Fırat AYAS, Fatih Alpay VURAN, Kadriye YUKSEL, Orçun ÇINAR, Saadet TUĞRUL AY, Sevinç KARABAK

The Antioxidant Capacities and Consumption Per Capita of Edible Wild Species and Local Varieties Collected from Turkey within the GEF-Funded Biodiversity for Food and Nutrition (BFN) Project

Gıda ve Beslenme için Biyolojik Çeşitlilik (BFN) Projesi ile şu anda yeterince kullanılmayan ya da yerel diyetlerden kaybolan vahşi türler hakkında beslenme bilgisi sağlayarak küresel gıda ve beslenme biyolojik çeşitliliğin önemini arttırmak amaçlanmıştır. Yabani yenilebilir bitkiler, yetiştiği bölgeye bağlı olarak çiğ, pişirilmiş, kurutulmuş ve işlenmiş olarak tüketilirler. Yabani yenilebilir gıdalar, özellikle kırsal alanlardan ve birçok evin bahçesinden toplanır ve ev tüketiminde kullanılır veya yerel pazarlarda satılırlar. BFN Projesi kapsamında Türkiye'den toplanan yabani türlerin antioksidan aktivite analizleri, DPPH (2,2-difenil-1-pikrilhidrazil radikal temizleme etkisi) ve TEAC (Trolox Eşdeğeri Antioksidan Kapasitesi / ABTS Yöntemi) olmak üzere 2 farklı yöntemle gerçekleştirildi. Türkiye'den toplanan 42 bitki türünün antioksidan aktivite sonuçları, bir referans sentetik antioksidan bileşik olan Bütilledirilmiş Hidroksi Toluen'in (BHT) sonuçları ile karşılaştırılmıştır. DPPH yöntemine göre, Rhus coriaria (1825.3) ve Berberis crataegina 'un (1380.6) radikal temizleme etkisi değerleri BHT'nin sonucuna en yakın değerlerdir. TEAC yöntemine göre, Rhus coriaria (3055.6) ve Berberis crataegina (2362.1) antioksidan kapasite değerleri (?M trolox eşdeğeri / g örneği) BHT değerine (16651.9) en yakın değerlere sahiptirler. İki yöntemin sonuçları karşılaştırıldığında, antioksidan aktivite sonuçları türlerin büyük çoğunluğunda benzer değerlere sahip bulunmuştur. mM trolox eşdeğer antioksidan kapasitesinin yıllık alımı, türlerin kişi başına düşen yıllık tüketimin TEAC sonuçları ile çarpımı sonucu hesaplanmıştır. Bu işlem yukarıda belirtilenlerden farklı bir sıralamaya neden olmuştur

Beslenme ve Gıda için Biyoçeşitlilik (BGB) Projesi Kapsamında Türkiye’den Toplanan Yenilebilir Yabani Tür ve Yerel Çeşitlerin Antioksidan Kapasiteleri ve Kişi Başı Tüketimleri

Biodiversity for Food and Nutrition (BFN) Project enhancing global knowledge of biodiversity for food and nutrition by providing nutrition information about wild species that are currently underutilized or are disappearing from local diets. Wild edible plants are eaten raw, cooked, dried and processed depending on the region where they grow. Wild edible foods are collected from particularly in rural areas and many households village and used for home consumption or sold in local markets. The antioxidant capacity analyses of wild species collected from Turkey within the BFN Project were done by two different methods, DPPH (2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl radical scavenging effect) and TEAC (Trolox Equivalent Antioxidant Capacity/ABTS Method). The antioxidant capacity results of the 42 plant species collected from Turkey were compared to the results of the Butylated hydroxyl toluene (BHT) which is a reference synthetic antioxidant compound. The radical scavenging effect values of Rhus coriaria (1825.3) and Berberis crataegina (1380.6) are the closest of BHT value according to the DPPH method. The antioxidant capacity values (µM trolox equivalent / g sample) of Rhus coriaria (3055.6) and Berberis crataegina (2362.1) are the closest of BHT antioxidant value (16651.9) according to the TEAC method. When the results of the two methods are compared, the antioxidant capacity results have paralells in most of the species. The annual intake of mM trolox equivalent antioxidant capacity was calculated by multiplying the consumption per capita of TEAC results. This process has led to a different ranking than above.

