BİYOLOJİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMEN ÖZ-YETERLİK ALGI DÜZEYLERİ İLE MESLEKİ KAYGILARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Bu araştırmanın amacı, biyoloji öğretmen adaylarının öğretmenlik öz-yeterlik algı düzeyleri ile mesleki kaygıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada mevcut durumu ortaya koymak amacıyla nicel model kapsamında tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu bir devlet üniversitesinde öğrenimlerine devam eden 82 biyoloji öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma verilerini toplamak amacıyla Tschannen-Moran ve Hoy (2001) tarafından geliştirilen ve Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından Türkçeye uyarlanan “Öğretmen Öz-yeterlik Ölçeği” ve Cabı ve Yalçınalp (2013) tarafından geliştirilen “Öğretmen Adaylarına Yönelik Mesleki Kaygı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma verileri betimsel istatistikler ve öğretmen öz-yeterlik ve mesleki kaygı arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla korelasyon katsayısı kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen sonuçlara göre, öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeylerinin oldukça yeterli, mesleki kaygılarının ise düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyleri ile mesleki kaygıları arasında negatif yönde ve orta düzeyde bir ilişki olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Biyoloji öğretmen adayları, Öğretmen öz-yeterlik algı düzeyleri, Mesleki kaygı

INVESTIGATING THE RELATIONSHIP BETWEEN PRESERVICE BIOLOGY TEACHERS’ PERCEPTION LEVEL OF TEACHER SELF-EFFICACY AND THEIR OCCUPATIONAL ANXIETY

This study investigated the relationship between preservice biology teachers’ perception level of teacher self-efficacy and their professional anxiety. The study was designed as a survey study within the scope of quantitative research in order to reveal the existing situation. 82 preservice biology teachers from a public university were the participants of the study. The Teacher Self-Efficacy Scale developed by Tschannen-Moran and Hoy (2001) and adapted to Turkish by Çapa, Çakıroğlu and Sarıkaya (2005) and the Occupational Anxiety Scale for Preservice Teachers developed by Cabı and Yalçınalp (2013) were used to collect data. The study data were analyzed using descriptive statistics and the correlation coefficient in order to determine relationship between the teacher self-efficacy and occupational anxiety. The results indicated that the preservice teachers had quite adequate level teacher self-efficacy levels and a low-level occupational anxiety. Also, a negative and mid-level relationship between the preservice biology teachers’ perception level of teacher self-efficacy and their professional anxiety was found.

Keywords:

Biology preservice teachers, Teacher self-efficacy perception levels, Occupational anxiety,

