Madde bağımlılığını önlemede öğretmen ve ebeveyn eğitimlerinin etkinliğinin değerlendirilmesi
Amaç: 2002-2003 eğitim ve öğretim yılı içinde, İstanbul'un 29 ilçesinde İstanbul Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Yeniden Sağlık ve Eğitim Derneği tarafından "Okullarda madde bağımlılığını önleme"adlı bir proje yürütülmüştür. Bu proje kapsamında rehber öğretmen, sınıf/branş öğretmeni, ebeveynlere yönelik madde kullanımı ve bağımlılığıyla ilgili bilgilendirme eğitimleri yapılmıştır. Bu araştırmanın amacı, verilen eğitimlerin etkinliğini ve etkinliği etkileyen faktörler olup olmadığını değerlendirmektir. Yöntem: Okullarda Madde Bağımlılığını Önleme Projesi kapsamında yürütülen eğitimlere katılan 508 rehber öğretmen, 2599 sınıf/branş öğretmeni ve 284 ebeveyne yazarlar tarafından oluşturulan ilk-son test uygulanmıştır. Eğitimin etkinliği ilk test toplam doğru sayıları ile son test toplam doğru sayıları arasındaki fark incelenerek ölçülmüştür. İlk testi doldurmuş olmanın eğitimin etkinliğine bir etkisi olup olmadığını kontrol etmek için her eğitimde katılımcıların %15'ine sadece son test uygulanmıştır. Sonuçlar: Rehber öğretmen, sınıf/branş öğretmeni ve ebeveynlerin ilk testte ve son testte doğru yanıtladıkları toplam soru sayısı artmıştır. Doğru yanıtlanan soru sayısında ilk-son test arasında en fazla artış gözüken grup sırasıyla sınıf/branş öğretmenleri, ebeveynler ve rehber öğretmenlerdir. Grupların ilk-son testte aldıkları doğru sayısı artışı ortalamaları birbirleri ile karşılaştırıldığında gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıdır. Doğru yanıtlanan soru sayısındaki artış sınıf/branş öğretmeni grubunda cinsiyet ve çocuk sahibi olma değişkenlerinden etkilenmektedir. Bayan ve çocuğu olan sınıf/branş öğretmenlerinin ilk-son testte aldıkları doğru sayısı artışı ortalamaları erkek ve çocuğu olmayanlara göre daha yüksektir. Eğitimi uygulayanın performansından ve programdan tatmin olma değişkenlerinin eğitimin etkisi üzerindeki etkisi de test edilmiştir. Eğitimi uygulayanın performansından ve programdan tatmin olanların ilk-son test arasında aldıkları doğru sayısı artışı ortalamaları ile tatmin olmayanlar arasında bir fark bulunmamıştır. İlk test uygulanmadan sadece son test uygulanan grubun doğru soru sayısı ortalaması ile hem ilk test hem de son test uygulanan grubun son testte aldıkları doğru sayısı ortalamaları arasında fark bulunmamıştır. Tartışma: Bu araştırma, uygulanan eğitimlerin rehber öğretmenlerin, sınıf/branş öğretmenlerinin ve ebeveynlerin bilgi düzeyini artırdığını göstermiştir. Rehber öğretmen ve ebeveynlerde doğru yanıtlanan toplam soru sayısı artışı cinsiyet, çocuk sahibi olma, sigara-alkol kullanma, çocuğu ya da öğrencileri arasında alkol kullanımı olması değişkenlerinden etkilenmemektedir. Bilgi artışının her üç grup için de iler iki dönemlerde tekrar ölçülmesi ve öğrenmenin sürekliliğinin araştırılması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler:
Madde bağımlılığı bozuklukları, Sağlık bilgisi, tutumları, uygulamaları, Eğitim
___
1 . Ögel K, Tamar D. Lise gençleri arasında sigara, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12:47-52.2. NIDA. Drug Abuse Prevention: What Works. NIH Publication, No.97-4110, 1997.
