H. Sezin BULUT, Doğan S. ALDAĞ, Nilgün MADANLAR

Yabani çilek türü fragaria vesca L. ve kültür türü F. ananassa duch. (Rosaceae) üzerinde tetranychus cinnabarinus (Boisd.) (Acarina: Tetranychidae)' un laboratuvar koşullarında bazı biyolojik özellikleri ve doğada Tetranychus spp.' in populasyon gelişimi

Yabani bitki türlerinin bazı hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılıkları konusunda yapılan araştırmalar, germplasma çalışmaları için ilk adımı oluşturmaktadır. 2000-2001 Yılları arasında İzmir ilinde yapılan bu çalışmada Pamuk kırmızıöriimceği Tetranychus cinnabarinus'un yabani çilek türü Fragaria vesca ile kültür türü Fragaria ananassa üzerinde laboratuvarda bazı biyolojik özellikleri incelenmiştir. Ayrıca doğada Tetranychus spp. 'in bu bitkiler üzerindeki populasyon gelişimi izlenmiştir, iki farklı çilek türü üzerinde T. cinıtabarinus-un gelişme dönemi ve erginlere ait sürelerinde değil, yumurta veriminde önemli bir farklılık ortaya çıkmış, kültür çileği üzerinde yaklaşık iki kat daha fazla yumurta bırakıldığı saptanmıştır. F. vesca ve F. ananassa üzerinde bırakılan toplam yumurta sayısı sırasıyla 36.65+3.70 ve 86.05±6.46 adet olmuştur. Doğada yapılan gözlemlerde ve populasyon sayımlarında F. vesca'nın F. ananassa'ya göre daha az tercih edilen bir konukçu olduğu kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

eklem bacaklı zararlılar, germplazma, konuk tercihi, yumurtlama, bitki zararlıları, çilek, Fragaria ananassa, Fragaria vesca, Tetranychus cinnabarinus

Some biological characteristics of tetranychus cinnabarinus (Boisd.) (Acarina: Tetranychidae) on wild strawberry fragaria vesca L. and culture species F. ananassa Duch. (Rosaceae) in laboratory conditions and population development of tetranychus spp. in field

Researches on resistance of wild species to diseases and pests constitute the first step to germplasm studies. In this study, which is done in Izmir between 2000 and 2001, some biological characteristics of Tetranychus cinnabarlnus on Fragaria vesca and Fragaria ananassa are examined in the laboratory. The population density of Tetranychus spp. on these plants is examined in the field, as well. There exists a crucial difference not in maturing period but in egg laying of T. cinnabarinus on two different strawberry species, and it is stabilized that about two times more eggs are laid on culture species. The number of eggs on F. vesca and F. ananassa totally becomes 36.65+3.70 and 86.05+6.46,respectively. By the population census and the researches that are done infield, it is agreed that F. vesca is less preferable species than F, ananassa.

Keywords:

arthropod pests, germplasm, host preferences, oviposition, plant pests, strawberries, Fragaria ananassa, Fragaria vesca, Tetranychus cinnabarinus,

