Şizofrenik hasta ailelerine yönelik bir psikoeğitimsel yaklaşım uygulaması denemesi

Amaç: Şizofreni tanısı ile hastanede yatmakta olan hastaların bakımından birinci derece sorumlu olan hasta yakınlarının hastalık semptomlarını ele alma ve hastalıkla ilgili yaşadıkları stresli durumlarla baş etmelerine psikoeğitimsel yaklaşımın etkisini belirlemektir. Yöntem: Araştırma 30'u deney grubu, 30'u kontrol grubu olmak üzere toplam 60 hasta yakını üzerinde yapılmıştır. Veriler anket formu, taburculuk izlem formu ve stresle başa çıkma tarzları ölçeği (SBTÖ) ile toplanmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda araştırma grubundaki hasta yakınlarına planlı psikoeğitimsel yaklaşım uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS programında bağımsız gruplarda t testi, ki-kare testi, Fisher'in kesin ki-kare testi ve varyans analizi kullanılmıştır. Sonuçlar: Hastaneye kabulde her iki gruptaki hasta yakınlarının (% 100) hastaya bakım verirken güçlükler yaşadıkları, psikoeğitimsel yaklaşımın uygulandığı araştırma grubu hasta yakınlarının bir ve ikinci aylık kontrollerde bakımda yaşadıkları güçlüklerin azaldığı (% 26), karşılaştırma grubu hasta yakınlarının aylık kontrollerde bakımda yaşadıkları güçlüklerin artarak devam ettiği (% 96.7), hastaneye kabulde hasta yakınlarının stresle olumlu, ikinci aylık kontrolde olumsuz baş ettikleri, aile tipi ve cinsiyet özelliklerinin hasta yakınlarının stresle başetmelerini etkilediği saptanmıştır. Bu sonuçlara göre psikoeğitimsel yaklaşımın, hasta yakınlarının hastalık semptomlarını etkin şekilde ele alabilme yaklaşımlarını artırabileceği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Şizofreni, Hasta eğitimi, Varyans analizi, Bilgi, Tavırlar, Pratik, Aile

The effects of psychoeducational approach for the handling of disease symptoms and coping with stress among relatives of schizophrenic patients

Objective: This investigation has been made among the relatives of the patients who have been responsible for the primary care of their patients who have been hospitalized with the diagnosis of schizophrenia. The aim of this study is to define the effects of psychoeducational implication for the patients' relatives in handling of disease symptoms and coping with stress. Method: In this study, totally 60 patient relatives; as 30 experimental subjects and 30 control subjects, have been included. The data were acquired from the questionnaire, discharge observation forms and the scale of the ways coping with stress. In accordance with data, the relatives of patients in experimental group -were given planned psychoeducational implication. All collected data were assessed by means of Statistical Package for Social Sciences (SPSS) in the computer. In the analysis of the data t test for independent groups, chi-square, Fisher's exact chi-square, analysis of variance have been used. Results: At the end of the study, in both group it has been found that during the hospitalization and during the patient care, the relatives of patient had difficulties. It has been found out that first and second monthly controls after the psychoeducational implication, the relatives of the patients in experimental group had less difficulties during monthly controls (26.7 %) and the relatives of control group had more problems in patient care (96. 7 %). It has been found that during the hospitalization the relatives of the patients could cope with stress positively and during the second monthly controls they coped with stress negatively because family type and sex have affects on their coping with stress. According to these results, we can say that the psychoeducational approach may increase the handling of disease symptoms of relatives of the patients effectively.

Keywords:

Schizophrenia, Patient Education, Analysis of Variance, Knowledge, Attitudes, Practice, Family,

