Sevinç KÖSE, Papatya KARAKURT, Arzu ERDİNÇ

HEMŞİRELERİN ÜRİNER KATETER VE KATETERE İLİŞKİN ENFEKSİYONLARI ÖNLEMEYE YÖNELİK BİLGİ VE TUTUMLARI

Amaç: Bu araştırma, hemşirelerin üriner kateter ve katetere ilişkin enfeksiyonları önlemeye yönelik bilgi ve tutumlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Tanımlayıcı türde olan bu araştırmanın evrenini bir ildeki eğitim ve araştırma hastanesinde görev yapmakta olan hemşireler oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş olup, çalışmaya gönüllü olarak katılan ve ulaşılabilen 131 hemşire ile çalışma tamamlanmıştır. Araştırmanın verileri Nisan-Mayıs 2019 tarihleri arasında, hemşirelerin sosyo-demografik özelliklerini içeren tanımlayıcı soru formu ve Kateter İlişkili Üriner Sistem Enfeksiyonları Kontrol Önlemleri Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, Mann Whitney-U ve Kruskall Wallis testi kullanılmıştır. Bulgular: Hemşirelerin %35.1’inin 35 yaş ve üzeri, %87’sinin kadın, %60.3’ünün lisans mezunu olduğu belirlenmiştir. Araştırma kapsamına alınan hemşirelerin %24.4’ünün çalışma süresinin 6-10 yıl arası olduğu ve %53.4’ünün kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonları hakkında eğitim aldığı saptanmıştır. Hemşirelerin ölçekten ortalama 62.18±7.11 puan aldıkları belirlenmiştir. Yaş, cinsiyet, eğitim durumu, çalışma süresi gibi değişkenlerin hemşirelerin üriner kateter ve katetere ilişkin enfeksiyonları önlemeye yönelik bilgi ve tutumlarını etkilemediği bulunmuştur.Sonuç: Araştırma kapsamına alınan hemşirelerin yarıdan fazlasının kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonları hakkında eğitim aldıkları ve üriner kateter ve katetere ilişkin enfeksiyonları önlemeye yönelik bilgi ve tutumlarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Üriner kateter ve üriner sistem enfeksiyonlarını önlemeye yönelik hizmet içi eğitimlerin artırılması ve sürekliliğinin sağlanması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Bilgi, enfeksiyon, hemşire, tutum, üriner katater

KNOWLEDGE AND ATTITUDES OF NURSES ABOUT URINARY CATHETER AND PREVENTION OF CATHETER-ASSOCIATED INFECTIONS

Aim: This study was undertaken to explore the knowledge and attitudes of nurses about urinary catheter and prevention of catheter-associated infections.Method: The population of this descriptive study was composed of nurses who worked at a training and research hospital in a province. The study utilized no sampling method, and 131 nurses who volunteered to join the study and were contacted were recruited for the study. The data of the study were collected using a descriptive questionnaire that addressed nurses’ socio-demographic characteristics and Catheter-Associated Urinary Tract Infections (CAUTI) between April and May 2019. In the analysis of the data; numbers, percentages, means, Mann Whitney-U test and Kruskall Wallis test were used. Results: 35.1% of the nurses were aged ≥35 years, 87.0% of them were female and 60.3% of them had undergraduate degrees. 24.4% of the participating nurses had a work-length of 6-10 years and 53.4% of them received training about catheter-associated urinary system infections. It was identified that nurses had an average score of 62.18±7.11. It was identified that such variables as age, sex, educational status, work-length did not affect nurses’ urinary catheter and catheter-associated infections.Conclusion: It was found that more than half of the participant nurses received training about catheter-associated urinary system infections and showed a high level of knowledge and attitudes about urinary catheter and prevention of catheter-associated infections. It may be recommended that the number of on-job trainings about preventing catheter-associated infections be elevated and continued.

