Çocuklarını kanser nedeniyle kaybeden ailelerin, kayıp öncesi ve sonrası yaşadıkları keder süreci

Amaç: Kanser nedeniyle çocuğunu kaybetmiş ailelerin, kayıp öncesi ve sonrası dönemde yaşadıkları duygusal tepkileri, deneyimleri ve baş etmeleri ile destek sistemlerini belirlemek. Yöntem: Araştırma örneklemine, bir hastanede kanser tanısı ile izlenen ve 1997-2001 yılları arasında ölen çocukların ailelerinden, çocuğun ölümünden sonra 8-14 ay geçen ve araştırmaya katılmayı kabul eden beş ailenin 19 üyesi alınmıştır. Veriler, derinlemesine görüşmeler yoluyla elde edilmiş olup, bu amaçla yarı yapılandırılmış bir görüşme rehberi ve kayıt için teyp kullanılmıştır. Verilerin yazılı dökümü dört uzman tarafından incelenmiş ve verilerin keder sürece aşamaları ile yoksunluk süreci modeline göre gruplandırılmasına karar verilmiştir. Bulgular: Beklenen ve beklenmeyen kayıp yaşayan ailelerde duygusal reaksiyon yoğunluğu pek farklılık göstermemiş, tümünde çocuğun kaybı öncesi ve sonrası dönemde öfke ve depresyon eğiliminin daha yoğun ve uzun süre yaşandığı belirlenmiştir. Tüm bireyler çocuğun ölümünden sonraki 3-4 aylık süreyi aşırı acılı, kederli diye tanımlamışlardır. Bir ailede, çocuğun hastalığı sürecinde annede hipertansiyon, baba da aşırı kilo kaybı saptanmıştır. İki aile ikinci çocuklarının kaybını deneyimlemiş olup, bunlardan birinde babada diyabet, annede uyku problemleri ve tekrar kayıp yaşayacağı endişesi, diğer ailedeki annede tüm çocuklara karşı öfke tepkisi saptanmıştır. Tüm aileler çocuğun hastalığından kaynaklanan giderler nedeniyle ekonomik çöküntü yaşamıştır. Yalnızca bir ailenin bazı yakınları çocuğun ölümünden önce ve sonra destek sağlamıştır. Sağlık personelinin duygusal destek bağlamında yardımlarının olmadığı dikkati çekmiştir. Tüm ailelerde, çocuğun ölümünden sonra kayıp konusunun hiç konuşulmadığı belirlenmiştir. Tartışma: Kanserli çocuk aileleri kayıp öncesi ve sonrası dönemde, keder sürecini başarılı bir şekilde yaşamak için profesyonel desteğe gereksinim duymaktadırlar.

Anahtar Kelimeler:

Yas, Çocuk, Aile, Neoplazmlar, Stres, psikolojik, Ölüm, Keder

Grieving process of families before and after the death of their children from cancer

Objective: To determine the families' emotional reactions, experiences, coping and support systems before and after the death of their children from cancer. Method: Sample was composed from 19 members of the five families who accepted to participate the research and each family had a child who treated for cancer at a university hospital and died within 1997-2001 period. When the interview was made with families, it had been 8-14 months as from the death of children. The data were collected by in-dept interwiev. For this purpose, semi-structured interview guide and tape recorder to record the conversation were used. Data were analysed by four professionals and decided that findings can be classified according to grieving process and bereavement stages. Findings: Within the families who expected and unexpected losses, the density of the emotional reactions did not very much, all having longer and denser periods of anger and depression both before and after the death of their children. All members of families described the 3-4 months after the death of child to be very painfull and sorrowful. .In one family, hypertension of the mother and excessive loss of weight of the father were detected. Two families experienced the death, of their second children. In one of them, diabets in father and insomnia in the mother together anxiety to experience another loss were found. In the other family, the mother was seen to have anger towards all children. All families experienced financial burden due to the treatment and care cost of children. Only the relatives of one family gave support before and after the death of child. The healthcare personnel were not very helpful as far as emotional support is concerned. In all families, it was seen that after the loss of the children, this matter was never mentioned. Conclusion: The families whose children suffered from cancer, need support from health professionals to cope successfully with the grieving process before and after the loss.

Keywords:

