Birçok farklı börülce [Vigna unguiculata (L.) Walp.] yerel çeşitleri halen Türkiye'de tarlalarda yetiştirilerek üretici şartlarında muhafaza edilmektedir. Börülcenin iki ssp.'i Türkiye'de yetiştirilmektedir. Bunlar: Vigna unguiculata subsp. sesquipedalis (L.) Verdcourt ve Vigna unguiculata subsp. unguiculata. Börülce, "börülce" olarak bilinen ve "acebek", "loğlaz", "lolaz", "lübye", "koca fasulye", "karnıkara", "sarı gelin" gibi farklı yerel isimlere sahip olup, Ege, Akdeniz ve Güney Marmara Bölgelerinde popüler ve önemli bir baklagil türüdür. Bu arazi koşulları, ticari çeşitlere kıyasla daha kaliteli, kötü tarımsal-çevre koşullarında verim veya dayanıklılığın daha iyi olması, çiftlik ailesi tarafından takdir edilen belirli özellikler gibi geleneksel kullanımlar da dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle küçük aile çiftliklerinde yetiştirilmektedir. Yerel çeşitler gıda ile ilgili olduğundan, 'geleneksel tarım sistemleri' altında muhafaza edilmekle kalmaz, özellikle 'gelenek nedeniyle' muhafaza edilir. Börülce de dahil olmak üzere yerel çeşitler ülkemizde halen "niş pazar"larda (dar bir tüketici grubunun istek ve gereksinmelerini karşılayan pazarlar) pazarlanmaktadır. Bununla birlikte, çoğu bahçe bitkileri ve ihmal edilmiş bitkiler, esas olarak yetiştiren çiftçilerin yaşlanmakta olması nedeni ile büyük tehdit altındadır. Börülce diğer baklagillere göre kuraklık, yüksek sıcaklıklar ve biyotik streslere daha iyi adaptasyon göstermektedir. Börülce, taze taneleri ve baklası yanında kuru taneleri ile de farklı yemekler olarak tüketilmekte ve Türkiye'de yöre halkının beslenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye'deki börülce yerel çeşitlerine ait populasyonlar Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsünün Ulusal Tohum Gen Bankası'nda survey, toplama, ex-situ olarak korumaya tabi tutulmuş ve agro-morfolojik olarak da değerlendirilmiştir. Başta Ege, Akdeniz ve Güney Marmara Bölgelerinden olmak üzere toplam 253 yerel çeşit örneklerinin 41 kalitatif ve kantitatif özellikleri agro-morfolojik olarak belirlenmiştir. Tüm yerel çeşitler, gözlemlenen karakterler açısından yüksek oranda farklılık göstermiştir.Gıda ve Beslenme Projesi için Biyoçeşitlilik projesi önceliği Türkiye'nin yeterince kullanılmamış türler arasında olan börülce yerel çeşitleri üzerinde çeşitli çalışmalar yürütmek olmuştur. Survey sırasında etno-botanik ve geleneksel tarım sistemlerine aitbilgiler kaydedilmiştir. Sosyo-ekonomik çalışmalar, monografi tekniği ile ayrıntılı veriler edinmek için yürütülmüştür. Veriler, yüz yüze görüşmelerle 23 üretici / çiftçi ve 67 tüketiciyle yapılarak kaydedilmiştir. Hasattan tüketime sürecin tamamlanması için yapılan araştırmalar, geleneksel bilgi ile ilgili bilgileri yüklemek, politikanın geliştirilmesi ve bilgi edinmeye yardımcı olmak için pazarlama fırsatı fikrini oluşturmak üzere yürütülmüştür. Anketler süresince etno-botanik bilgi, taze ve kuru börülce yemekleri ile börülce üretiminde uygulanan geleneksel çiftçilik yöntemleri kaydedilmiştir.Anketin uygulandığı kitlenin yaş ortalaması genel olarak 53'tür ve % 76'sı ilkokul diplomasına sahiptir.Tüketicilerin büyük çoğunluğu börülceyi haftada 1-2 kez diyetlerinde kullanmaktadırlar.Hanehalkı börülce tüketimi yıllık 21,9 kg ve kişi başına düşen tüketim yıllık 6,3 kg'dır. Tüketim % 76,1 oranında olup, hasat edilen tutarın % 61,7'si pazarlanmaktadır. Ege Bölgesi'nden toplanan taze ve kuru börülce yerel çeşitleri baklasına ait gıda bileşimleri, besin değerlerini değerlendirmek için de belirlenmiştir. Börülce örneklerinin bazı besin ve mineral içerikleri standart yöntemler ve referans değerler kullanılarak analiz edilmiştir.Çalışma; kuru börülce tanelerin protein, diyet lifi, çinko, potasyum ve demir içerdiğini ve zengin bir kaynağı olduğunu göstermektedir. Kuru börülce tanesi, yüksek diyet lifi içeriğiyle bağırsak fonksiyonunu düzenleyerek sindirim problemlerine iyi bir çözüm olabilir. Taze taneler de yüksek diyet lifi, potasyum ve çinko içermektedir. Börülce yemekleri iyi besin kaynaklarıdır ve sağlıklı diyet için katkı sağlar

