Muharrem KAYA, Mehmet ATAK, Cemalettin Y. Çiftçi, Saime ÜNVER

Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivim L.) çeşitlerinin verim ve verim öğeleri üzerinde bir araştırma

Altı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L) çeşidinin verim denemesine alındığı bu araştırma, 1998-2000 yıllarında iki yıl süreyle Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma Uygulama Çiftliği tarlalarında 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür, denemede bitki boyu, başak uzunluğu, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı, fertil kardeş sayısı, bin tane ağırlığı, birim alan tane verimi, hasat indeksi özellikleri incelenmiştir. Ele alınan özelliklerden başakta tane ağırlığı ve fertil kardeş sayısı dışındaki tüm özelliklerde yıl x çeşit etkileşimleri önemli bulunmuştur. Atay 85 ve Gerek 79 çeşitlerinin tane verimleri en düşük olarak hesaplanmıştır. Tane verimi ile bitki boyu, başakta tane sayısı, fertil kardeş sayısı, hasat indeksi ve başak uzunluğu arasında olumlu ve önemli korelasyonlar belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

ekmeklik buğday, Triticum aestivum, kültür çeşitleri, buğday, verim ögeleri, verim

Research on yield and yield components of some bread wheat (Triticum aestivum L.) varieties

This research was conducted in the experimental field of Research and Application farm, Faculty of Agriculture, University of Ankara during 1998-2000 growing period. The aim , of study was to test agronomic performances of some bread wheat varieties. In a three replicated field experiment, plant height, spike length, spikilet number per spike, kernel number per spike, kernel weight per spike, tiller number per plant, 1000 kernel weight, grain yield, harvest index were examined. All characters examined sowed significant year x variety interaction except kernel weight per spike and tiller number per plant Atay 85 and Gerek 79 cv. had the lowest grain yield among the variety tested. It was determined that there were significant and positive correlation with plant height and kernel number per spike, tiller number per plant, harvest index, arid spike length.

Keywords:

bread wheat, Triticum aestivum, cultivars, wheat, yield components, yields,

PDF

___

Ahrens, J. F., and W. E. Loomis. 1963. Floral induction and development in winter wheat. Crop Sci. 3: 363-366.
Alessandroni, A., and M. C. Scalfati. 1972. Statistical approach on relationship between yield and some components. 2. Winter Wheat Conference, Ankara Turkey.
Anonim, 2000. Tohumluk Kataloğu. T.C. Tarım ve Köy tşleri Bakanlığı, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü. 132 s. Ankara
Anonim, 2002. Buğday ve Arpa Tarımı. T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü. ISBN: 975-407-101-2, 592 sayfa. Ankara.
Atak, M. 1997. Photoperiod, vernalization, and seeding rate effects on anthesis date and agronomic performance of winter wheat {Triticum aestivum L.) Master Thesis University Of Nebraska Lincoln 61 p.
Baenziger, P. S., R. L. Clements, M. S. Macintosh, W. T. Yamazaki, T. M. Starling, D. J. Sammons, and J. W. Johnson. 1985. Effect of cultivar, environment, and their interaction and stability analyses on milling and baking quality of soft red winter wheat. Crop Science 25: 5-8.
De Pace, C, et al. 1978. Analisi genetica delle componenti delle produzione nel frimento duro. Genet Agrar. 32; 125-138.
Ekiz, H., A. Bağcı, A. Atlı, L. Sayın, İ. Karakaya, S. Bozoğlu, T. Tuncer, E. Tulukçu, S. Taner ve S. Çeri. 2000. Farklı sitoplazmaların ekmeklik buğdayın {Triticum aestivum L.) verim ve kalitesi üzerine etkileri. Bahri Dağdaş Milletlerarası Kışlık Hububat Araştırma Merkezi Müdürlüğü. Yayın No: SR-2001-7 74s. Konya.
Ferrara, G. O., M. G. Mosaad, V. Mahalaksmi, and R. A. Fisher. 1995. Photoperiod and vernalization responses of wheat unter controlled environment and field conditions. Plant Breeding 141: 505-509.
Flood, R. G., and G. M. Halloran. 1984. The association of vernalization and photoperiod responses in wheat.Cereal research Comminications.Vol:12.pp:5-12.
Gardner, F. P., and R. D. Bartnett. 1990. Vernalization of wheat cultivar and a Triticale. Crop Sci. 30: 166-169.
Gricnac, P. 1973. Action of leaf rust on durum wheat yield component of durum wheat and some morphological characters. P: 275-284. In: Proc. Symp. Genet. Breed. Durum Wheat, Bari, May 14-18. G. T. Scarcia Mugnozza. Univ. of Bari. Bari. Italy.
Hooker, M. L., S. H. Mohiuddin, and E. T. Kanemosu. 1983. The effect of irrigation timing on yield and yield components of winter wheat. Can. J. Plant Sci; 63,815-823.
İmtiyaz, M., A. Dwyer, and A. Kumar. 1990. Effect of soil moisture stress on wheat. II. Yield, Yield Components and Grain growth. Asian Inst. Of Technology, 919-927. Bangkok, Thailand.
Jadel, P. E., L. E. Evans, R. Scarth. 1986. Vernalization response of a selected group of spring wheat (Triticwn aestivum L.) cultivars. Can J. Plant Sci. 65: 33-39.
Kato, K., and H. Yokoyama. 1992. Geographical variation in heading characters among the wheat landraces Triticwn aestivum L., and its implication for their adaptability. Theor. Appl. Genet. 84: 259-265.
Korkut, K. Z., İ. Baser ve S. Bilir. 1993. Makarnalık buğdaylarda korelasyon ve Path katsayıları üzerine çalışmalar. Makarnalık Buğday ve Mamulleri Sempozyumu. 30 Kasım-3 Aralık 1993 Ankara. S: 183-187.
May, L., and D. A. Van Sanford. 1992. Selection for early heading and correlated response in maturing of soft red spring winter wheat. Crop Sci, 32: 47-51.
Özberk, İ. ve F. Özberk. 1993. Makarnalık buğdayda verim komponentleri ve verim arasındaki ilişkiler. Makarnalık Buğday ve Mamulleri Sempozyumu. 30 Kasım-3 Aralık 1993 Ankara. S: 275-285.
Paroda, R. S., and A. B. Jashi. 1970. Genetic architecture of yield and components of yield in wheat. Indian Jour, of Genetics. Plant Breeding, 30: 298-314.
Worland, A. J. 1996. The influence of flowering time genes on environmental adaptability in European wheats. JEuphytica 89: 49-57.
Yang, R. C, and R. J. Baker. 1991, Genotype x environment interactions in two wheat crosses. Crop Sci. 31: 83-87.
Yürür, N. Z. M. Turan ve S. Çakmakçı. 1987. Bazı ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinin Bursa koşullarında verim ve adaptasyon yeteneği üzerine araştırmalar. Türkiye Tahıl Sempozyumu 6-9 Ekim 1987. TÜBİTAK Tarım ve Ormancılık Araştırma Grubu ve Uludağ Ü. Z. F. Bursa, s: 59-70