UYKU BOZUKLUĞU YAŞAYAN BİREYLERİN YAKINMALARININ VE UYKUYU ETKİLEYEN DURUMLARIN İNCELENMESİ

Amaç: Bu araştırmanın amacı uyku bozukluğu yaşayan bireylerin yakınmalarını ve uyku bozukluğunu etkileyen durumları belirlemektir.Yöntem: Araştırmanın verileri bir üniversite hastanesinin Uyku Bozuklukları Birimi arşivinden retrospektif olarak toplanmıştır. Veriler, bu birime tedavi amacı ile 01.09.2011-01.01.2013 tarihleri arasında yatırılmış olan 313 hastaya ait dosyalardan retrospektif olarak elde edilmiştir. Verilerin toplanmasında hastane uyku bozuklukları biriminin Uyku Soru Forumunda bulunan bilgiler doğrultusunda geliştirilen bir veri toplama formu kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik hesaplamalar yapılmıştır. Bulgular: Hastaların %59.1'inin erkek ve %42.8'inin ağır derecede uyku bozukluğuna sahip olduğu belirlenmiştir. Uyku bozukluğu yaşayan hastaların %62.9᾽unun uykuya geçmekte, %61.7᾽sinin tekrar uyumakta zorluk yaşadığı, %73.8᾽inin geceleri sık sık uyandığı ve %82.4᾽ünün uykuda horladığı, %85.9᾽unun yatakta sık sık döndüğü, %78᾽inin kilo sorunu yaşadığı, %42.2'sinin obez olduğu, %82.4᾽ünün baş ağrısının ve %69.3’ünün ağız kuruluğunun olduğu, %87.2᾽sinin gündüzleri aşırı yorgunluk hissettiği, %73.8᾽inin çabuk sinirlendiği, %48.9᾽unun cinsel problem yaşadığı belirlenmiştir. Ayrıca hastaların %40.6'sının sigara, %16.6'sının alkol kullandığı, %67.4'ünün günde 8 bardaktan daha fazla çay tüketiminin olduğu saptanmıştır.Sonuç: Uyku bozukluğu sorunu yaşayan hastaların en çok geceleri sık sık uyanma, horlama, yatakta sık sık dönme, baş ağrısı çekme, gündüzleri aşırı derecede yorgunluk hissetme ve çabuk sinirlenme durumundan yakındığı; yaklaşık yarısının ağır derecede uyku bozukluğu yaşadığı, sigara kullandığı ve obez olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Hemşirelik, Uyku Bozukluğu, Uyku Bozukluğu Semptomları

EXAMINATION OF COMPLAINTS OF THE INDIVIDUALS THAT SUFFER FROM SLEEP DISORDER AND SITUATIONS THAT AFFECT THE SLEEP

Aim: The purpose of this research is to determine complaints of people that suffer from sleep disorder and situations that affect the sleep.Method: Data of the research were collected retrospectively from the Sleep Disorders Unit archive of a university hospital. The data were obtained retrospectively from 313 files of inpatients who applied to this unit for treatment between 01.09.2011-01.01.2013. A data collecting form that was developed by using the information existing in the ‘’Sleep Questionnaire Form’’ of the sleeping disorders unit of the hospital, was used. Percentage calculations were made in the evaluation of the data.Results: It has been stated that 59.1% of patients are males and 42.8% of them have severely sleep disorder. It has been identified that 62.9% of individuals that have sleep disorder suffer from passing into sleep, 73.8% have frequent waking at night, 61.7% have difficulty in sleeping again, 82.4% snore in sleep, 85.9% have frequent rotation in bed, 78% have a weight problem,82.4% have headache, 69.3% have dry mouth, 87.2% feel extremely tired in the morning, 73.8% get angry quickly, 48.9% have sexual problems. Also, it has been determined that 40.6% of patients smoke, 16.6% use alcohol,67.4% consume more than eight cups of tea.Conclusion: It was concluded that the patients with sleeping disorder problem mostly complain about snoring, waking up frequently at night, turning in bed frequently during sleep, feeling exhausted during the day and getting angry suddenly; nearly half of them have severe degree of sleeping disorder, smoke and a are obese.

