Aynur AYTEKİN ÖZDEMİR, Semra KÖSE, Sibel KÜÇÜKOĞLU, Sevda AKBAKAY

TÜRKİYE’NİN DOĞUSUNDA BİR İLDE YAŞAYAN ANNELERİN DOĞUM SONU DÖNEMDE EBEVEYNLİK DAVRANIŞLARI

Amaç: Araştırma, Bingöl ilinde yaşayan annelerin doğum sonu dönemde ebeveynlik davranışlarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Araştırma, Bingöl ilinde bulunan bir devlet hastanesinde Temmuz-Aralık 2014 tarihleri arasında tanımlayıcı olarak gerçekleştirilmiştir. Evreni, bu tarihlerde belirtilen hastanede doğum yapan araştırmaya alınma kriterlerine uyan anneler oluşturmuştur. Örneklem grubu seçimine gidilmemiştir. Çalışma, 300 anne ile tamamlanmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından “Soru Formu” ve “Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışları Ölçeği (DSEDÖ)” aracılığıyla yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır.Bulgular: Çalışmada 18-25 yaş grubunda, üniversite ve üzeri eğitim seviyesine sahip olan, çalışan, gelir durumu giderinden fazla olan, çekirdek aile yapısına sahip ve evlilik süresi 1-5 yıl olan, ilk gebeliği olan, doğum öncesi bakım sayısı 10 ve üzeri olan, planlı gebelik sonucu doğum yapan annelerin doğum sonu ebeveynlik davranışlarının daha yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Araştırmada annelerin %2.3’ü DSEDÖ’den 1 puan alırken, %62.7’sinin tam puan aldığı (6 puan) ve annelerin DSEDÖ genel puan ortalamasının 5.27±1.17 olduğu saptanmıştır.Sonuç: Araştırmada annelerin ebeveynlik davranışı puan ortalamalarının yüksek düzeyde olduğu; yaş grubu, eğitim durumu, çalışma durumu, yaşadığı yer, gelir durumu, aile tipi, evlilik süresi, gebelik sayısı, doğum öncesi bakım sayısı, gebeliğin planlanma durumu değişkenlerinin DSEDÖ puan ortalamalarını etkilediği, doğum şekli ve bebeğin cinsiyetinin DSEDÖ puan ortalamalarını etkilemediği bulunmuştur.

PARENTING BEHAVIOURS OF MOTHERS LIVING IN THE EAST OF TURKEY IN THE POSTPARTUM PERIOD

Aim: This study aims to evaluate parenting behaviours of mothers, living in the province of Bingol, in the postpartum period.Methods: The descriptive type research was conducted in a state hospital in the province of Bingol, between July and December, 2014. The study population consisted of mothers who meet the research inclusion criteria and gave birth in the studied hospital at the time of research. No sample selection was performed. The study was completed with 300 mothers. Data were collected by the researcher through face-to-face interview method using a "Questionnaire", and the "Postpartum Parenting Behaviour Scale (PPBS)".Results: In the study, the mothers in the 18-25 age group, mothers with a college or higher level of education, employed mothers, mothers having an income that exceeds their expenses, mothers having a nuclear family structure, mothers married for at least 1-5 years, mothers who gave birth for the first time, mothers who gave birth through a planned pregnancy, and mothers having pre-natal care for more than 10 times were found to have higher mean postpartum parenting behaviour scores (p<0.05). In the study, 2.3% of the mothers had 1 point in the PPBS, and 62.7% had scored full (6 points), and the average PPBS score of the mothers was found to be 5.27±1.17.Conclusion: In the study, it was found that the mean parenting scores of the mothers were higher; the mean PPBS scores was found to be affected by the age group, educational status, employment status, place of residence, income status, family type, duration of marriage, number of pregnancies, number of pre-natal cares, and whether the pregnancy was planned, whereas the mean PPBS scores was not found to be affected by the mode of delivery and gender of the baby.

