Mersin Üniversitesi öğrencilerinde sigara ve alkol kullanım yaygınlığı ve ilişkili özellikler

Amaç: Üniversite öğrencileri arasında sigara ve alkol kullanım sıklığını ve bununla ilişkili sosyodemografik değişkenleri belirlemek. Yöntem: Çalışmaya Mersin Üniversitesi öğrencileri arasından sınıf mevcutlarına ağırlıklı tabakalı rastgele örnekleme yöntemi ile seçilen 901 öğrenciye 45 soruluk bir anket uygulandı. Sonuçlar: Örneklemin yaş ortalaması 20±7, %46.6'ı kız, %53.4'ü erkekti, "Sigara içiyor musunuz?" sorusuna öğrencilerin %35'i (%13 kız; %21 erkek) "evet" cevabı vermişti. Sigara içenler arasında erkek/kız oranı 1.7 idi ve bu fark istatistiksel olarak anlamlıydı. Babası alkol kullananlarda sigara içimi anlamlıya yakın derecede fazlaydı. Okul başarısını ortanın altı ve oldukça kötü olarak bildirenlerde sigara kullanımı belirgin derecede fazlaydı. "Alkol kullanıyor musunuz?" sorusuna öğrencilerin %43'ü evet cevabını vermişti (%15'i kız, %28'i erkek). Alkol kullananlar arasında erkek/kız oranı yaklaşık 2 idi ve bu fark istatistiksel olarak anlamlıydı. Alkol kullanımı anne ve babasının alkol kullandığını bildirenlerde belirgin derecede fazla bulunmuştur. Annesi sigara kullananlarda alkol kullanımı belirgin derecede fazlaydı. Annenin eğitim düzeyi arttıkça öğrencilerde alkol kullanım sıklığı artmaktaydı. Tartışma : Öğrenciler arasında sigara ve alkol kullanım oranlarının yüksek olması ve her ikisinin kullanımının erkeklerde kızlardan belirgin derecede fazla olması dikkati çekici bir bulgudur. Sonuçlarımız sigara içiminin ve alkol kullanımının Mersin Üniversitesi öğrencileri arasında önemli bir sorun olduğunu göstermektedir. Ayrıca, öğrencilerin sigara ve alkol kullanma davranışları ana-babaların bu konudaki tutum ve davranışlarından önemli derecede etkilenmektedir.

___

1. Bilir Ş, Mağden D: Hacettepe Üniversitesi öğrencilerinin sigara-alkol-ilaç alma ve uyuşturucu madde kullanma alışkanlığının araştırılması. Sağlık Dergisi (SSYB) 1984;58:15-30.

2. Ekşi A: Üniversiteli Gençler. İstanbul, İ.Ü. Yayınları No. 3430, İ.Ü. Çocuk Sağlığı Enstitüsü Yayınları No.2, 1986,s.169-549.

3. Göktepe EO, Şenveli B, Kargı N: Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencileri üzerinde bir araştırma. 21. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 1985, s.95-97, Adana-Mersin

4. Türkcan A: Türkiye’de alkol kullanımı ve bağımlılığının yaygınlığı üzerine bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi 1999; 10:310-318.

5. Ögel K, Tamar D, Evren C, Çakmak D: İstanbul’da lise gençleri arasında sigara, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Klinik Psikiyatri 2000; 3:242-245.

6. Ögel K, Tamar D, Evren C, Çakmak D: Lise gençleri arasında sigara, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12:47-52.

7. Li X, fang X, Stanton B: Cigarette smoking among school boys in Beijing, China. J Adolesc 1999; 22:621-625.

8. Li X, Fang X, Stanton B: Cigarette smoking among Chinese adolescent and its association with demographic characteristics, social activities, and problem behaviors. Subst Use Misuse 1996; 31:545-563.

9. Rigotti NA, Regan S, Marchrzak NE, Knight SR, Wechsler H: Tobacco use by Massachusetts public college students: long term effect of the Masssachusetts Tobacco Control Program. Tob Control 2002; 11(suppl. 2):20-24.

10. Ricciardelli LA, Connor JP, Williams RJ, Young RMcD: Gender stereotypes and drinking cognitions as indicators of moderate and high risk drinking among young women and men. Drug Alcohol Depend 2001; 61:129-136.

11. Rigotti NA, Lee JE, Wechsler H: US college students’ use of tobacco products. JAMA 2000; 284:699-705.

12. Bewley BR, Bland JM: Academic performance and social factors related to cigarette smoking by school children. Br J Prev Soc Med 1977; 31:18-24.

13. Wood MD, Sher KJ, McGowan: Collegiate alcohol involvement and role attainment in early adulthood: findings from a prospective high-risk study. J Stud Alcohol 2000; 61:278-289.

14. Webb E, Ashton H, Kelly P, Kamali F: Alcohol and drug use in UK university students. The Lancet 1996;348:922-925.

15. Webb E, Ashton H, Kelly P, Kamali F: Patterns of alcohol consumption, smoking and illicit drug use in British university students: interfaculty comparisons. Drug Alcohol Depend 1997; 47:145-153.