Keywords:

Knowledge, infection, nurse, attitude, urinary catheter,

PDF

___

1. Kuzhan N, Uçmak H, Güler S. Çocuklarda Hastane Enfeksiyonları ve Üriner Sistem. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2014;9(2):84-8.
2. Akpınar RB. Üriner Boşaltım. Aştı TA, Karadağ A. Editörler. Hemşirelik Esasları. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık;2003. s:829-66.
3. Maki DG, Tambyah PA. Engineering out the risk of infection with urinary catheters. Emerging Infectious Diseases 2001;7:1-6.
4. Shaver B, Eyerly-Webb SA, Gibney Z, Silverman L, Pineda C, Solomon RJ.Trauma and Intensive Care Nursing Knowledge and Attitude of Foley Catheter Insertion and Maintenance. Journal of Trauma Nursıng 2018;25(1):66-72.
5. Urinary Tract Infection (Catheter-Associated Urinary Tract Infection [CAUTI] and NonCatheter-Associated Urinary Tract Infection [UTI]) Events. https://www.cdc.gov/nhsn/pdfs/pscmanual/7pscc auticurrent.pdf (Erişim tarihi:18 Ağustos 2021).
6. Karabıyık L. Yoğun Bakımda Üriner Enfeksiyonlar. Türkiye Klinikleri Journal Intensive Care-Special Topics 2018;4(1):57-63.
7. Ceylan C, Doğan S, Şen S, Odabaş Ö. Kliniğimizdeki Nozokomiyal Üriner Sistem Enfeksiyonların Kateterizasyonla Olan İlişkisi ve Bakteriyel Prevelans: Retrospektif Bir Çalışma. Van Tıp Dergisi 2012;19(1): 21-6.
8. Akgül AF, Karataş M, Öztürk B. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Erişkin Yoğun Bakım Ünitelerinde 5 yıllık İnvaziv Araçla İlişkili Hastane Enfeksiyonları Sürveyansı. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi 2014;12:13-24.
9. Üstün C, Hoşoğlu S, Geyik MF, Aluçlu MU.Nöroloji Yoğun Bakım Ünitesinde Alet İlişkili Hastane Enfeksiyonları. Fırat Tıp Dergisi 2008;13(3):179-82.
10. Ansell T, Harari D.Urinary Catheter-Related Visits to the Emergency Department and Implications for Community Services. British Journal of Nursing 2017;26(9):4-11.
11. Kaya S, Yılmaz G, Çakır E, Alioğlu Z, Bayramoğlu G, Köksal İ. Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji-Nöroşirürji Yoğun Bakım Ünitesi'nde Aletle İlişkili Hastane Enfeksiyonları. Journal of Neurological Sciences 2010;27(3):302-10.
12. Taner Ş, Güler A, Şirin H, Pullukçu H, Arda B. Costanalysis of Nosocomial Infections in a Tertiary Care Referral Hospital's Neurology Intensive Care Unit: A Case-Control Study. Journal of Neurological Sciences 2015;32(3):549- 57.
13. Yurttaş A, Kaya A, Engin R. Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesindeki El Hijyeni Uyumu ve Hastane Enfeksiyonlarının İncelenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi/Journal of Health Sciences and Professions 2017;4(1):1-7.
14. Eren F, Öngün G, Ural O, Öztürk Ş. Nöroloji Yoğun Bakım Ünitesinde Bir Yıllık Hastane Enfeksiyonu Oranları: Patojenik ve Klinik Değerlendirme. Türk Journal of Neurology 2017;23:205-10.
15. Araç E, Kaya Ş, Almacıoğlu S, Günay E, Yüksel E, Yıldırım MS, Araç S. Sağlık Bakımı İlişkili Enfeksiyonlarda Ne Durumdayız? Bir Yoğun Bakım Ünitesinin Değerlendirilmesi. Van Tıp Dergisi 2019;26(2):226-31.
16. Köse Y, Leblebici Y, Akdere SŞ, Çakmakçı H, Ötünçtemur S, Egici MT, Bektemür G. Bir Kamu Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Kateter İlişkili Üriner Sistem Enfeksiyonlarının Önlenmesi Hakkındaki Bilgi Durumları. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni 2016;50(1):70-9.