Keywords:

Mothers Postpartum period, Parenting behavior, Nursing, Newborn,

PDF

___

1. Beydağ K. Doğum Sonu Dönemde Anneliğe Uyum ve Hemşirenin Rolü. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6: 479-83.
2. Özkan H, Polat S. Annelik Davranışını Öğrenme Süreci ve Hemşirelik Desteği. Bozok Tıp Dergisi 2011; 1: 35-9.
3. Meighan M. Mercer’s Becoming a Mother Theory in Nursing Practice. Alligood M (eds). Nursing Theory, Utilization & Application. 5th ed. United States, Elsevier. 2014. p. 81-98.
4. Yıldırım G, Gökyıldız Ş. Sağlıklı Bebeğe Sahip Olamayan Ailelerin Yaşadığı Psikososyal Sorunlar. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences 2004; 7: 74-82.
5. Koç Ö, Özkan H, Bekmezci H. Annelik Rolü ve Ebeveynlik Davranışı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi 2016; 6(2):143-50.
6. Yıldız D. Doğum Sonrası Dönemde Annelerin Bebek Bakımı Konusunda Danışmanlık Gereksinimleri ve Yaklaşımlar. Gülhane Tıp Dergisi 2008; 50(4): 294-8.
7. Can G. Anne-Yenidoğan Bağının Önemi. Ed: Kişi, A. Ben Hasta Değilim Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarının Psikososyal Yönü. 1.Baskı. Ankara: Nobel Tıp Kitabevi; 1999.p.25-42.
8. Kavlak O, Şirin A. Maternal Bağlanma Ölçeğinin Türk Toplumuna Uyarlanması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2009; 6(1): 188-202.
9. Soysal AŞ, Bodur Ş, İşeri E, Şenol S. Bebeklik Dönemindeki Bağlanma Sürecine Genel Bir Bakış. Klinik Psikiyatri 2005; 8: 88-99.
10. Klaus MH, Kennel JH. Care of Mother, Father, and İnfant. Avroy AF, Martin JR. (eds). NeonatalPerinatal Medicine Diseases of The Fetus and Infant. 6st edition, Mosby Comp. Publ., St. Louis, Baltimore.1997.p.145-50.
11. Çalışır H, Karacam Z, Akgül AF, Kurnaz DA. Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 12(1): 1-8.
12. Çoban A, Saruhan A. Anne-Bebek Etkileşiminde Hemşirenin Rolü. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005; 21 (2): 89-96.
13. Özkan H, Kanbur A, Apay S, Kılıç M, Ağapınar S, Özorhan EY. Annelerin Doğum Sonu Dönemde Ebeveynlik Davranışlarının Değerlendirilmesi. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni 2013; 47(3): 117- 21.
14. Britton HL, Gronwaldt V, Britton JR. Maternal Postpartum Behavior and Mother-İnfant Relationship During the First of Life. The Journal of Pediatrics 2001; 13: 905-9.
15. Grace JT. Mothers’ Self Reports of Parenthood Across the First 6 Months Postpartum. Research in Nursing and Health 1993; 16(6): 431-9.
16. Özkan H, Polat S. Maternal Identity Development Education on Maternity Role Attainment and My Baby Perception of Primiparas. Asian Nursing Research 2011; 5(2): 108-17.
17. Taner Büyüksarı S, Çalışır H. Planlanmamış Gebeliklerin Doğum Sonrası Erken Dönemdeki Annelik Davranışına Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2021; 5(1): 37-50.
18. Balcı S, Savaşer S. Annelerin Bebeklerini Algılama Durumu. Uluslararası Katılımlı VI. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, 14-16 Mayıs 1998, Ankara.
19. Mercer RT. Becoming a Motherversus Maternal Role Attainment. Journal of Nursing Scholarship 2004; 26(3): 226-32.
20. Gager C, McLanahan S, Glei D. Preparing for Parenthood: Who's Ready, Who's Not? Halfon N, McLearn K, Schuster M. (Eds.). Child Rearing in America: Challenges Facing Parents with Young Children, Cambridge: Cambridge University Press. 2002. p. 50-80.
21. Karaçam Z, Şen E, Amanak K. Effects of Unplanned Pregnancy on Neonatal Health in Turkey: A case-control study. International Journal of Nursing Practise 2010; 16(6): 555-63.
22. Özkan H, Çelebioğlu A, Üst ZD, Kurudirek F. Doğum Sonu Dönemde Babaların Ebeveynlik Davranışlarının İncelenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi 2016; 6(3): 191-6.