Many diverse cowpea [Vigna unguiculata (L.) Walp.] landraces are still maintained on-farm in Turkey. Two of the ssp. grown in Turkey: Vigna unguiculata subsp. sesquipedalis (L.) Verdcourt and Vigna unguiculata subsp. unguiculata. Cowpea is a popular and important leguminous crop especially in Aegean, Mediterrenean and South Marmara Regions which is known as “börülce” and has different local names like “acebek”, “loğlaz”, “lolaz”, “lübye”, “kocafasulye”, “karnıkara”, “sarı gelin” in Turkey. These landraces are maintained on-farm for various reasons, including better quality than commercial varieties, better performance in terms of yieldor persistence under harsh agro-environmental conditions, traditional uses such as particular traits appreciated by the farm family. They are not necessarily maintained under ‘traditional farming systems’, but are ‘maintained because of tradition’, especially related to food. It is already marketed as niche. However, most of them, especially garden and neglected crops, are highly threatened because they are cultivated primarily by aging farmers. It is better adapted to drought, high temperatures and biotic stresses than other legume species. Green pods, fresh seeds and dry grains are consumed as different dishes and it plays an important role in the nutrition of the local people in Turkey.To assess the diversity of cowpea landraces in Turkey, cowpea populations were surveyed, collected, conserved ex-situ at the National Seed Gene Bank of the Aegean Agricultural Research Institute and also evaluated agro-morphologically. A total of 253 landrace accessions mainly from the Aegean, Mediterranean, and South Marmara Regions of Turkey were used to evaluate 41 qualitative and quantitative agro-morphological characteristics of the landrace samples. All landraces showed high variation of observed characters. As priority underutilized species of Biodiversity for Food and Nutrition Project of Turkey various studies were conducted on cowpea landraces. During surveys ethno-botanical information and traditional farming systems were recorded. The socio-economic studies were conducted for detail data with monography technic. The data recorded from face to face questioners with 23 producers/farmers and 67 consumers. Surveys for the conclusion of process from harvest to consumption were conducted to generate the idea on marketing opportunity, to assist to obtain the information for the development of policy to upload the relevant information about the traditional knowledge. During surveys ethno-botanical information, the different type of dishes of fresh pods and cowpea dry grains and traditional farming systems applied to cowpea production were recorded. Generally, the average age of responders is 53 and 76% have primary school degrees. The vast majority of consumers use the cowpeas 1-2 times a week in their diet. Cowpea consumption per household is 21.9 kg. year-1and consumption per capita is 6.3 kg. year-1. Consumption percentage has found as 76.1% and 61.7% of harvested amount are marketed. The food composition of dry grain and fresh pods collected from Aegean Region was also determined to evaluate nutritional value of cowpea landraces. The proximate composition and mineral content of cowpea samples were analyzed using standard methods and reference materials. The study shows that dry grains contain a rich source of protein, dietary fiber, zinc, potassium and iron. Dry grains of cowpea can be a good solution to digestion problems by regulating intestinal function with high dietary fiber content. Fresh pods also have high dietary fiber, potassium and zinc content. Cowpea meals are good sources of nutrients and can be used as ingredients in healthy diets