3. NIDA. Preventing Drug Use Among Children and Adolescents. NIH Publication, No.97-4212, 1997.
4. Hawkins JD, Catalano RF, Miller PC. Risk and protective factors for alcohol and other drug problems in adolescence and early adulthood: implications for substance abuse prevention. Psychol Bull 1992; 112:64-105.
5. Bukstein OG. Adolescent Substance Abuse: Assessment, Prevention and Treatment. New York, Wiley-Interscience Publicaton, 1995.
6. Botvin GJ, Dusenbury L. Substance abuse prevention and the promotion of competence: primary prevention and promotion in the schools. L Bond, B Compas (Eds), Newbury Park, CA, Sage, 1989.
7. Patterson GR. A Social Learning Approach, Vol. 3: Coercive Family Process. Eugene, Castalia Publishing, 1982.
8. Mercer GW, Hundleby JD, Carpenter RA. Adolescent evaluations of the family as a unit and their relationships to the use of tobacco, alcohol and marijuana. Paper presented at the 11th Annual Conference of the Canadian Foundation of Alcohol and Drug Dependencies, Toronto, Ontario, 1976.
9. Kandel DB, Kessler R, Margulies R. Antecedents of Adolescents Initiation into Stages of Drug Use: A Developmental Analysis. DB Kandel (Ed), Washington, D.C., Hemisphere-Wiley, 1978, s.73-99.
10. Penning M, Barnes GE. Adolescent marijuana use: a review. Int J Addict 1982; 17:749-791.
11. Blechman EA, Taylor CJ, Schrader SM. Family problem solving versus home notes as early intervention with high-risk children. J Clin Psychol 1981; 49:919-926.
12. Heller LR, Fantuzzo JW. Reciprocal peer tutoring and parent partnership: Does parent involvement make a difference? School Psychol Rev 1993; 22:517-534.
13. Dusenbury L, Falco M, Lake A. A review of the evaluation of 47 drug abuse prevention cirricula available nationally. J School Health 1997; 67:127-132.
14. Gorman DM. The failure of drug education. Public Interest Fall 1997; 129:50-60.
15. Reid J. A social learning approach to family therapy: outcome and process data. Paper presented at the Symposium on Behavior Modification: Methodology and Psychotherapy. Monterrey, NL, Mexico, 1975.
16. Kelly J, Sander K. DISC: Drug interventions in the school community a pilot project. Paper presented at the 2nd International Conference on Drugs and Young People, Melbourne, Australia, 2001.
17. Ögel K, Taner S, Yılmazçetin C. Madde Bağımlılığını Önlemede Öğretmen ve Anne Baba Eğitimi Notları. İstanbul, Yeniden Sağlık ve Eğitim Derneği Yayınları, No.1, 2002.
18. Benbasa D. Çocukların akademik başarılarını kaygı ve benlik algıları ile ilişkili olarak düşük ya da yüksek algılamaları. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2001.
19. Falco M. The Making of a Drug Free America: Programs That Work. New York, Times Books, 1992.
20. Bloom BS. Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals: Handbook I, Cognitive Domain. New York, Toronto, Longmans, Green, 1956.
- ISSN: 1302-6631
- Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
- Başlangıç: 2000
- Yayıncı: -
Sayıdaki Diğer Makaleler
Necmeddin İNANÇ, Haluk A. SAVAŞ, Hamdi TUTKUN, Hasan HERKEN, Esen SAVAŞ
Madde bağımlılığını önlemede öğretmen ve ebeveyn eğitimlerinin etkinliğinin değerlendirilmesi
Kültegin ÖGEL, Sevil TANER, Yılmazçetin Ceyda EKE, Bilge EROL
BÜLENT KAYAHAN, Baybars VEZNEDAROĞLU, Özgür ÖZTÜRK, Mehmet Akif ERSOY
Elbozan Birgül CUMURCU, Rifat KARLIDAĞ, Kaya SARAÇ, SÜHEYLA ÜNAL, Cemal ÖZCAN
Çok sayıda ruhsal bozukluğu taklit eden bir yapay bozukluk olgusu