç A., 2005. Çayır mera ıslahı. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Çayır, Mera, Yem Bitkileri ve Havza Geliştirme Daire Başkanlığı. Ankara-2005.
Ayan, I., Acar, Z., Mut, H., Basaran, U., Asci, O., 2006. Morphological, chemical and nutritional properties of forage plants in a natural rangeland in Turkey. Bangladesh Journal of Botany, 35(2): 133–142.
Ayan, I., Mut, H., Onal-Asci, O., Basaran, U., Acar, Z., 2010. Effect of manure application on the chemical composition and nutritive value of rangeland hay. Journal of Animal and Veterinary Advances, 9(13): 1852–1857.
Aydemir, O., İnce F., 1988. Bitki besleme. Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, No. 2, s. 653, Diyarbakır.
Aydin, I., Uzun, F., 2008. Potential decrease of grass tetany risk in rangelands combining N and K fertilization with MgO treatments. European Journal of Agronomy, 29(1): 33–37. https://doi.org/10.1016/j.eja.2008.02.003.
Bakoğlu, A., Koç, A., Gökkuş, A., 1999. Erzurum yöresi çayır ve meralarındaki yaygın bitki türlerinin ömür uzunluğu, çiçeklenmeye başlama tarihi ve ot kalitesi ile ilgili bazı özellikleri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23(4): 951–957.
Başaran, U., Gülümser, E., Yaman, C., Doğrusöz, M. Ç., Mut, H., 2021. Antioxidants and mineral contents of chicory as coffee additive. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 9(1): 217–223.
Çaçan, E., Başbağ, M., 2019. Determination of the quality degree, grazing ıntensity and hay quality of rangelands at different directions and altitudes. Eurasian Journal of Forest Science, 7(1): 13–22. https://doi.org/10.31195/ejejfs.457807.
Ceylan, N., 2001. Hayvan beslemede mineraller, vitaminler ve stabilite. In: Yavuz, HM (Eds.). Çiftlik hayvanlarının beslenmesinde temel prensipler ve karma yem üretiminde bazı bilimsel yaklaşımlar. Figür Tanıtım Reklam ve Matbaası, 427-475, İstanbul.
Cinar, S., Abdullayev, A., Esenov, N., Karadag, Y., 2020. Determination of botanical composition, hay yield and forage quality of some natural rangelands in Kyrgyzstan’s chuy region. Applied Ecology and Environmental Research, 18(1): 401–416. https://doi.org/10.15666/aeer/1801_401416.
Çomakli, B., Daşci, M., Koç, A., 2008. The effects of traditional grazing practices on upland (yayla) rangeland vegetation and forage quality. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 32(4): 259–265. https://doi.org/10.3906/tar-0802-26.
Hussain, F., Durrani, M. J., 2008. Mineral composition of some range grasses and shrubs from Harboi rangeland Kalat, Pakistan. Pakistan Journal of Botany, 40(6): 2513–2523.
JMP, 2018. Statistical discovery from SAS, USA.
Kacorzyk, P., Głąb, T., 2017. Effect of ten years of mineral and organic fertilization on the herbage production of a mountain meadow. Journal of Elementology, 22(1): 219–233. https://doi.org/10.5601/jelem.2016.21.2.1032.
Kacar, B., 1984. Bitki besleme. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 899. Ders Kitabı No: 250, Ankara.
Kutlu, H.R., Görgülü, M., Çelik, L.B., 2005. Genel hayvan besleme ders notu. Çukurova Üniversitesi, s. 23-24, Adana.
Mayland, H.F., Hankins, J.L., 2001. Mineral imbalances and animal health: A management puzzle. Anti-quality factors in rangeland and pastureland forages. In: Launchhbaugh, K. (Ed.), Universty of Idaho, pp. 54-62, Moskow.
Mengel, K., 1984. Bitkinin beslenmesi ve metabolizması. (Çeviri: Hüseyin Özbek, Zülküf Kaya, Metin Tamcı). Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No.162, s. 659, Adana.
Motsara, M.R., Roy, R.N., 2008. Guide to laboratory establishment for plant nutrient analysis. FAO Fertilizer and Plant Nutrition Bulletin No:19, Rome, Italy, 78 p.
MGM, 2021. Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, http://www.mgm.gov.tr. NRC, 2000. Nutrient requirements of beef cattle, (7th ed). National Academy Press, Washington, USA.
NRC, 2007. Nutrient requirements of small ruminants: sheep, goats, cervids and new world camelieds (6th ed). National Academy Press, Washington, USA.
Polat, H., Bayraklı, F., 2019. Konya bölgesi doğal meraları içerisindeki bazı bitkilerin ham protein ve besin elementi içerikleri. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 8(1): 132-147.
Sarıçiçek, B.Z., 2021. The effect of rangeland quality on the mohair quality of Angora goats fed on the natural rangelands. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 45: 678–690. https://doi.org/10.3906/vet-2103-113.
Sultan, J. I., Inam-Ur-Rahim, Nawaz, H., Yaqoob, M., Javed, I., 2008. Mineral composition, palatability and digestibility of free rangeland grasses of northern grasslands of Pakistan. Pakistan Journal of Botany, 40(5): 2059–2070.
Türk, M., Çelik, N., Bayram, G., Budakli, E., 2007. Effects of nitrogen and potassium fertilization on yield and nutritional quality of rangeland. Asian Journal of Chemistry, 19(3): 2341–2348.