17. Zimakoff JD, Pontoppidan B, Larsen SO, Poulsen KB, Stickler DJ. The Management of Urinary Catheters: Compliance of Practice in Danish Hospitals, Nursing Homes and Home Care to National Guidelines. Scandinavian Journal of Urology and Nephrology 1995;29:299-309.
18. Mankan T, Kaşıkçı MK. Hemşirelerin Hastane Enfeksiyonlarını Önlemeye İlişkin Bilgi Düzeyleri. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;4(1):11-6.
19. Burucu R, Molu NG, Düdükcü FT, Kurşun Ş, Holta B, Çaltepe E, Poyraz S. Üçüncü Basamak Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelere Verilen Üriner Kateter Bakımı Konusundaki Eğitimin Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Selçuk Tıp Dergisi 2014;30(2):64-7.
20. Mitchell M, Hill B.Urinary Catheters: PART 2. Catheterisation in Males and Females. British Journal of Nursing 2018;27(22):1306-10.
21. Gesmundo M. Managing in dwelling urinary catheters. KaiTiaki Nursing 2016;22(6):14-5.
22. Özbaş A, Ak ES. Ortopedi Hastalarında Üriner Sistem Enfeksiyonları. Türkiye Klinikleri Journal Surgical Nursing-Special Topics 2017;3(1):23-31.
23. Aldemir K, Gürkan A. Böbrek Transplantasyonu Sonrası Üriner Sistem İnfeksiyonları ve Hemşirelik Bakımı. Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireleri Derneği Nefroloji Hemşireliği Dergisi 2018:2(13):71-6.
24. Avşar G. Üriner Eliminasyon. Kaşıkçı MK, Akın E. Editörler. Temel Hemşirelik 1. Baskı. İstanbul: İstanbul Medikal Sağlık ve Yayıncılık Hiz. Tic. Ltd. Şti.; 2021 p:670-89.
25. Lang RLN. Evaluating the Effectiveness of NurseFocused Computerized Clinical Decision Support on Urinary Catheter Practice Guidelines.Doctorate thesis, Gardner-Webb University. United States; ProQuest LLC, D.N.P. Dissertation; 2012 57 pp.
26. Arli ŞK, Bakan AB. Development of theCatheterAssociatedUrinaryTractInfections Control PrecautionsScale. The Journal of Continuing Education in Nursing 2018;49(11):507-13.
27. Avşar G, Atabek Armutçu A, Karaman Özlü Z. Hemşirelerin Tıbbi Hata Eğilim Düzeyleri ve Tıbbi Hata Türleri: Bir Hastane Örneği. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2016;3(2):115-22.
28. Erden S, Arslan S, Gezer D, Cömert G. Genel Cerrahi Klinik Hemşirelerinin Kateter İlişkili Üriner Sistem Enfeksiyonlarını Önlemelerine İlişkin Uygulamaları: Bir Gözlem Çalışması. Van Tıp Dergisi 2018;25(3):274-81.
29. Çelik S, Karaman D, Yanık F, Veren F. Yoğun Bakım Hemşirelerinin Kateter ile İlişkili Üriner Sistem Enfeksiyonlarının Önlenmesi Hakkındaki Bilgi Durumları. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2011;2(4):215-20.
30. Aytaç N, Naharcı H, Öztunç G. Adana’da Eğitim Araştırma Hastanelerinin Yoğun Bakım Hemşirelerinde Hastane Enfeksiyonları Bilgi Düzeyi. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2008;9(3):9-15.
31. Tyson AF, Campbell EF, Spangler LR, Ross SW, Reinke CE, Passaretti CL, et al. Implementation of a Nurse- Driven Protocol for Catheter Removal to Decrease Catheter-Associated Urinary Tract Infection Rate in a Surgical Trauma ICU. Journal of Intensive Care Medicine 2020;35(8):738-44.
32. Wood KL. Do Nurse-Driven Protocols Have an Impact on the Prevention of Catheter-Associated Urinary Tract Infections? American Journal of Infection Control 2018; 46(6):83.
33. Lo E, Nicolle LE, Coffin SE, Gould C, Maragakis LL, Meddings J, et al. Strategies to prevent catheter-associated urinary tract infections in acute care hospitals: 2014 update. Infection Control and Hospital Epidemiology 2014;35(2):32-47