Bereavement, Child, Family, Neoplasms, Stress, Psychological, Death, Grief,

PDF

___

1. Heath H: Potter and Perry’s Foundations in Nursing Theory and Practice. Times Mirror International Publishers Limited, 1995, s.209-227.
2. Ross-Alaomalki K: Coping with family loss. The death of a sibling. MJ Craft, A Denehy (ed): Nursing Interventions for Infant and Children’da, Philadelphia, W.B. Saunders Company, 1990, s.213-227.
3. Çavuşoğlu H: Çocuk Sağlığı Hemşireliği. Cilt 1, 6. baskı, Ankara, Bizim Büro Basımevi, 2001, s.89-104.
4. Kübler-Ross E: Sorular ve Cevaplarla Yaşamın Son Günleri. G Terakye (Çev.Ed), Ankara, Hürbilek Matbaacılık, 1992.
5. Wheeler RS: Helping families cope with death and dying. Nursing 1996; 25:25-30.
6. Furman J: Living with dying. Nursing 2001; 31(4):37-41.
7. Eden OB, Black I, MacKinlay GA, Emery AE: Communication with parents of children with cancer. Palliat Med 1994; 8(2):105-114.
8. Yazıcı S: Akut lenfoblastik lösemili çocukların annelerinde anksiyete düzeyi, kemoterapi ve hemşirelik etkileşiminin ilişkileri. I. Ulusal Ana ve Çocuk Sağlığı Hemşireliği Sempozyum Kitabı, İstanbul, 1992, s.251-258.
9. Laakso H, Paunonen-Ilmonen M: Mothers’ grief following the death of a child. J Adv Nurs 2001; 36(1):69-77.
10. Harper MB, Wisian NB: Care of bereaved parents. A study of patient satisfaction. J Reprod Med 39(2):80-86.
11. Martinson IM, Zhong BH, Liang YH: The reaction of Chinese parents to a terminally ill child with cancer. Cancer Nurs 1994; 17(1):72-76.
12. Sloper P: Needs and responses of parents following the diagnosis of childhood cancer. Child Care Health Dev 1996; 22(3):187-202.
13. Patistea E, Makrodimitri P, Panteli V: Greek parents’ reactions, difficulties and resources in childhood leukaemia at the time of diagnosis. Eur J Cancer Care 2000; 9(2):86-96.
14. Van Dongen-Melman JE, Van Zuuren FJ, Verhulst FC: Experiences of parents of childhood cancer survivors: a qualitative analysis. Patient Educ Couns 1998; 34(3):185-200.
15. McGrath P: Treatment for childhood acute lymphoblastic leukaemia: the fathers’ perspective. Aust Health Rev 2001; 24(2):135-142.
16. Olgun N: Ölmek üzere aile bireyi olan aileye, ölümle baş etmede yardım. Sendrom 1998; 10:128-131.
17. Yiğit R: Hasta ve ailesine ölümle başetmelerinde yardım etme. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1998; 2(2):9-15.
18. Schwab R: Gender differences in parental grief. Death Stud 1996; 20(2):103-113.
19. Martinson IM, Liu-Chiang CY, Yi-Hua L: Distress symptoms and support systems of Chinese parents of children with cancer. Cancer Nurs 1997; 20(2):94-99.
20. Gilliss CL, Moore IM, Martinson IM: Measuring parental grief after childhood cancer: potential use of the SCL-90-R. Death Stud 1997; 21(3):277-287.
21. Hazzard A, Weston J, Gutterres C: After a child’s death: factors related to parental bereavement. J Dev Behav Pediatr 1992; 13(1):24-30.
22. Riches G, Dawson P: Lost children, living memories: the role of photographs in processes of grief and adjustment among bereaved parent. Death Stud 1998; 22(2):121-140.
23. Klass D: The deceased child in the psychic and social worlds of bereaved parents during the resolution of grief. Death Stud 1997; 21(2):147-175.
24. Cimete G: Kanserli çocukların ebeveynlerinin stresle baş etmeleri. Çınar, 1995; 2(2):34-41.
25. Woolley MM: The death of a child: the parent’s perspective and advice. J Pediatr Surg 1997; 32(1):73-74.
26. Ferrell B, Virani R, Grant M, Coyne P, Uman G: End-oflife care: Nurses speak out. http://www.springnet.com/content/nursing/0007/endli fe7.htm
27. Ruden BM: Bereavement follow-up. An opportunity to extend nursing care. J Pediatr Oncol Nurs 1996; 13(4):219-225.
28. Sibling Grief. The National Organization of Parents of Murdered Children, Inc. http:// www.pomc.com/sibling.cfm

ISSN: 1302-6631
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2000
Yayıncı: -

Arşiv

Sayıdaki Diğer Makaleler

Esrar ve meperidin (Petidin) kullanım bozukluğu nedeni ile yatarak tedavi gören hastaların özelliklerinin karşılaştırılması

E. Cüneyt EVREN, Kültegin ÖGEL, Duran ÇAKMAK

Bir üniversite hastanesi psikiyatri polikliniğine başvuran konversiyon bozukluklu hastaların sosyodemografik ve klinik özellikleri

Artuner DEVECİ, Erol ÖZMEN, Mehmet Murat DEMET, İlkin İÇELLİ

Birinci basamak hekimlerinin şizofreniye bakış açısı

Ahmet Tamer AKER, Erol ÖZMEN, Kültegin ÖGEL, Afşin SAĞDUYU, Şükrü UĞUZ, Tamar Defne GÜROL, Rıza Cumhur BORATAV, Olcay LİMAN

Çocuklarını kanser nedeniyle kaybeden ailelerin, kayıp öncesi ve sonrası yaşadıkları keder süreci

GÜLER CİMETE, Sema KUĞUOĞLU

Bir grup şizofren hastada eşlik eden depresif bozuklukta ketiapin ve haloperidolün etkinliğinin karşılaştırılması

Murad ATMACA, Murat KULOĞLU, AHMET ÜNAL, A. Ertan TEZCAN