DİYABETİK HASTALARIN AYAK BAKIMIYLA İLGİLİ BİLGİ VE TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Amaç: Bu çalışma diyabetik hastaların ayak bakımıyla ilgili bilgi ve tutumlarını incelemek amacı ile tanımlayıcı olarak gerçekleştirildi. Yöntem: Araştırmanın evrenini çalışmanın yapıldığı tarihlerde endokrin servisinde tip 2 diyabet tanısıyla yatan 568 hasta oluşturdu. Örneklemi güç analizi (%95) ve basit rastgele örneklem yöntemiyle belirlenen 74 tip 2 diyabet hastası oluşturdu. Verilerin analizinde frekans ve yüzde değerleri, ortalama, standart sapma, ki-kare testi kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya alınan hastaların yaş ortalamasının 64.10±12.06 yıl olduğu, %54.1’inin erkek ve %29.7’sinin okuma yazma bilmediği belirlenmiştir. Hastaların %75.7’sinin diyabetik ayakla ilgili kronik komplikasyonu ve %33.8’inin ayak yarası öyküsü bulunmaktadır. Hastaların %16.2’si canı istedikçe ayak jimnastiği yapmakta, %41.9’u her gün ayağını kontrol etmekte ve %48.6’sı ayağına nemlendirici sürmekte, %5.4’ü ayağını ütüyle, %4.1’i sıcak suda bekleterek ısıtmakta, %73.0’ı ayak tırnaklarını düz ve küt kesmekte, %74.4’ü ayakkabı seçimine özen göstermekte, %43.2’si yalınayak dolaşmaktadır. Hastaların yarıdan fazlası diyabete ilişkin eğitim almıştır. Diyabetik ayağı olan bireylerin HbA1c düzeyi yüksektir (p < .035). Alınan diyabet eğitimi ile diyabetik ayak öyküsü arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır (p=.160). Sonuçlar: Hastaların ayak bakımına ilişkin bilgi eksikliği, ayak ülserlerine yol açabilecek uygulamalarının olduğu ve glisemik düzeyleri hedeflenen değerin üzerinde olduğu belirlenmiştir. Hastaların diyabet hemşiresi tarafından daha yakın takip edilmesi, diyabetik ayak ünitesinin kurulması, diyabet ekibinin, hastanın ve ailesinin eğitilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Diyabetik ayak, Bilgi, Tutum, Hemşirelik

Investigating the Knowledge and Attitude Related to Foot Care of Diabetic Patients Objective: This study was carried out to examine the knowledge, attitude related to foot care of diabetic patients. Methot: This study included 568 patients with diabetes mellitus who were hospitalised in endocrine unit. Research group of this study is composed of 74 patients which are determined by power analyis and simple random sampling. During the analysis of data, frequency, percent value, standart deviation, average, t-test and chi square test are used. Results: The mean age of the patients in the research group was 64.10±12.06 years, 54.1% of them was male and 29.7% was illiterate. 75.7% of the patients detected in diabetic chronic complications of the foot and 33.8% had a history of foot wounds. 16.2% as you request do foot exercises 41.9% of them check their foot, 48.6% of them apply moustuirising cream on their foot, 5.4% of them heat their cold fot via iron, 4.1% of them heat their cold foot by waiting in hot water, 73.0% of them cut their nails straight, 74.4% of them choose shoes that fits their shoes appropriately, 43.2% of them walk naked foot. HbA1c levels were higher in individuals with diabetic foot disease. (p=0.035).There is no a meaningful positive relation between getting education about diabetes and foot story(p=.160). Conclusion: In conclusion, it was found that the patients with diabetes mellitus did not got enough information about the diabetic foot and practice their the diabetic ulseration and blood HbA1c levels of patients are much higher than the target value. It is necessary for patients to be observed more closely by diabetes nurses, to found diabetic foot unit and to educate diabetes team , patients and family of patients

