Türkçe Derslerindeki Dinleme Metinlerinde Dinleme Yöntem/Tekniği - Metin Türü İlişkisi

Yapılandırıcı yaklaşımla hazırlanan Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda dinleme becerisi ayrıntılı bir şekilde ele alınmış ve Türkçe derslerindeki her temada bir dinleme metnine yer verilmesi zorunluluğu getirilmiştir. Dinleme metinlerinin işlenişinde kullanılabilecek yöntem/ tekniklere de programda değinilmiştir. Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nın dinleme yöntem/teknikleri bölümünde yedi tür dinleme yöntem/tekniğinden bahsedilmiştir. Bu yöntem/teknikler katılımlı dinleme, katılımsız dinleme, not alarak dinleme, kendini konuşanın yerine koyarak dinleme (empati kurma), yaratıcı dinleme, seçici dinleme ve eleştirel dinlemedir. Bu çalışmada 6, 7, 8. Sınıf Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında yer alan dinleme metinlerinde hangi tür metinlere yer verildiği tespit edilmiş, bu metinlerin hangi yöntem/ tekniklerle işlendiği üzerinde durulmuştur. Elde edilen bulgulardan hareketle dinleme yöntem/tekniği- metin türü dağılımı belirlenmiştir. Çalışmada her sınıf seviyesi için biri Bakanlık biri özel yayınevi olmak üzere ikişer kılavuz kitap incelemeye alınmıştır. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ile gerçekleştirilmiştir.

The Relationship between Listening Method/Technique- Text Type in Listening Texts of Turkish Courses

Listening skill is discussed in detail in constructivist approach based Turkish courses curriculum (6th, 7th, 8th grades) and it is hold obligatory to give place to listening texts in every theme in this curriculum. The curriculum explained the methods/techniques that can be used in the teaching process of listening texts. There are seven types of listening methods/techniques in the curriculum. These are as following: participating listening, unparticipating listening, note taking listening, emphatic listening, creative listening, selective listening, and critical listening. In the current study, firstly it is determined the type of the listening text in the 6th, 7th, 8th grades Turkish courses teacher guide book and then which methods/ techniques are used in these texts are investigated. According to findings, frequency distribution of method/technique-text type is established. In order to analyze all grades separately, two books (one book is published from Special publisher and the other book is published from Ministry) were analyzed using document analysis which is a type of qualitative research methods.

___

Akbayır, S. (2006). Cümle ve metin bilgisi. Ankara: Pegem Yayınları.
Aktaş, Ş. ve Güngüz, O. (2004). Yazılı ve sözlü anlatım-kompozisyon sanatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
Akyol, H. (2006). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
Arhan, S., Başar, S. ve Demirel, T. (2014). İlköğretim Türkçe 8 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
Arı, G. (2013). Dinleme/izleme öğretimi. C. Yıldız (Ed.) Kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi içinde (s.189- 215). Ankara: Pegem Yayınları.
Aytaş, G. (2006). Edebî türlerden yararlanma [elektronik versiyonu]. Milli Eğitim Dergisi, S. 169.
Calp, M. (2005). Özel öğretim alanı olarak Türkçe öğretimi. Konya: Eğitim Kitabevi.
Cemiloğlu, M. (2005). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.
Coşkun, E. (2009). Türkçe öğretiminde metin bilgisi. A.Kırkkılıç ve H. Akyol (Ed.) İlköğretimde Türkçe öğretimi içinde. (s. 231-283). Ankara: Pegem Yayınları.
Çeçen, M.A. ve Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 6. Sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 173, 39-49.
Çifçi, M. (2001). Dinleme eğitimi ve dinlemeyi etkileyen faktörler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2), 165-177.
Doğan, Y. (2013). Dinleme eğitimi: kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. A. Güzel ve H. Karatay (Ed.) Türkçe öğretimi el kitabı içinde. (s. 151-178). Ankara: Pegem Yayınları.
Ergin, A. (2014). Eğitimde etkili iletişim. Ankara: Anı Yayıncılık.
Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
Günay, V. D. (2007). Metin bilgisi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
Güneş, F. (2013). Türkçe öğretiminde metin seçimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1 (1), 1-12.
Güneş, F. (2014). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Yayınları.
Kantemir, E. (1972). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Sevinç Matbaası.
Kaplan, Ş. ve Yıldırım-Şen, G. (2014). İlköğretim Türkçe 6 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Gizem Yayıncılık.
Kaplan, Ş. ve Yıldırım-Şen, G. (2014). İlköğretim Türkçe 8 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Yıldırım Yayınları.
Karatay, H. (2013). Okuma eğitimi: kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. A. Güzel ve H. Karatay (Ed.) Türkçe öğretimi el kitabı içinde. (s. 221-264). Ankara: Pegem Yayınları.
Karatay, H. (2014). Okuma eğitimi- kuram ve uygulama. Ankara: Pegem Yayınları.
Komisyon. (2013). İlköğretim Türkçe 6 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
Komisyon. (2013). İlköğretim Türkçe 7 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
MEB. (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Yayınları.
Özbay, M. (2005). Bir dil becerisi olarak dinleme eğitimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2012). Türkçe öğretim programlarının dinleme becerisi bakımından değerlendirilmesi. Turkish Studies, 7 (1), 87-97.
Sever, S. (2011). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şahbaz-Dağlıoğlu, E. (2014). İlköğretim Türkçe 7 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Cem Yayınları.
Taşer, S. (2015). Konuşma sanatı. İstanbul: Pegasus Yayınları.
TDK. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Tüzel, S. (2014). Dinleme eğitimi. M. Yılmaz (Ed.) Yeni gelişmeler ışığında Türkçe öğretimi içinde. (s. 17-41). Ankara: Pegem Yayınları.
Tüzel, S. ve Keles E. (2013). Dinleme öncesi ve dinleme sonrası verilen soruların 5. öğrencilerinin dinlediğini anlama beceri düzeyine etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(23): 27-45.
Ungan, S. (2009). Dinleme. A. Kırkkılıç ve H. Akyol (Ed.) İlköğretimde Türkçe öğretimi içinde (s. 135-161). Ankara: Pegem Yayınları.
Ünalan, Ş. (2006). Türkçe öğretimi. Ankara: Nobel Yayınları.
Yakıcı, A., Yücel, M., Doğan, M. & Yelok, V.Ş. (2010). Üniversiteler için Türkçe-1: yazılı anlatım. Ankara: Gazi Kitabevi.
Yalçın, A. (2002). Türkçe öğretim yöntemleri yeni yaklaşımlar. Ankara: Akçağ Yayınları.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.