Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarının Sözcük Öğretimi Açısından Değerlendirilmesi***

Dil öğretiminin amacı, bireylerin dört temel dil becerilerini geliştirerek çevreleriyle sağlıklı iletişim kurmalarını sağlamaktır.Türkçe öğrenen bireylerin iletişim sürecini eksiksiz devam ettirebilmeleri ve topluma uyum sağlayabilmeleri için, dört temel dil becerisinin gelişimine ek olarak zengin bir söz varlığına sahip olmaları da gerekmektedir. Bireyin öğrendiği dille ilgili sözcük hazinesini geliştirmesi, hem dili aktif ve doğru kullanmasını sağlayacak, hem de düşünme becerisini geliştirecektir. Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan temel kaynaklar ders kitaplarıdır. Öğrencilerin sözcük hazinelerini geliştirmede kitaplarda bulunan sözcük öğretimi etkinlikleri ve bunların niteliği önemli bir yer tutmaktadır. Bu araştırmada, iki farklı yayınevi tarafından hazırlanan temel dil kullanıcı düzeyi ders ve çalışma kitapları doküman analizi yöntemiyle incelenerek bağımsız sözcük öğretimi etkinlikleri sayısal açıdan ve kullanılan etkinlik çeşitliliği açısından değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda, incelenen kitaplarda bağımsız sözcük öğretimi etkinlik sayı ve oranlarının birbirine yakın (Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe: % 12, İstanbul Yabancılar İçin Türkçe: % 16) olduğu görülmüştür.Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Kitaplarında 11 farklı etkinliğe, İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Kitaplarında ise 14 farklı etkinlik türüne yer verildiği tespit edilmiştir. Her iki yayınevi tarafında hazırlanan etkinlik türlerinden 10'unun ortak olması belli türde etkinliklere odaklanıldığının göstergesidir.

Assessment of Textbooks for Teaching Turkish as a Foreign Language in terms of Vocabulary Teaching

The purpose of language teaching enables the individuals to communicate properly with the people around them by improving the four fundamental language skills that they have. In order to maintain the communication processes smoothly and adapt themselves to the society, the individuals learning Turkish are required to be equipped with a rich vocabulary in addition to the improvement of these four fundamental language skills. The improvement of the vocabulary of the individuals in regard to the language that they learn enables them both to utilize the language actively and accurately and to enhance their thinking skills. The primary sources for teaching Turkish to foreigners are textbooks. The activities of vocabulary and their qualities in these textbooks have an important impact on the development of the vocabulary of the students. In this study, text and course books prepared by two different publishers at a level for basic language users were examined by means of the document analysis, and the activities of independent vocabulary teaching were evaluated in terms of the quantitative aspects and the variety of the activates included. In conclusion, the number of and percentage of the activities of independent vocabulary teaching in these two books were observed to be similar (Turkish for Foreigners by Yeni Hitit: 12%, İstanbul Turkish for Foreigners by İstanbul: 16%). The number of the different activities was found to be 11 in Turkish Books for Foreigners by Yeni Hitit, and to be 14 in Turkish Books for Foreigners by İstanbul. The finding indicates that the focus was on certain types of activities since a total of 10 activities in both of the books by these two different publishing houses are of similar nature.

___

Aksan, D. (2009). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
Aksan, D. (2009). Anlambilim. Ankara: Engin Yayınevi.
Apaydın, D. (2007). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde sözcük öğretimi üzerine bir yöntem denemesi.Ankara: Ankara Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Barın, E. (2003). Yabancılara Türkçenin öğretiminde temel söz varlığının önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 311-317.
Bilgin, M. (2006). Anlamdan Anlatıma Türkçemiz. Ankara: Anı Yayıncılık.
Büyükikiz, K.K. ve Hasırcı, S. (2013). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde sözcük öğretimi üzerine bir değerlendirme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(21), 145-155.
Doğan, Y. (2014). Yabancılara Türkçe sözcük öğretiminde market broşürlerinden yararlanma. Journal of Language and Linguistic Studies, 10(1), 89-98.
Erer, N. G. (2011). Türkçe ve İngilizcenin yabancı dil olarak öğretilmesinde kullanılan iki seri kitabın sözcük öğretimi açısından karşılaştırılması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi,Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Ilgar, M. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde e-öğrenim yoluyla sözcük öğretimi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Korkmaz, Z. (2007). Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi. Ankara: TDK Yayınları.
Karadağ, Ö. (2013). Sözcük Öğretimi. İstanbul: Kriter Yayınları. MEB. (?) Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni
Öğrenme-Öğretme-Değerlendirme.
http://www.dilbilimi.net/ab_diller_icin_ortak_avrupa_basvuru_metni_meb_tarafindan.pdf.
Erişim Tarihi: 16.04.2015
Nation, P. (2005). Teaching vocabulary. The Asian EFL Journal Quarterly, 7(3), 47-54.
Onan, B. (2014). Anlama Sürecinde Türkçenin Yapısal İşlevleri. Ankara: Nobel Yayınevi.
Tanın, R. (2004). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde sözcük bilgisi ve öğretimi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Tok, M. ve Yığın, M. (2014). Türkçenin ikinci dil olarak öğretiminde öğrencilerin kullandıkları sözcük öğrenme stratejileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 41, 265-276.
Uysal, B. (2009). Avrupa dilleri öretimi ortak çerçeve metni doğrultusunda Türkçe öğretimi programları ve örnek kitapların değerlendirilmesi.Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.