PDF

___

American Diabetes Association. Diabetes Care; 2015. 38(1):33-40
Acemoğlu H, Ertem M, Bahçeci M, Tuzcu A. Tip 2 Diyabetes Mellituslu Hastaların Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma Düzeyleri.The Eurasian Journal of Medicine. 2006;38 (3):89-95
Arıcan Ö, Şaşmaz S. Diyabetik Hastalarda Ayak Bakımı.Turkiye Klinikleri J Med Sci 2004; 24 (5):541-6
Aydoğan Ü, Akbulut , Doğaner Y C. Diyabetik Ayak. 2010. TAF Prev Med Bull, 9(4): 375-382.
Batkın D, Çetinkaya F. Diabetes Mellitus Hastalarının Ayak Bakımı ve Diabetik Ayak Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Davranışları. Sağlık Bilimleri Dergisi 2005;14(1): 6-12,
Bölükbaş N, Paydaş M, Bostan Ö. Diyabetli Hastaların Ayak Bakımı ile İlgili Davranışlarının ve Mevcut Ayak Durumlarının Saptanması. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2006;1(2): 82-91
Clayton W, ElasyTom A. A Review of the Pathophysiology, Classification, and Treatment of Foot Ulcers in DiabeticPatients.Clınıcal Dıabetes 2009;27 (2):53-7
Delamater A M. Clinical Use of Hemoglobin A1c to İmprove Diabetes Management. Clinical Diabetes, 2006; 24(1): 6-8.
Demir T, Akıncı B, Yeşil S. Diyabetik Ayak Ülserlerinin Tanı ve Tedavisi. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2007;21(1): 63-70
Dorresteijin J A N, Valk G D. Patient Education for Preventing Diabetic Foot Ulceration. Diabetes Metab Res Rev 2012; 28(1): 1016
Ekore R I, Ajayi I O, Arije A, Ekore J. O. Knowledge of and attitude to foot Care Amongst Type 2 Diabetes Patients Attending a University- Based Primary Care Clinic in Nigeria: Original Research. African Primary Health Care and Family Medicine, 2010; 2(1): 1-3.
Kartal A, Çağırgan M G, Tığlı H, Güngör Y, Karakuş N, Gelen M. Tip 2 Diyabetli Hastaların Bakım ve Tedaviye Yönelik Tutumları ve Tutumu Etkileyen Faktörler.TAF PrevMed Bull 2008; 7(3):223-30
Kulkarni K D. Value of Diabetes Self-Management Education. Clınıcal Dıabetes 2006;24 (2):54
Miulescu R D, Neamţu M C, Dănoiu S, Paun D, Margina D. Prevalence Of Foot Ulcer ın Dıabetıc Patıents. Clinical Anatomy 2014; 13(3):411-2
Ndip A, Ebah L, Mbako A. Neuropathic Diabetic Foot Ulcers Evidence-to-Practice. International Journal of General Medicine 2012;5:129-34
Peeples M, Seley J J. Diabetes Care: The Need for Change. AJN; American Journal of Nursing 2007; 107(6):13-9
Pehlivan E, Günaydın Y. Elazığ Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrin Polikliniğine Başvuran Tip II Diyabetli Hastaların HbA1c Düzeyleri ve İlişkili Faktörler. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014; 3(1): 6-11
Policarpo N D S, Moura J R A, Melo Junior E B D, Almeida P C D, Macedo S F D, Silva A R V D. Knowledge, Attitudes and Practices for the Prevention of Diabetic Foot. Revista Gaúcha de Enfermagem, 2014;35(3): 36-42.
Seid, A., & Tsige, Y. Knowledge, Practice and Barriers of Foot-Care among Diabetic Patients Attending Felege Hiwot Referral Hospital, Bahir Dar, North West Ethiopia. Advances in Nursing, 2015;13:1-9
TA S. Glycemic Targets. Diabetes Care, 2015; 38(1): 33-40
Terzi E, Peksarı Y. Diabetes Mellitusun Deri Bulguları ve Diyabetik Ayak. T Klin Dermatoloji 2003; 13(1):50-60
Hailu E, Mariam W H, Belachew T, Birhanu Z. Self-Care Practice and Glycaemic Control Amongst Adults with Diabetes at the Jimma University Specialized Hospital in South-West Ethiopia: A Cross-Sectional Study: Original Research. African Primary Health Care and Family Medicine, 2012; 4(1): 1-6.
Heitzman J. Foot Care for Patients with Diabetes. Topics in Geriatric Rehabilitation 2010;26 (3): 250 63
Huizinga M M, Peltier A. Painful Diabetic Neuropathy: A Management-Centered Review. Clınıcal Dıabetes 2007;25 (1):6-14
van Dam H A, Van der Horst , Van den Borne B, Ryckman R, Crebolder H. ProviderPatient İnteraction in Diabetes Care: Effects on Patient Self- Care and Outcomes: A Systematic Review. Patient Education and Counseling, 2003; 51(1): 17-28.
Yekta Z, Pourali R, Nezhadrahim R, Ravanyar L, Ghasemi-rad M.Clinical and Behavioral Factors Associated with Management Outcome in Hospitalized Patients with Diabetic Foot Ulcer Diabetes. Metabolic Syndrome and Obesity: Targets and Therapy 2011;4(Oct): 3715