Mahmut ÇAMLICA, Ferit ÖZEN, Gülsüm YALDİZ

Dünya’da ve Türkiye’de Dereotu (Anethum graveolans L.) Bitkisinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Değerlendirilmesi

Son yıllarda, tıbbi ve aromatik bitkilerin yeni kullanım alanlarının oluşması ve doğal ürünlere olan talebin artmasına bağlı olarak, bu bitkilerin kullanım hacmi her geçen gün artmaktadır. Bu bitkilerden birisi de Apiaceae (Umbelliferae) familyasından genellikle tek yıllık bir bitki olan dereotu (Anethum graveolans L.)’dur. Anavatanı Asya olup, Akdeniz havzasında da doğal olarak yetiştiğinden, ülkemizde yaygın bir şekilde görülmektedir. En önemli üreticileri Hindistan ve Pakistan’dır. Aynı zamanda, ABD, İngiltere, Macaristan, Almanya, Meksika ve Hollanda gibi ülkelerde de yüksek miktarlarda üretilmektedir. Ülkemizde doğal olarak yetişmesinin yanı sıra, bahçelerde de sıklıkla yetiştirilen bir bitki türüdür. Türkiye'de 2017 yılında dereotu 7387 da alanda yetiştirilmiş ve 7208 ton üretilmiştir. 2017 yılında 84 da alan örtü altı yetiştiriciliğinde (alçak tünel, plastic sera ve yüksek tünel) 111 ton üretilmiştir. Türkiye’de en fazla 4113 da alan ve 4061 ton üretimi ile Akdeniz bölgesinde, yetiştirilirken, bu bölgeyi Marmara, Ege ve İç Anadolu bölgeleri takip etmiştir. Bu derleme de, dereotu bitkisinin kimyasal yapısı, verim ve kalite kriterleri, ekonomik değeri ve bileşenleri tartışılmıştır.

Evaluation of Yield and Quality Characteristics of Dill (Anethum graveolans L.) in Turkey and the World

In recent years, the volume of use of Medicinal and Aromatic Plants (MAPs) increases with the formation of new usage areas and increasing the demand for natural products day by day. One of these plants is dill (Anethum graveolans L.), which is usually an annual herb in Umbelliferae (Apiaceae) family. Its origin is Asia and it is seen commonly in our country due to grow naturally in the mediterranean basin. India and Pakistani are the most producer countries of this plant. Moreover, USA, UK, Mexico, Germany, Hungary and Netherlands produce high amounts of dill. In addition to growing naturally, it also is grown in gardens in our country frequently. In Turkey dill had cultivated in 7387 da areas and it was produced 7208 tons in 2017. 111 tons of dill was produced in 84 da areas under protective cover (low tunnel, plastic greenhouse and high tunnel) greenhouse conditions in 2017. Dill was most growth in Mediterranean region with 4113 da cultivation areas and 4061 tones production and followed Marmara, Aegean and Internal Anatolia in 2017 year in Turkey. In the present review, the chemistry, yield and quality characteristics, and economic value of dill and its components were discussed.

PDF

___

Stace, G. 1999. Field Flora of the British Isles, Cambridge University Press. Cambridge.
Sun, J., Y. F. Chu, X. Wu, and R. H. Liu. 2002. Antioxidant and antiproliferative activities of common fruits. Journal of Agricultural and Food Chemistry 50: 7449- 7454.
Small, E. 2006. Culinary herbs. National research council herbs, 2nd Edition. Monograph Publishing Program. NRC Research Press. Ottawa, Canada.
Simon, J. E., A. F. Chadwick, and L. E. Craker. 1984. Herbs: An indexed bibliography, 1971-1980. The Scientific Literature on Selected Herbs and Aromatic and Medicinal Plants of the Temperate Zone. Archon Books. Hamden, CT. The Shoe String Press. Inc. USA.
Sharma, R. 2004. Agro-Techniques of Medicinal Plants. Daya Publishing House, New Delhi.
Pulur, A. 2012. Anethum graveolens L. bitkisinin fitoterapi yönünden incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmakognozi Ana Bilim Dalı - Ankara.
Pascal, J. D., K. Stanich, B. Girard, and G. Mazza. 2002. Antimicrobial activity of individual and mixed fractions of dill, cilantro, coriander and eucalyptus essential oils. International Journal of Food Microbiology. 74: 101-9.
Liu, R. H. 2003. Health benefits of fruit and vegetables are from additive and synergistic combinations of phytochemicals. Am. J. Clin. Nutr. 78: 517-520.
Khamssi, N. N. 2014. Influence of water deficit on seed yield and essential oil content of dill (Anethum graveolens L.). Int. J. Pl. An. and Env. Sci. 4: 297-300.
Hornok, L. 1992. Cultivation and processing of medicinal plants. Academic Publication. Budapest.
Elik, H., M. Özgüven, and S. Kızıl. 2013. Diyarbakır ekolojik koşullarında farklı ekim zamanlarının dereotu (Anethum graveolens L.)’nda bazı agronomik ve teknolojik özellikler üzerine etkisi. Ç. U. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 29: 99-108.
Elik, H. 2010. Diyarbakır ekolojik koşullarında farklı ekim zamanlarının dereotu (Anethum graveolens L.)’nda bazı agronomik ve teknolojik özellikler üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi Ç. U. Fen Bil. Ens. Adana.
Delaquis, P. J., K. Stanich, B. Girard, and G. Mazza. 2002Antimicrobial activity of individual and mixed fractions of dill, cilantro, coriander and eucalyptus essential oils. Int. J. Food Microbiol. 74: 101-9.
Darzi, M. T., and M. H. Seyed Hadi. 2012. Effects of the application of organic manure and biofertilizer on the fruit yield and yield components in Dill (Anethum graveolens). J. Med. Plants Res. 6: 3345-3350.
Ceylan, A. 1997. Tıbbi bitkiler-II (Uçucu yağ bitkisi). Ege Üniv Zir Fak Yay No: 481. Bornova, İzmir.
Baytop, T. 1994. Türkçe bitki adları sözlüğü. Atatürk Kültür,Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları No: 5, Ankara.
Bailer, J., T. Aichinger, G. Hackl, K. D. Hueber, and M. Dachler. 2001. Essential oil content and composition in commercially available dill cultivars in comparison to caraway. Ind. Crops Prod. 14: 229-239.
Anonymous. 2018. Turkish Statistical Institute (TUIK). Statistical Values of Crop and Animal Production. http://www.tuik.gov.tr. (Erişim: 26.03.2018).
Agarwal, A. A. 2008. Chemical composition of major essential oil of India. Swaraj Herbal Plants Ltd. Barabanki. India.