PDF

___

Aldağ, D. S. 1999. Batı Anadolu'da yayılım gösteren F. vesca L.'nın biyolojisi üzerinde araştırmalar. E.Ü Fen Bil. Enst., Basılmamış doktora tezi, 159s.
Dale, A. 1994. Wild strawberries. Agri-food Research in Ontario, 17 (1): 8-11.
Darrow, G. M. 1966. The Strawberry: History, Breeding and Physiology. Holt, Rinehart and Winston (Eds.), New York., 220 pp.
Erkılıç, L., R. Yumruktepe, and C. Mart. 1996. İçel ili çilek alanlarında bulunan arthropod türleri. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi, Ankara, 440-447.
Hancock, J. F., J. L. M. Maas, C. H. Shanks, P. J. Bren, and J. J. Luby. 1992. Strawberries. Acta Horticulturae, 290 (2): 489-545.
Harrison, R. E., J. J. Luby, and G. R. Furnier. 1997. Chloroplast DNA restriction fragment variation among strawberry taxa. J. Amer. Soc. Hort. Sci., 122 (1): 63-68.
Jeppson, L. R., H. H. Keifer, and E. W. Baker. 1975. Mites Injurious to Economic Plants. University of California Press, Ltd. Berkeley, Los Angeles, London, 614 pp.
Karaat, S. 1991. İki noktalı kırmızı örümcek (Tetranychus urticae Koch)'in Güney Doğu Anadolu Bölgesi'nde yetiştirilmesi öngörülen bazı pamuk çeşitlerindeki biyolojik parametreleri ve populasyon değişimleri üzerinde araştırmalar, Ç. Ö. Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 62 s.
Kazak, C., T. Çölkesen, K. Zaman, and E. Şekeroğlu. 1992. Avcı akar Phytoesiulus persimilis A.-H. (Acarina, Phytoseiidae)'in sera koşullarında çilek üzerinde Tetranychus cinnabarinus Boisd. (Acarina, Tetranychidae)' a karşı etkinliği. Türkiye II. Entomoloji Kongresi, Adana, 145-155.
Kısmalı, Ş., N. Madanlar, Z. Yoldaş ve A. Gül. 1999. İzmir (Menemen)'de örtüaltı çilek yetiştiriciliğnde kırmızıörümceklere karşı avcı akar Phytoseiulus persimilis A.-H. (Acarına, Phytoseiidae)'in uygulama olanakları. Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi, Adana, 201-214.
Luby, J. J., J. F. Hancock, and J. S. Cameron. 1991. Expansion of the strawberry germplasm base in North America. The strawberry into the 21 st. Century, Timber Press, Inc., 66:75.
Luby, J. J., and M. M. Stabler. 1993. Collection and evaluation in North America. Acta Horticulturae, 345: 49-53.
Luczynski, A., M. B. Ismani, D. A. Raworth, and C. K. Chan. 1990. Chemical and morphological factors of resistance against the twospotted spider mite in beach strawberry. J. Econ. Entomol, 83 (2): 564-569.
Madanlar, N., and Z. Yoldaş. 1996. Menemen (İzmir)'de açık alanlarda çilek bitkisinin topraküstü böcek ve akar faunası ile bunların populasyon gelişimi üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi, Ankara, 52-59.
Madanlar, N., H. S. Savaş, and D. S. Aldağ. 2001. Germplasm kaynağı olarak bazı yabani çilek türlerinin laboratuvarda Pamuk kırmızı örümceği Tetranychus cinnabarinus (Boisd.) (Acarina: Tetranychidae)'ne dayanıklılığı üzerinde bir araştırma. Anadolu, J. of AARI, 11(2): 89-98.
Önçağ, G., and F. Cengiz. 1978. Ege Bölgesi çilek alanlarında böcek faunası (zararlı ve yararlı) tespiti üzerinde çalışmalar. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, 61.
Rosskopf, E., T. Bewick, B. Crandall, J. Hancock, K. Hokanson, J. Lydon, B. Martin, S. Thenell, and A. Westman. 1999. Group report from the workshop on ecological effects of pest resistance genes in managed ecosystems, January 31-February 3, Bethesda.
Savaş (Bulut), H. S., and Ş. Kısmalı. 2000.Örtüaltında yetiştirilen farklı çilek çeşitlerinde Tetranychus urticae Koch (Acarina: Tetranychidae)'nin populasyon gelişimi Üzerinde araştırmalar. Ege Ü. Z. F. Dergisi, 37 (1): 25-32.
Sjulin, T. M., and A. Dale. 1987. Genetic diversity of North American strawberry cultivars. Journal of the American Society for Horticultural Science, 112: 375-385.
Watt, K., J. Graham, S. C. Gordon, M. Woodhead, and R. J. McNicol. 1999. Current and future transgenic control strategies to vine weevil and other insect resistance in strawberry. Journal of Horticultural Science and Biotechnology, 74 (4): 409-421.
Wylie, W. D., and A. Haddox. 1975. Varietal resistance in strawberries to spider mites Arkansas from research. Arkansas University Agricultural Experiment Station, USA, 45: 23-25.