Keywords:

nursing, sleep disorder, sleep disorder symptoms,

PDF

___

1. Demiralp T. Beynin Etkinlik Durumları-Uyku, Beyin Dalgaları, Epilepsi, Psikozlar. Tıbbi Fizyoloji. 11. Baskı. Guyton AC, Hall JE. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri;2011. p.739-41.
2. Hillman, DR. Postoperative Sleep Disturbances. Understanding and Emerging Therapies. Advances in Anesthesia 2017;35(1):1-24.
3. Reutrakul S, Van Cauter E. Interactions Between Sleep, Circadian Function, and Glucose Metabolism: Implications for Risk and Severity of Diabetes. Annals of the New York Academy of Sciences 2014;1311(1):151-73.
4. Keskin N, Tamam L. Uyku Bozuklukları: Sınıflama ve Tedavi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi 2018;27(2):241-60.
5. Demir Y. Uyku Fizyolojisi. İn: Ay FA, Editör. Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler. İstanbul: 3. Baskı. Nobel Tıp Kitapevleri; 2011. 682-7.
6. Şevik Erdöl H. Uyku. Atabek Aştı T, Karadağ A, editör. Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilim ve Sanatı. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık; 2012.p.1100-14.
7. Demir T, Aslan K, Balal M, Bıçakçı Ş. Gündüz Aşırı Uykululuk ile Prezente Olan Amyotrofik Lateral Skleroz Olgusu. Journal of Turkish Sleep Medicine 2019; 3:97-9.
8. Birol, L. Hemşirelikle İlgili Kuramlar. Hemşirelik Süreci: Hemşirelik Bakımında Sistematik Yaklaşım. 10. Baskı. İzmir: Etki Yayınlar; 2016. p.90.
9. Butcher HK, Bulechek GM, Dochterman JM., Wagner CM. NANDA-I Tanıları ile Bağlantılı NIC Girişimleri Erdemir F, Kav S, Akman Yılmaz A. Hemşirelik Girişimleri Sınıflaması (NIC), 6.Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri; 2018. p. 516-517.
10. Ackley BJ, Ladwig GB, Makic MBF. Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Bakım Planlama Rehberi, N. Gürhan, Ü. Görgülü-Polat, B. Eren-Fidancı, Çev. 11. Baskı. Ankara: Ankara Nobel Kitabevleri; 2019.p.814-17.
11. Karagözoğlu Ş, Çabuk S, Tahta Y, Temel F. Hastanede Yatan Yetişkin Hastaların Uykusunu Etkileyen Bazı Faktörler. Toraks Dergisi 2007;8(4):234-40.
12. Yıldırım A, Tekeşin A. Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Olan Hastalarda Klinik ve Demografik Verilerinin Değerlendirilmesi. Sakarya Tıp Dergisi 2021;11(1):103-8.
13. Kabeloğlu V, Gül G. COVID-19 Salgını Sırasında Uyku Kalitesi ve İlişkili Sosyal ve Psikolojik Faktörlerin Araştırılması. Türk Uyku Tıbbi Dergisi 2021; 2:97-104.
14. Bumin G, Tatlı İ, Cemali M, Kara S, Akyürek G. Vardiyalı ve Gündüz Çalışan Sağlık Çalışanlarında Uyku Kalitesi, Reaksiyon Zamanı, Stres ve İyilik Halinin Karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2019;6(3):170-6.
15. Rujnan T, Çaykara B, Sağlam Z, Pençe H. Sigara Bağımlılarında Depresyon, Anksiyete, Uykululuk ve Uyku Kalitesi Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2019;10(4):609-615.
16. Ergün S, Duran S, Gültekin M, Yanar S. Evaluation of The Factors Which Affect the Sleep Habit and Quality of Health College Students. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care 2017;11(3):186-193.
