Üniversite Öğrencilerinin E-Kitap Okuma Alışkanlıkları

Teknolojinin kitaba izdüşümü olan e-kitap olgusu modern çağın yeni okuma biçimini oluşturmaktadır. Bu çalışmanın öncül amacı da üniversite öğrencilerinin e-kitap okuma alışkanlıkları olarak belirlenmiştir. Söz konusu amaca ulaşmak için çalışma nitel veri toplama teknikleri içerisinde yer alan, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma evrenini, 2019-2020 öğretim yılında Kırıkkale Üniversitesinde öğrenim gören lisans öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen veriler frekans değerleri alınarak tablolaştırılmıştır. Buna göre araştırmada, üniversite öğrencileri arasında e-kitap okuma aracına sahip olma düzeyi oldukça düşüktür. Katılımcıların büyük çoğunluğu okumalarını cep telefonu üzerinden gerçekleştirmektedirler. Buna karşın basılı kitaplar halen en çok tercih edilen okuma araçları olarak yerini korumaktadır. Yine katılımcıların büyük çoğunluğunun e-kitap ya da bilgisayar üzerinden okumalarını kısa aralıklarla yaptıkları ve baştan sona bir kitabı okumadıkları tespit edilmiştir. Ayrıca e-kitabın gözü ve bedeni yorması gibi nedenlerle tercih edilmediği de belirlemeler arasındadır.

E-Book Reading Habits of University Students

Being the projection of technology to books, e-book phenomenon, forms new reading style of modern age. Primary aim of this study is specified as e-book reading habits of university students. To achieve this aim, this study is carried out by semi-structured interview method, one of qualitative data collecting techniques. Study area of the research includes the students at Kırıkkale University in 2019-2020 Academic year. The collected data in the study is presented in tables by obtaining frequency values. Accordingly, level of having an e-book reading tool is quite low among university students. The majority of participants read over mobile phones. Notwithstanding, printed boks remain as most preferred reading tool. Again, it is observed that majority of participants read through e-book or computer in short intervals and do not read until the end. Besides, it was found out that e-book was is not preferred due to reasons such as eye and body fatigue.