PDF

___

1. Draogan J, Bannigan K: A review of psychosocial family intervention for schizophrenia. Nurs Times 1997; 93(26):46-47.
2. Soygür H: Şizofreni tedavisinde aileye yaklaşım. Psikiyatri, Psikoloji ve Psikofarmakoloji Dergisi 1993; 1(2):117-127.
3. Teasdole K: Schizophrenics and family. Nurs Times 1986; 82(7):41-43.
4. Buldukoğlu K, Tel H: Psikotik bozuklukların neden oldukları sosyal, ekonomik kayıplar. 3. Ulusal Hemşirelik Kongresi (24-26 Haziran 1992) Tam Metin Kitabı, 1992, s.581-586.
5. Loukissa DA: Family burden in chronic mental illnes: a review of research studies. J Adv Nurs 1995; 21:248-255.
6. Woods NF, Yates BC: Supporting families during chironic illness: J Nurs Scholarship 1989; 21 (1):46-50.
7. Brooker C, Butterworth C: Working with families caring for relative with schizophrenia: the evolving role of the community psychiatric nurse. Int J Nurs Stud 1991; 28(2):189-200.
8. Cohen Cl, Berk LA: Personal coping styles of schizophrenic outpatients. Hosp Community Psychictry 1985; 36(4):407-410.
9. Brooker C: A new role for the community psychiatric nurse in working with families caring for a reletive with schizophrenia. Int J Soc Psychiatry 1990; 36(3):216-224.
10. Kum N: Hacettepe üniversitesi psikiyatri bölümünde yatan hastaların hastaneye tekrarlı yatış oranı ve yatışların çeşitli yönlerden incelenmesi. Ankara, Hacettepe Üniversitesi, 1978.
11. Ançel G: Hacettepe üniversitesi psikiyatri servisinde 1983-1992 yılları arasında birden fazla yatışların incelenmesi. Yayımlanmış Uzmanlık Tezi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi, 1992.
12. Gürhan N: Şizofren hastaların sosyal destek, hastalık ve stresle baş etmelerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmış Doktora Tezi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi, 1995.
13. Gamble C: Working with schizophrenic clients and their families. Br J Nurs 1993; 2(17):256-859.
14. King M, Nazareth I: Community care of patients with schizophrenia the role of the primary health care team. B J Gen Practice 1996; 46(405):231-237.
15. Mueser KT, Bellack AS, Wade JH ve ark.: An assesment of the educational needs of chronic psychiatric patients and their relatives. Br J Psychiatry 1992; 160:674-680.
16. Baker AF: Schizophrenia and family. CS Fawcett (ed): Family Psychiatric Nursing’de, St. Louis, Mosby Company 1993, s.342-355.
17. Grunebaum H, Friedman H: Building collaborative relationships with families of the mentally ill. Hosp Community Psychiatry 1988; 39(11):1183-1187.
18. Hogarty GE, Anderson CM, Reiss DJ ve ark.: Family psychoeducation, social skills training and maintenance chemotherapy in the aftercare treatment of schizophrenia. Arch Gen Psychiatry 1986; 43 (43):633-642.
19. Corrigan PW, Liberman RP: From noncompliance to collaboration in the treatment of schizophrenia. Hosp Community Psychiatry 1990; 41(11):1203-1211.
20. Ferguson K: Education for psychiatric clients and carers. Nurs Times 1991; 87(22):48.
21. Goldman HH: Mental illness and family burden a public health perspective. Hosp Community Psychiatry 1982; 33(7):557-562.
22. Tuğrul C: Alkoliklerin çocuklarının aile ortamlarındaki stres kaynakları, etkileri ve stresle başaçıkma yolları, Türk Psikoloji Dergisi 1994; 9(31):57-73.
23. Şahin HN: Stresle başaçıkma tarzları ölçeği: Üniversite öğrencileri için uyarlanması, Türk Psikoloji Dergisi 1995; 10(34):56-73.
24. Oflaz F: Psikiyatrik hastaların eşlerinin psikososyal güçlükleri ve stresle baş etme yollarının incelenmesi. Yayımlanmış Uzmanlık Tezi, Ankara, Gülhane Askeri Tıp Akademisi,1995.
25. Yılmaz M: Kronik şizofreni tanısı alan hasta eşleri ile kronik böbrek yetmezliği tanısı alan hasta eşlerinin stresle baş etme tarzlarının incelenmesi, Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, İzmir, Ege Üniversitesi, 1998.

ISSN: 1302-6631
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2000
Yayıncı: -

Arşiv

Sayıdaki Diğer Makaleler

Hindistan cevizine bağlı olarak ortaya çıkan psikotik bozukluk

Şebnem PIRILDAR, Özgür ÖZTÜRK, Süha ÖZAŞKINLI

Bir üniversite hastanesinde yatan hastalarda psikiyatrik bozukluk dağılımı

Figen Çulha ATEŞCİ, Filiz KARADAĞ, Nalan K. OĞUZHANOĞLU

Özkıyım girişimi nedeni ile acil servise başvuran hastalarda hazırlayıcı etkenler

Zeynep KEKEÇ, Cuma YILDIRIM, İbrahim İKİZCELİ, Ali Saffet GÖNÜL, Erdoğan M. SÖZÜER

Şizofrenide cinsiyetin klinik belirtilere etkisi

HATİCE GÜZ

Şizofrenik hasta ailelerine yönelik bir psikoeğitimsel yaklaşım uygulaması denemesi

HAVVA TEL, Gülşen TERAKYE