17. Saygılı S, Çil Akıncı A, Arıkan H, Dereli E. Üniversite Öğrencilerinde Uyku Kalitesi ve Yorgunluk. Electronic Journal of Vocational Colleges Aralık 2011; 88-94.
18. Araghi MH, Jagielski A, Neira I, Brown A, Higgs S, Thomas GN, Taheri S. The Complex Associations Among Sleep Quality, Anxiety, Depression, and Quality of Life in Patients with Extreme Obesity. Sleep 2013;36:1859-65.
19. Rahe C, Czira ME, Teismann H, Berger K. Associations between poor sleep quality and different measures of obesity. Sleep Medicine 2015;16:1225-8.
20. Göktaş E, Çelik F, Özer H, Çıray Gündüzoğlu N. Obez Bireylerin Uyku Kalitesinin Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2015;8(3):156-61.
21. Ünal KS, Gözüyeşil E, Tar E. Üniversite Öğrencilerinde Uykusuzluk, Yorgunluk ve Ağrıda Kullanılan Tamamlayıcı ve Alternatif Yöntemler. Çukurova Medical Journay 2019;44(2):602-11.
22. Pirinççi E, Yaraşır E, Özbey S, Özdemir S, Demir A, Deveci SE, Ozan AT, Oğuzöncül AF. Türkiye'nin Doğusunda Bir Devlet Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Uyku Kalitesinin İncelenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2021;10(1):35-42.
23. Yetkin S. Aydın H. Bir Semptom ve Bir Hastalık Olarak Uykusuzluk. Türk Uyku Tıbbi Dergisi 2014;1:1-8.
24. Sakman Z, Tosun N. Koroner Arter Hastalığı Olan Bireylerde Uyku Kalitesi ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Zeugma Health Res. 2020;2(1):9-18.
25. Göksan B. Uyku Apnesi Başağrısı İçinde: Başağrısı Tanı ve Tedavi Güncel Yaklaşımlar. Türk Nöroloji Derneği Yayını Galenos Yayınevi, İstanbul, 2018 s:238.
26. Tufan A, Bahat G. Yaşlıda Uyku Bozuklukları. Türkiye Klinikleri Jornal Geriatrics-Special Topics 2017;3(1):58-61.
27. Hawker G, French M, Waugh E, Gignac M, Cheung C, Murray B. The Multidimensionality of Sleep Quality and its Relationship To Fatigue in Older Adults With Painful Osteoarthritis. Osteoarthritis and Cartilage 2010;18(11):1365-71.
28. Üstün Y, Yücel ŞÇ. Hemşirelerin Uyku Kalitesinin İncelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi 2011;4(1):29- 38.
29. Çoban A, Yanıkkerem UE. Gebelerde Uyku Kalitesi ve Yorgunluk Düzeyi. Ege Journal of Medicine 2010;49(2):87-94.
30. İyigün G, Angın E, Kırmızıgil B, Öksüz S, Özdil A, Malkoç M. Üniversite Öğrencilerinde Uyku Kalitesinin Mental Sağlık, Fiziksel Sağlık ve Yaşam Kalitesi ile İlişkisi. Journal of Exercise Therapy and Rehabilitation 2017;4(3):125-33.
31. Semiz ÜB, Algül A, Başoğlu C, Ateş MA, Ebrinç S, Çetin M, Güneş C, Günay H. Antisosyal Kişilik Bozukluğu Olan Erkek Bireylerde Subjektif Uyku Kalitesinin Saldırganlık ile İlişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi 2008;19(4):373-81.
32. Bal F. Uyku Kalitesi ile Cinsel Yaşam Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi 2018;5(27):239-50.
33. Petersen M, Kristensen E, Berg S, Giraldi A, and Midgren B. Sexual Function İn Female Patients With Obstructive Sleep Apnea. The Journal of Sexual Medicine 2011;8:2560–8.
34. Kaya C, Kaya Y, Ceyhan S. Obstruktif Uyku Apne Sendromu’nun Kadın Cinsel Fonksiyonu ve Memnuniyete Olan Etkisi. Androloji Bülteni 2019; 21:56-61.