PDF

___

Abbott, W., & Kelly, K. (2004). Sooner or later! have e-books turned the page?. In VALA conference sunulan bildiri. Australia, Melbourne.
Akca, Ç. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerine kitap okuma alışkanlığı kazandırmada Türkçe öğretmenlerinin rolü(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Aksaçlıoğlu, A. G. & Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 3-28.
American Library Association. (1978). Book reading and library usage: a study of habits and perceptions. New Jersey: Gallup.
Anameriç, H. & F. Rukancı. (2003). E-kitap teknolojisi ve kullanımı. Türk Kütüphaneciliği, 17(2), 147-166.
Arı, E. & Demir, M. K. (2013). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 116-128.
Arseven, A. D. (1993). Alan araştırma yöntemi. Ankara: Gül Yayınevi.
Aslantürk, E. & Saracaloğlu, A. S. (2010). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının okuma ilgi ve alışkanlıklarının karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 155-176.
Azizoğlu, N. İ. & Okur, A. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının ekrandan okumaya yönelik metaforik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (46), 1-21.
Başaran, M. (2014). 4. sınıf seviyesinde ekrandan ve kâğıttan okumanın okuduğunu anlama, okuma hızı ve metne karşı geliştirilen tutum üzerindeki etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 248-268.
Başören, M. T. & Beyhan, Ö. (2013). Ortaokul öğrencilerinin e-kitap okuma düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. International Symposium on Changes and New Trends in Education sempozyumunda sunulan bildiri, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
Baştuğ, M. & Keskin, H. K. (2012). Okuma becerilerinin okuma ortamı açısından karşılaştırılması: ekran mı kâğıt mı?. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(3), 73-83.
BBC News. (3 Mayıs 2019). Yayınevleri 2018'de kâğıt krizine rağmen kitap satışlarını nasıl artırdı?. Erişim Adresi:https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-48122755
Binatlı, C. (2011). Yeni teknolojiler ve kitabın geleceği üzerine birkaç söz. Z. Hepkon (Ed.), İletişim ve teknoloji: olanaklar, uygulamalar, sınırlar kitabı içinde, İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
Bodomo, A., Lam, M. & Lee, C. (2006). Some students still read books in the 21st century: a study of user preferences for print and electronic libraries. The Reading Matrix, 3(3), 34-49.
Bostancı, B. (2016). Dijital göz yorgunluğu sendromu ve kuru göz. MN Oftalmoloji. 23, 96-99.
Boz, M. S. (2018). Öğrencilerin dijital okuma kültürü. Ankara: Eğitim Teknolojileri Geliştirme ve Projeler Daire Başkanlığı.
Bozkurt, A. & Bozkaya, M. (2013). Etkileşimli e-kitap: dünü, bugünü ve yarını. Akademik Bilişim 2013, Akdeniz Üniversitesi, Antalya. Erişim Adresi: https://ab.org.tr/ab13/bildiri/125.pdf
Chauhan, P. and Lal, P. (2012). Impact of information technology on reading habits of college students. IJRREST: International Journal of Research Review in Engineering Science and Technology, 1(1), 101-106.
Çetin Y. (2007). Metin tarama ve okumada ekran kâğıt karşılaştırması. 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Tokat.
Dağtaş, A. (2013). Öğretmenlerin basılı sayfa ve ekrandan okuma tercihleri ile eğitimde elektronik metin kullanımına yönelik görüşleri. Turkish Studies, 8(3), 137-161.
Deloitte. (2015). Global Mobil Kullanıcı Anketi (GMCS). Erişim Adresi: https://www2.deloitte.com/tr/tr/pages/technology-media-and-telecommunications/articles/global-mobile-consumer-survey.html,
Dillon, A. (1992). Reading from paper versus screens: a critical review of the empirical literature. Ergonomics, 35(10), 1297-1326.
Dockrell, S., Earle, D. & Galvin, R. (2010). Computer-related posture and discomfort in primary school children: the effects of a school-based ergonomic iıntervention. Computers & Education, 55(1), 276-284.
Duran, E. & Alevli, O. (2013). Ekrandan okumanın 8.sınıf öğrencilerinde anlamaya etkisi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 2(1), 1-11.
Duran, E. & Alevli, O. (2014). Öğrenci görüşleri: dijital metin mi basılı metin mi?. International Journal of Language Academy, 2(2), 110-126.
Dündar, B. (2011). Kitap nesnesi nesne olarak kitap. İstanbul: Akın Nalça Kitapları
Ekiz, D. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayınları.
Elkatmış, M. (2018). Sınıf öğretmenlerinin ekran okumaya yönelik görüşleri. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 203-222.
Faghıhmıyardan, M. R. (2016). Tablet bilgisayar, akıllı cep telefon kullanımının gözlerin refraksiyon durumuna ve konforuna etkileri (Yayımlanmamış uzmanlık tezi). İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, İstanbul.
Gömleksiz, M.N. & Kan, A.Ü. (2013). Öğretmen adaylarının ekran okuma özyeterlik düzeylerine ilişkin görüşleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 138-159.
