KADINLARIN AİLE PLANLAMASI YÖNTEMİ KULLANMA DURUMU İLE ÖZ-BAKIM GÜCÜ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Öz Amaç: Araştırma, kadınların aile planlaması yöntemi kullanımı ile öz-bakım gücü düzeyini incelemek amacı ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Gereç-Yöntem: Araştırmanın örneklemini Malatya ilinde yaşayan, tabakalı ve sistematik örnekleme yöntemi ile seçilen toplam 200 kadın oluşturmuştur. Veriler soru formu ve öz-bakım gücü ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde; yüzdelik, ortalama (X), t-testi, bağımsız gruplarda tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Tukey ve Mann-Whitney U testleri kullanılmıştır. Bulgular ve Sonuçlar: Kadınların öz-bakım gücü puan ortalaması, 101.6 ± 17.2 olarak saptanmıştır. Kadınların eşi ve kendisi yüksekokul mezunu olanlarda, çalışanlarda, ekonomik durumu iyi olanlarda, ailesinde ve kendisinde sağlık problemi olmayanlarda öz-bakım gücü puanı yüksek bulunmuştur. Etkin AP yöntemi kullanan kadınların öz-bakım gücü puanı etkin yöntem kullanmayanlara göre yüksek bulunmuştur. Kadınların öz-bakım gücü puanı etkin AP yöntemini bilenlerde, kullandığı AP yönteminden memnun olanlarda, kullandığı yöntemi sağlık sorunu ve yan etki nedeniyle bırakanlarda yüksek bulunmuştur.

___

…… (1997). Self-Care behavıours and aging: National Institute of Nursing Research 26 (9):97-148.

Bakoğlu E, Yetkin A (2000). Hipertansiyonlu hastaların öz-bakım gücünün değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 1(4): 41-49.

Caley JM, Dirksen M, Engalla M et al. (1980). Conceptual Models for Nursing Practice: The Orem Self-Care Nursing Model. JP Rieh, C Roy (Ed), Second Edition, Appleton-Century-Crofts New York 303-328.

Cengiz L (2001). Kontraseptif yöntemlerde yenilikler. I. Ulusal Ana Çocuk Sağlığı Kongresi. Ankara, 3-6.

Çimen S (1996). Yaşlı Bireylerde Öz-Bakım ve Yaşam Doyumlarının Araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü İstanbul.

Eryılmaz G, Erci B, Engin R (1999). Gebelik sayısının öz-bakım gücüne etkisi. VII. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı. Erzurum, 306-311.

Foster PC, Janssens NP (1985). Dorothea E. Orem: Nursing Theories, The Base For Professional Nursing Practice. Hall P (Ed), Second Edition, 124-131.

Frey MA, Denyes MJ (1989). Health and illness self-care in adolescents with iddm: a test of orem’s theory. Advances in nursing science 12(1):67-75

Gast HL, Denyes MJ, Cambell JC et al. (1989). Self-Care agency: conceptualizations and operationalizations. Advances in nursing science 12(1):26-38.

Henry BS, Holzemer WL (1997). Achievement of appropriate self-care: does care delivery system make a difference? Medical Care 35(11):33-40.

Kavaklı A (1992). Gelişmiş ülkelerden Finlandiya ve Japonya’da ana ve çocuk sağlığı hizmetlerinin başarıya ulaşmasında izlenen politikalar. I. Ulusal Ana ve Çocuk Sağlığı Hemşireliği Sempozyumu. İstanbul Üniversitesi Basım Evi, İstanbul 45-52.

Lauder W (1999). A Survey of self-neglect in patients living in the community: Journal of Clinical Nursing, 8(1): 95-102.

Lee MB (1999). Power, self-care and health in women living in urban squatter settlements in Karachi, Pakistan: a test of Orem’s theory: Journal of Advanced Nursing 30(1): 248-259.

McCalep A (2000). Sociocultural influences and self-care practices of middle adolescents: Journal of Pediatric Nursing 15(1):30-35.

Nahcivan ÖN (1993). Sağlıklı Gençlerde “Öz-Bakım Gücü” ve Aile Ortamının Etkisi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Nahcivan ÖN (1994). Geçerlik ve güvenirlik çalışması: öz-bakım gücü ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması. Hemşirelik Bülteni 7(33): 109-118.

Pasinlioğlu T (1997). Gebelerin öz-bakım gücü ve öz-bakım gücünü artırmada hemşirenin eğitici rolünün etkisi. V. Ulusal Hemşirelik Kongresi, İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü Matbaası, 135-147.

Sayan A, Erci B (2001). Çalışan kadınların sağlığı geliştirici tutum ve davranışları ile öz-bakım gücü arasındaki ilişkinin değer lendirilmesi. Atatürk Üniversitesi. Hemşi relik Yüksek Okulu Dergisi. 4(2):11-19.

Şenol V, Mucuk S, Öztürk Y (1996). Kayseri doğumevi aile planlaması polikliniğinde sunulan modern aile planlaması yöntemlerinin (ria ve kombine oral kontraseptif) değerlendirilmesi. V. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kitabı. İstanbul, 37-40.

Taşkın L (2002). Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, 5.Baskı, Sistem Ofset Matbaacılık, Ankara 413-430.

Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (2003). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Velioğlu P (1999). Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. Alaş Ofset Matbaacılık. İstanbul 329.

Villarruel AM, Denyes MJ (1997). Testing Orem’s theory with Mexican Americans. Image Journal of Nursing Scholarship 29(3):238-288

Yazıcı S (1995). Annelerin Öz-Bakım Gücü, Sağlıklı Bebeklerinin Bakım Sorunlarını Çözme Becerileri ve Bu Süreçte Hemşirenin Eğitici Rolünün Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık. Bilimleri Enstitüsü İstanbul

Wang HH (2001). A Comparison of two models of health-promoting lifestyle in rural elderly taiwanese women. Public Health Nursing 13(3): 204-211.