PDF

___

Anonymous. 1991. Report on the intercountry expert meeting of traditional medicine and primary health care. WHO-EMTRM/1-E/L/12.92/168, 30 November - 3 December 1991, Cairo, Egypt.
Apak, R., K. Guclu, B. Demirata, M. Ozyurek, S. E. Celik, B. Bektasoglu, and D. Ozyurt. 2007. Comparative evaluation of various total antioxidant capacity assays applied to phenolic compounds with the CUPRAC assay. Molecules 12 (7): 1496-1547.
Arasimowicz, M., J. Floryszak-Wieczorek, G. Milczarek, and T. Jelonek. 2009. Nitric oxide, induced by wounding, mediates redox regulation in pelargonium leaves. Plant Biology 11: 650–663.
Ayas, F., K. Yuksel, O. Cinar, F. A. Vuran, and S. Tugrul Ay. 2017. The Antioxidant Capacities of Wild Species Collected from Turkey within the GEF-funded Biodiversity for Food and Nutrition (BFN) Project. Abstract book p36. International Symposium on Biodiversity and Edible Wild Species. 3-5 April 2017, Antalya, Turkey.
Ayas, F., R. Toker, N. Cinar, and F. Uysal. 2014. Alıç (Crataegus orientalis) Yaprağında Farklı Ekstraksiyon Uygulamalarının Antioksidan Aktivite, Toplam Fenolik Madde ve Flavonoid Miktarları Üzerine Etkileri. Bildiri kitabı s. 666-671. II. Tıbbi Ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu-Yalova 23-25 Eylül.
Bahorun, T., M. A. Soobrattee, V. Luximon-Ramma, and O. I. Aruoma. 2006. Free Radicals and Antioxidants in Cardiovascular Health and Disease Internet Journal of Medical Update 1 (2): 25-41.
Burt, S. 2004. Essential oil: their antibacterial properties and poential aplications in foods- a review. International Journal of Food Microbiology 94: 223-253.
Cemeroglu, B. 2010. Gıda analizleri. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 682 ss.
Charehsaz M., H. Sipahi, E. Celep, A. Ustundag, O. Cemiloglu Ulker, Y. Duydu, A. Aydın, and E. Yesilada. 2015. The fruit extract of Berberis crataegina DC: exerts potent antioxidant activity and protects DNA integrity. DARU Journal of Pharmaceutical Sciences 23: 24.
Caylak, E. 2011. Hayvan ve bitkilerde oksidatif stres ile antioksidanlar. Tıp Araştırmaları Dergisi 9 (1): 73-83.
Caylak, E., I. Halifeoglu, S. Aydin, S. Telo, O. Bulmus, and H. Celik. 2007. The Effects of Sulfur-Containing Compounds on Total Antioxidant Capacity Levels of Liver, Kidney and Brain in Lead-Exposed Rats. Turkiye Klinikleri J. Med. Sci. 27: 823-828.
El Rayess, Y., R. Barbar, E. A. Wilson, and J. Bouajila. 2014. Analytical methods for wine polyphenols analysis and or their antioxidant activity evaluation, Wine: Phenolic Composition, Classification and Health Benefits, Editor: El Rayess, Y., Nova Publishers.
Hudaib, M., M. Mohammada, Y. Bustanji, R. Tayyema, M. Yousef, M. Abuirjeied, and T. Aburjai. 2008. Ethnopharmacological survey of medicinal plants in Jordan, Mujib Nature Reserve and surrounding area. J. Ethnopharmacology 120: 63-71.
Isbilir, S. S. 2008. Yapraklari Salata-Baharat Olarak Tüketilen Bazi Bitkilerin Antioksidan Aktivitelerinin İncelenmesi. Doktora Tezi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Ana Bilim Dalı Edirne.
Kosar, M., B. Bozan, F. Temelli, K. H. C. Baser. 2004. Sumak (Rhus Coriaria)’ın Fenolik Bileşikleri ve Antioksidan Etkileri. 14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, Bildiriler, 29-31 Mayıs 2002, Eskişehir, Eds. K.H.C.Başer ve N.Kırımer, Web’de yayın tarihi: Haziran 2004.
Obón, J., M., M. R. Castellar, J. A. Cascales and J. A. Fernández-López. 2005. Assessment of the TEAC method for determining the antioxidant capacity of synthetic red food colorants. Food Res. Int. 38 (8): 843-845.
Papandreou, M., A., C. D. Kanakis, M. G. Polissiou, S. Efthimiopoulos, P. Cordopatis, M. Margarity and F. N. Lamari. 2006. Inhibitory activity on amyloid-β aggregation and antioxidant properties of Crocus sativus stigmas extract and its crocin constituents, J. Agric. Food Chem. 54 (23): 8762-8768.