Güneş, F. (2010). Öğrencilerde ekran okuma ve ekran okuma türleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 1-20.
Güneş, F. (2016). Kâğıttan ekrana okuma alanındaki gelişmeler. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 1-18.
Güneş, F. & Susar Kırmızı, F. (2014). E-kitap okumaya yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 196-212.
Gürcan, H. İ. (2005). E-kitap yayımcılığı ve uygulamaları. X. Türkiye’de İnternet Konferansı, 1-6.
Halme, O. (2011). E-reading devices as a new medium for newspaper reading (Unpublished master’s thesis). Aalto UniversitySchool of Economics, Finland.
Hawkins, D. T. (2000). Electronic books. Online 24(4), 14-25.
Human Development Report. (2007). Fighting climate change: human solidarity in a divided world 2007/2008. New York: United Nations Development Programme.
Işık, A. D. (2013). Elektronik kitapların eğitimde kullanılabilirliği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 395-411.
Jeong, H. (2012). A comparison of the influence of electronic books and paper books on reading comprehension, eye fatique, and perception. The Electronic Library, 30(3), 390-408. DOI:10.1108/02640471211241663.
Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kuş, Z. & Türkyılmaz, M. (2010). Sosyal Bilgiler ve Türkçe öğretmeni adaylarının okuma durumları (ilgi, alışkanlık ve okuma stratejilerini kullanım düzeyleri). Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 24(1), 11-32.
Liu, Z. (2005). Reading behaviour in the digital environments. changes over the past ten years. Journal of Documentation, 61(6), 700-712. DOI:10.1108/00220410510632040.
Mattison, D. (2002). Alice in e-book land: A primer for librarians. Computers in Libraries, 22(9), 14-21.
Merriam, B. S. (2013). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayınları.
Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
Odabaş, H., Odabaş, Z. Y. & Sevmez, H. (2018). Üniversite öğrencilerinde dijital/e-kitap okuma kültürü: Selçuk üniversitesi örneği. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 58(1), 139-171.
Oğuz, C. (2019). Bir iletişim aracı olarak e-kitap okuyucu: “kitap kurtları” tarihe mi karışıyor?. A. Yapar Gönenç ve M. İris (Ed.), Dijitalleşme ve dergicilik içinde, İstanbul: Der Yayınları.
OKUYAY. (2019).Türkiye Okuma Kültürü Araştırması. Erişim Adresi: http://okuyayplatformu.com/wp-content/uploads/2020/02/okuma-kulturu-arastirmasi.pdfn
Ong, W. J. (1995). Sözlü ve yazılı kültür. İstanbul: Metis Yayınları.
Onursoy, S. (2018). Üniversite gençliğinin dijital okuryazarlık düzeyleri: Anadolu üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 989-1013.
Önder, I. (2011). E-kitap ve dünyada elektronik kitap yayıncılığı. Türk Kütüphaneciliği 25(1), 97-105.
Önder, I. & Atılgan, D. (2015). Elektronik kitap ve gelişim süreci. U. Al ve Z. Taşkın (Yay. Haz.), Prof. Dr. İrfan Çakın’a armağan içinde, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Yayınları.
Önder, I. Y. ve Fenerci, T. T. D. (2010). Elektronik kitap olgusu ve Türkiye’de durum (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Öngöz S. (2015). Elektronik kitap. B. Akkoyunlu, A. İşman ve H. F. Odabaşı (Ed.), Eğitim teknolojileri okumaları içinde (ss. 336-353), Ankara: Sakarya Üniversitesi-TOJET.
Özbay, M. & Özdemir, O. (2014). Türkçe öğretim programı için bir öneri: dijital okuryazarlığa yönelik amaç ve kazanımlar. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 2(2), 31-40
Özdenören, R. (2016). Dijital ahlak. Hece, 20(234-235-236), 621-623.
Pew Research Center. (2014). The demographics of device ownership. Erişim Adresi: https://www.pewresearch.org/internet/2015/10/29/the-demographics-of-device-ownership/
Shen, L-B. (2006). Computer technology and college students’ reading habits. Chia-nan Annual Bulletin, 32,559-572. http://lib.chna.edu.tw/bulletin/files/v32_559_572.pdf adresinden erişilmiştir.
Singh, M & Matsui, Y. (2018). What drives e-book use: a comparative study of paper-based books and e-books in japan. International Journal of Business & Information, 13(4), 505-534.
Soydan, E. (2012). E-kitap teknolojisi ve basılı kitabın geleceği. Bartın University Journal of life sciences, 1(1), 18-20.
TDK. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Wang, S. & Bai, X. (2016). University students awareness, usage and attitude towards e-books: Experience from China. The Journal of Academic Librarianship, 42, 247–258.
Yaman, H. & Dağtaş, A. (2013). Ekrandan okumanın okuduğunu anlamaya etkisi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(2), 64-79.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Yılmaz, B. (2002). Ankara’da ilköğretim öğretmenlerinin okuma ve halk kütüphanesi kullanma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 16(4), 441-460.
Yılmaz, K. & Altınkurt, Y. (2011). Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 635-650.
Zor, A & Kirişcan, B. Y. (2016). Elektronik kitaplar ve sanat eğitimi derslerinde e-kitap kullanımına yönelik bir öneri. Akdeniz Sanat Dergisi, 9(19), 1-14.