Sezai ERCİŞLİ, Muharrem GÜLERYÜZ, Ahmet EŞİTKEN

Oltu ilçesinde yetiştirilen ayva çeşitlerinin meyve özellikleri üzerinde bir araştırma

Bu araştırma 1996 ve 1997 yıllarında Oltu ilçesine bağlı Ayvalı köyünde yürütülmüştür. Araştırmada Ayvalı köyünde yetiştiriciliği yapılan mahalli, Anzavdere, Ecem, Kış ayvası tip l, Kış ayvası tip 2 ve Katırbaşı ile standart Ekmek ayvası çeşitlerinin bazı meyve özellikleri belirlenmiştir. Araştırma sonucunda en düşük meyve ağırlık değeri 1. yıl Ekmek (270.00 g), 2. yıl Anzavdere çeşidinden (255.56 g), en fazla meyve ağırlığı her iki deneme yılında da Katırbaşı çeşidinden (sırasıyla 530.00 g ve 469.56 g), elde edilmiştir. Meyve eli sertliği değerleri 1996 yılında 1,21 kg (Ekmek)-3.20 kg (Kış ayvası tip l), 1997 yılında 1.41 (Katırbaşı)-3.86 kg (Kış ayvası tip l); SÇKM içerikleri 1996yılında %13.75 (Katırbaşı)-%15.80 (Anzavdere), 1997 yılında %11.80 (Katırbaşı)-%16.00 (Anzavdere); sakkaroz içerikleri 1996 yılında %1.93 (Katırbaşı)-%2.64 (Kış ayvası tip l), 1997yılında %1.94 (Katırbaşı)-%3.01 (Anzavdere);pHdeğerleri 1996yılında 3.36 (Kış ayvası tip 1)-4.06 (Ekmek), 1997yılında 3.53 (Kış ayvası tip 1)-3.81 (Ekmek); asit içerikleri ise 1996 yılında %0.56 (Ekmek)-%2.86 (Kış ayvası tip 2), 2. yıl %0.54 (Ekmek)-%1.51 (Kış ayvası tip 2) arasında belirlenmiştir. Araştırmada incelenen ayva çeşitlerinden Anzavdere, Ecem, Kış ayvası tip l, Kış ayvası tip 2 armut biçimli (pyriformis), Ekmek ayvası ise elma biçimli (maliformis) olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

ayva, kültür çeşitleri, meyve ağırlığı, meyve kalitesi, meyve eti sertliği

Astudy on the fruit properties of native quince cultivars in Oltu

This research was carried out in Ayvalı village, Oltu during 1996 and 1997. In this study some fruit properties of native Quince cultivars Anzavdere, Ecem, Kış ayvası type l, Kış ayvası type 2, Katırbaşı and Ekmek were determined. According to results of both experimental years, the lowest fruit weight determined in ev. Ekmek (270.00 g) in 1996, and cv. Anzavdere (255.56 g) in 1997, the highest fruit weight was determined in cv. Katırbaşı (530.00 g, 469.56 g); The fruit firmness varied from Ekmek (1.21 kg) to Kış ayvası type 1 (3:20 kg) in 1996 and from Katırbaşı (1.41 kg) to Kış ayvası type 1 (3.86 kg) in 1997; TSS varied from Katırbaşı (%13.75) to Anzavdere (%15.80) in 1996 and from Katırbaşı (%11.80) to Anzavdere (%16.00) in 1997; sucrose varied from Katırbaşı (%1.93) to Kış ayvası type 1 (%2.64) in 1996, and from Katırbaşı (%1.94) to Anzavdere (%3.01) in 1997; pH varied from Kış ayvası type I (3.36) to Ekmek (4.06) in 1996, and from Kış ayvası type 1 (3.53) to Ekmek (3.81) in 1997; acidity varied from Ekmek (%0.56) to Kış ayvası type 2 (%2.86) in 1996, and from Ekmek (%0.54) to Kış ayvası type 2 (%1.51) in 1997 respectively. On the other hand, shape ofcvs Anzavdere, Kış ayvası type l, Kış ayvası type 2, Katırbaşı, Ecem were similar to pear, cv. Ekmek was similar to apple.