PDF

___

Akgün, F., & Özgür, H. (2014). Examination of the anxiety levels and attitudes of the information technology pre-service teachers towards the teaching profession. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(5), 1206-1223.
Atmaca, H. (2013). Almanca, Fransızca ve İngilizce öğretmenliği bölümlerinde okuyan öğretmen adaylarının mesleki kaygıları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(10), 67-76.
Azar, A. (2010). Ortaöğretim fen bilimleri ve matematik öğretmeni adaylarının öz yeterlilik inançları. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 235-252.
Bandura, A. (1986). Social foundation of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs. Nj:Prentice Hall.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman and Co.
Bocakova, O., & Kubickova, D. (2015). Education in the 21st century. International Journal for Innovation Education and Research, 3(2), 160-169.
Bursalıoğlu, Z. (1994) Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: PEGEM Yayınları.
Cabı, E., & Yalçınalp, S. (2013). Öğretmen adaylarına yönelik mesleki kaygı ölçeği (MKÖ): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44 (2013), 85-96.
Czerniak, C. M. (1990). A study of self-efficacy, anxiety, and science knowledge in pre-service elementary teachers. National Association for Research in Science Teaching, Atlanta, GA.
Çakıroğlu, E., & Işıksal, M. (2009). Preservice elementary teachers’ attitudes and self-efficacybeliefs toward mathematics. Education and Science, 34(151), 132-139.
Çalık, T., & Sezgin, F. (2005). Küreselleşme, bilgi toplumu ve eğitim. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(1), 55-66.
Çapa, Y., Çakıroğlu, J., & Sarıkaya, H. (2005). The development and validation of a Turkish version of teachers’ sense of efficacy scale, Education and Science 30(137), 74-81.
Çubukçu, Z., & Dönmez, A. (2011). The examination of the professional anxiety levels of teacher candidates. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 7(1), 3-25.
Dadandı, İ., Kalyon, A., & Yazıcı, H. (2016). Eğitim fakültesinde öğrenim gören ve pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları, kaygı düzeyleri ve öğretmenlik mesleğine karşı tutumları. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 253-269.
Danışman, Ş. (2015). Sınıf öğretmenlerinin matematiğe ve öğretmenliğe ilişkin inançlarının etkileşimi ve bu inançların öğrencilerin matematik başarısına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Day, C. (2002). School reform and transitions in teacher professionalism and identity. International Journal of Educational Research, 35, 677-692.Dursun, S., & Karagün, E. (2012). Öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin incelenmesi: Kocaeli Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu son sınıf Öğrencileri üzerine bir araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 24, 93-112.
Ekici, Gülay (2005). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Öz-yeterlik İnançlarını Etkileyen Faktörler. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.
Garner, L. H. (2002). Education for the twenty-first century: Leadership for globalization. Iowa: Second Korea-U.S. Forum.Gerçek, C., Yılmaz, M., Köseoğlu, P., & Soran, H. (2006). Biology teaching self-efficacy beliefs of the teacher candidates. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 39(1) 57-73.
Gibson, S., Dembo, M.H. (1984). Teacher Efficacy: A construct validation. Journal of Education Psychology, 76, 592-582.
Gökmen, A., Ekici, G., & Atik,A. D. (2010). Biyoloji öğretmen adaylarının öğretmenlik öz-yeterlik algısının yordayıcı değişkenleri. IX. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Özetler Kitabı, s:55, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi, 23–25 Eylül, 2010.
Guskey, T. R., & Passaro, P. D. (1994). Teacher efficacy: A study of construct dimensions. American Educational Research Journal, 31(3), 627-643.
Gündüz, Y., & Kumcağız, H. (2018). Güzel sanatlar eğitimi alan öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları ile öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1514-1533.
Işık, E. (1996). Nevrozlar. Ankara: Kent Matbaası.
Kaptan, S. (2000). Bilimsel araştırma teknikleri ve istatistik teknikleri. Ankara: Bilim.
Karaçanta, H., & Koç, Z. (2015). Öğretmen adaylarının KPSS kaygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 10(11), 869-882.
Karagözoğlu, G., Arıcı, H. Bülbül, S., & Çoker, N. (1995). Türkiye’de öğretmen eğitim politikaları ve modelleri. Avrupa Konseyi Ülkeleri Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Modelleri Toplantısı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi
Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel.
Kırımoğlu, H. (2010). Türkiye’deki beden eğitimi ve spor yüksekokulu son sınıf öğrencilerinin istihdam sorunu açısından umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 18 (1), 37–46.
Kutucu, E. S., & Ekiz, B. (2011). Kimya öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ve kaygıları. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 736-743.
Mishra, S. K. ve Yadav, B. (2013). Job anxiety and personality adjustment of secondary school teachers in relation of gender and types of teacher. Educational Research International, 1(1): 105-126.
Özen, R., Yıldız, S., & Yıldız, K. (2013). Öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeyleri. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 3(6), 21-30.
Pendergast, D., Garvis, S., & Keogh, J. (2011). Pre-service student-teacher self-efficacy beliefs: An insight into the making of teachers. Australian Journal of Teacher Education, 36(2), 45- 58. 20.10.2018 tarihindehttps://ro.ecu.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1655&context=ajte adresinden erişilmiştir.
Ramey-Gassert, L., & Shroyer, M. G. (1992), Enhancing science teaching self-efficacy in preservice elementary teachers. Journal of Elementary Science Education, 4(1), 26-34.
Saban, A., Korkmaz, İ., & Akbaşlı, S. (2004). Öğretmen adaylarının mesleki kaygıları. Eurasian Journal of Educational Research, 17, 198 – 208.
Serin, M. K., Güneş, A. M., & Değirmenci, H. (2011). Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları ile Mesleğe Yönelik Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 4(1), 21-34.
Singh, S. (2011). Level of anxiety among prospective teachers, Shaikshik Parisamuad International Journal of Education (SPIJE), 7 (7),17-21.
Şahin, İ. (2011). Öğretmen adaylarının Öğretmen istihdamı ve mesleki geleceklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1167-1184Şişman, M. (2007). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Pegem Akademi.
Tschannen-Moran, M., Hoy, A. W. & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2), 202-248.
Tschannen-Moran, M., & Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive concept. Teaching and Teacher Education, 17, 783–805.
Tutkun, Ö. F., & Aksoyalp, Y. (2010). 21. yüzyılda öğretmen yetiştirme eğitim programının boyutları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 361-370.
Ünlü, İ., Kaşkaya, A., & Kızılkaya, M. F. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(2), 651-668.
Üstün, A., ve Tekin, S. (2009). Amasya Eğitim Fakültesindeki öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 35-47.
Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M., & Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 1-16.
Woolfolk Hoy, A. & Burke Spero, R. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching. Teaching and Teacher Education. 21, 343–356.