FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİYOLOJİ KAVRAMINA YÖNELİK ZİHİNSEL ALGILARI

Bu çalışmada, Fen Bilimleri öğretmen adaylarının biyoloji kavramına yönelik sahip oldukları zihinsel imgelerin (metafor) belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İç Anadolu bölgesinde yer alan bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesinde öğrenim görmekte olan Fen Bilimleri öğretmen adayları (N=125) oluşturmaktadır. Katılımcıların 23’i erkek, 102’ü kız öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni tercih edilmiştir. Veri toplama aracı olarak açık uçlu bir görüşme formu oluşturulmuştur. Görüşme formunda Fen Bilimleri öğretmen adaylarından ‘’Biyoloji………gibidir; çünkü………..’’cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. İçerik analizinde görüşme formundaki ham veriler kodlama yapılarak temalar belirlenmiştir. Veriler bu temalar altında sınıflandırılmıştır. Kodlama ve tema oluşturma işlemi iki farklı araştırmacı tarafından gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmen adayları toplamda 68 geçerli metafor üretmişlerdir. Araştırma sonucunda Fen Bilimleri öğretmen adaylarının sınıf seviyelerine göre ‘’Yaşam, Doğadaki Her şey, Evren ve Sağlık’’ temalarında ortak zihinsel algılara sahip oldukları görülmektedir. Bu doğrultuda öğrencilerin anlamakta zorluk çektikleri konular belirlenip, bu konular etrafında şekillenen terimlerden yola çıkarak yeni bir çalışma önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Metafor (zihinsel imgeleme), öğretmen adayları, biyoloji, algı

PRE-SERVICE SCIENCE TEACHERS’ PERCEPTIONS ABOUT BIOLOGY CONCEPT THROUGH METHAPHORS

In this study, it was aimed that determining the mental images of pre-service science teacher about biology concept. The study group of the research consist of the pre-service science teachers (N = 125) who are studying at the Faculty of Education of a state university in Central Anatolia. The participants of this study is consist of 23 male and 102 female student. Phenomenology design was preferred among qualitative research methods. An open-ended interview form was constituted as data collection tool. In the interview form, pre-service science teachers were asked to complete “Biology is like .........; because it is……..” sentence. The data were analyzed by content analysis methods. In the content analysis, the raw data in the interview form were coded and the themes were determined. Data are categorized under these themes. Coding and theme formation were carried out by two different researchers. Pre-service science teachers who participated the research produced a total of 68 valid metaphors. As a result of the research, it is seen that pre-service science teachers have common mental perceptions in “Life, Everything in Nature, Universe and Health” themes about biology concept based on grade levels. In this respect, subjects which students have difficulty to understand can be identified and, a new study can be proposed based on the terms formed around these subjects.

Keywords:

Metaphor (mental imagery), pre- service teacher, biology, perception,

PDF

___

Afacan, Ö. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının “Fen” ve “Fen ve Teknoloji Öğretmeni” kavramlarına yönelik metafor durumları. E-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(1), 1242-1254.
Arslan, M., Bayrakcı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi, Milli Eğitim Dergisi, 171, 100-108.
Ekici, G. & Gökmen, A. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin biyoloji laboratuvarı sınıf çevresine ilişkin algılarının biyoloji öz-yeterlik algı düzeylerine göre değerlendirilmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Niğde Üniversitesi, Niğde
Ekiz, D. & Koçyiğit, Z. (2013). Sınıf öğretmenlerinin “öğretmen” kavramına ilişkin metaforlarının tespit edilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 439-458.
Geçit, Y. ve Gencer, G. (2011). Sınıf öğretmenliği 1.sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize Üniversitesi örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 1-19.
Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, Türkiye
Lakoff, G, Johnson, M. (2003). Metaphors we live by. G.Y Demir (Çev.) İstanbul: Paradigma Yayıncılık
Martinez, M., Sauleda, N. and Huber, G. (2001). Metaphors as blueprints of thinking about teaching and learning. Teaching and Teacher Education, 17, 965- 977.
Saban, A. (2008). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
Saban, A, Koçbeker, B.N. ve Saban A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2),461-522.
Semerci, Ç. (2007). “Program geliştirme” kavramına ilişkin metaforlarla yeni ilköğretim programlarına farklı bir bakış. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 139- 154.
Stone P J, Dunphy D C, Marshall S S, DM Ogilvie (1966). The General Inquirer: A Computer Approach to Content Analysis, The M.I.T. Press, Massachusetts.
Tekkaya, C., Özkan, Ö., Sungur, S. ve Uzuntiryaki, E. (2000). “Öğrencilerin biyoloji konularındaki anlama zorlukları”. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi. Ankara: Ortadoğu Teknik Üniversitesi.
Türk Dil Kurumu, http://www.tdk.gov.tr, Erişim tarihi: 30.09.2018
Yalmancı, S. ve Aydın, S. (2013). Öğretmen adaylarının biyoloji kavramına yönelik metaforik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (21), 208-223.
Yapıcı, İ. (2015 ). Lise öğrencilerin biyoloji kavramına ilişkin metaforik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 139-147.
Yetkin, Y. (2000). Biyoloji eğitimi, öğretimi ve öğretmen yetiştirilmesinde yeni yaklaşımlar: biyoloji felsefe ve mantığının anlaşılması. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Yıldırım, A ve Şimşek, H (2011). Sosyal Bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.