Genelleştirilmiş Algılanan Öz-Yeterlilik Ölçeğinin Türkçe Versiyonu

Öz Bu çalışmanın amacı Genelleştirilmiş Algılanan Öz-yeterlilik ölçeğinin geçerlilik ve güvenirliğini test ederek Türk toplumuna uyarlamaktır. Metodolojik olarak yapılan araştırmanın evrenini 1 Mayıs – 1 Ağustos 2004 tarihleri arasında Evren Paşa Sağlık ocağına herhangi bir hizmet için başvuran yetişkinler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklem gurubunu olasılıksız rastlantısal örnekleme yöntemiyle seçilen ve araştırmaya katılmayı kabul eden 130 kişi oluşturmuştur. Araştırmanın verileri Algılanan Genelleştirilmiş Öz-yeterlilik ölçeği ve demografik özellikleri içeren soru formu kullanılarak toplanmıştır. 10 maddeden oluşan ölçeğin maddeleri 1-4 arasında puan almaktadır. Ölçek pozitif maddelerden oluşmakta ve değerlendirilmesi toplam puan üzerinden yapılmaktadır. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde faktör analizi, Cronbach alfa güvenirlik katsayısı ve korelasyon analizleri, Kaiser-Meyer-Olkin örneklem yeterlilik ve Bartlett's Test of Sphericity kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda maddtoplam puan korelasyonun 0.64 – 0.78 arasında değiştiği, ölçeğin alfa katsayısının da 0.89 olduğu bulunmuştur. Ölçek maddelerinin faktör yüklerinin 0.64-0.79 arasında değiştiği ve tek faktörden oluştuğu saptanmıştır. Ölçek toplam varyansın % 52’sini açıkladığı ve test-retest korelasyonu da 0.83 olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, Genelleştirilmiş Algılanan Öz-yeterlilik Ölçeği’nin Türk toplumuna uygulanması açısından geçerli ve güvenilir olduğu söylenebilir.

___

Bandura A (1995). Self-efficacy in changing societies. Cambridge University Press. New York

Bandura A (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.

Erefe İ (2002). Veri toplama araçlarının niteliği. Hemşirelikte Araştırma. Editör: İnci Erefe, Odak Ofset, İstanbul, 169-188.

Jerusalem M, Schwarzer R (1992). Self efficacy as a resource factor in stress appraisal processes. In Self-efficacy: Thought control of action. Editor: Ralf

Jerusalem M. (1993). Personal resources, environmental constraints, and adaptation processes: The predictive power of a theoretical stress model. Personality and Individual Differences 14: 15–24.

Maddux J (1995). Self-efficacy, adaptation, and adjustment: Theory, research, and application. New York: Plenum.

Özgüven İE (1999) Psikolojik testler. III. Baskı PDREM Yayınları. Ankara, 35-48. Polit DF, Hungler BP (1995). Nursing research-principles and methods. Fifth ed. Philadelphia, J.B. Lippincott Company.

Rimm H, Jerusalem M (1999). Adaptation and validation of an Estonian version of the general self-efficacy scale (ESES). Anxiety, Stress and Coping 12: 329-345.

Sanders MR, Woolley ML (2005). The relationship between maternal self-efficacy and parenting practices: implications for parent training. Child: Care, Health & Development 31(1): 65–73.

Schwarzer R (1992). Self-efficacy: Thought control of action. Washington, DC: Hemisphere.

Schwarzer R (1994). Optimism, vulnerability, and self-beliefs as health related cognitions: A systematic overview. Psychology and Health: An International Journal 9: 161-180.

Schwarzer R, BaBler J, Kwiatek P et al. (1997). The assessment of optimistic self beliefs: Comparison of the German, Spanish, and Chinese versions of the General Self Efficacy scale. Applied Psychology: An International Review 46(1): 69-88.

Schwarzer R, Born A (1997). Optimistic self-beliefs: Assessment of general perceived self-efficacy in 13 cultures. Worm Psychology 3: 177-190.

Schwarzer R, Jerusalem M (1995). Generalized Self-Efficacy scale. In Measures in health psychology: A user's portfolio. Causal and control beliefs Windsor. Weinman J, Wright S, Johnston M, Nfer-nelson UK, 35-37.

Schwarzer R, Schroder KEE (1997). Effects of self-efficacy and social support on postsurgical recovery of heart patients. Irish Journal of Psychology 18: 88 103.

Zhang JX, Schwarzer R (1995). Measuring optimistic self-beliefs: A Chinese adaptation of the General Self-Efficacy Scale. Psychologia 38(3): 174-181