Keywords:

quinces, cultivars, fruit weight, fruit quality, fruit flesh firmness,

PDF

___

Altan, A. 1989. Labaratuvar tekniği. Çukurova Üniv. Zir. Fak. Yay. Ders kitabı No: 36, s. 171, Adana.
Angelov, T. 1979. The new Quince variety Khemus. Hort. Abst. 49(1): 279.
Büyükkoca, E. ve İ, Karaçalı. 1996. Ayvalarda meyve gelismesi ve hücresel yapının değisimi. Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi 20(6): 501-507.
Çelik, M. 1988. Ankara kosullarında Williams, Ankara, Akça ve Seker armut çesitleri için en uygun S.Ö. ayva anaçlarının seçimi üzerinde bir arastırma. Ankara Üniv. Zir. Fak. ofset basım ünitesi, s. 24, Ankara.
Dokuzoğuz, M. ve Đ, Karaçalı. 1976. Bazı ayva çesitlerinde olgunlasma ile ilgili arastırmalar. Ege Üniv. Zir. Fak. dergisi 13(3): 327-340.
Ercan, N., S. Özvardar, N. Gönülsen, E. Baldıran, K. Önal ve N. Karabıyık. 1992. Ege bölgesine uygun ayva çesitlerinin saptanması. 1. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt 1 (Meyve): 527-530.
Hepaksoy, S. ve R. Özçağıran. 1995. Turgutlu ayva anacının bazı armut çesitleri ile uyusma durumu üzerinde bir arastırma. 2. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt 1: 88-92.
Karaçalı, Đ. 1993. Bahçe ürünlerinin muhafazası ve pazarlanması. Ege Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 494, Bornova-İzmir, s. 129.
Kurnaz, S. 1989. Bazı önemli seftali ve nektarin çesitlerinin derim öncesi ve sonrası fizyolojileri üzerinde arastırmalar. Çukurova Üniv. Fen Bil. Enst. Doktora tezi (Basılmamıs).
Özbek, S. 1978. Özel meyvecilik. Çukurova Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 128, Adana, s. 485.
Rotaru, G. I., and A. Y. Lobachev. 1993. Comparative anatomical characteristics of fruits of new Quince cultivars Nakhodka and Volgogradskaya Myagkoplodnaya. Hort. Abst. (63) 7: 4953.
Sugiyama, N., K. Roemer ve G. Büneman. 1991. Sugar patterns of exotic fruits from the Hannover market, Germany. Gartenbauwissenshaft, 56(3): 126-129.
Sykes, J. T. 1971. A description of some cultivars from western Turkey. Economic Bot. 26(1): 21-31.
Sen, S. M., T. Karadeniz ve F. Balta. 1993. Tirebolu (Harkköyü) yöresinde yetistirilen önemli mahalli ayva çesitleri üzerinde morfolojik ve pomolojik çalısmalar. Yüzüncü Yıl Üniv. Zir. Fak. Dergisi. 3(1-2): 205-219.
Tekintas, F. E., R. Cangi ve M. A. Koyuncu. 1991. Van ve yöresinde yetistirilen mahalli ayva çesitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniv. Zir. Fak. Dergisi. 1(2): 56-67.
Ünal, A. 1983. Ayva anaçlarının bazı armut çesitleri ile uyusma durumları üzerinde arastırmalar. Ege Üniv. Zir. Fak. Doktora Tezi (Basılmamıs), s. 146, İzmir.
Winter, F., H. Janssen, W. Kennel, H. Link, and R. Silbereisen. 1974. Lucas’ Anleitung, Zum Obstbau. Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart.