Türkçe Öğretmeni Adaylarının Metindilbilim Dersine İlişkin Görüşleri

Bu çalışmanın amacı Türkçe öğretmeni adaylarının lisans eğitimi sürecinde aldıkları Metindilbilim dersine yönelik görüş ve önerilerini belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma modellerinden temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalında 2020-2021 eğitim öğretim yılında öğrenim gören ve bahar döneminde Metindilbilim dersini alan 38 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma verileri içerik analizi tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda Türkçe öğretmeni adaylarının Metindilbilim dersinin lisans programında yer almasının gerekli olduğunu düşündükleri tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarına göre Metindilbilim dersinin, kendi metin çözümleme süreçlerine, mesleki yaşamlarında dil becerilerinin geliştirilmesi, metni anlama ve çözümleme çalışmaları, metne yönelik etkinlik tasarlama bağlamında katkı sunacağını ifade etmişlerdir. Metindilbilim dersinin teorik bilgilerle birlikte bol uygulama ve etkinlik tasarlama süreçlerini de içermesi gerektiğini belirten öğretmen adayları, ders süresinin artırılması ve ders içeriğinde farklı metin türlerine yönelik daha fazla uygulama ile karşılaşmak istediklerini vurgulamışlardır.

Opinions of Turkish Teacher Candidates on Textlinguistics Course

The aim of this study is to determine the opinions and suggestions of Turkish teacher candidates about the Textlinguistics course they took during their undergraduate education. In the research, basic qualitative research design, one of the qualitative research models, was used. The study group of the research consists of 38 teacher candidates studying at Atatürk University Kazım Karabekir Faculty of Education, Department of Turkish Education in the 2020-2021 academic year. A semi-structured interview form prepared by the researcher was used as a data collection tool. Research data were analyzed using content analysis technique. As a result of the research, it was determined that Turkish teacher candidates think that the Textlinguistics course should be included in the undergraduate program. According to the pre-service teachers, they stated that the Textlinguistics course would contribute to their text analysis processes in the context of developing language skills in their professional life, understanding and analyzing the text, and designing activities for the text. Pre-service teachers, who stated that the text linguistics course should include theoretical knowledge as well as plenty of practice and activity design processes, stated that the duration of the course should be increased and more applications should be made for different types of text in the course content.

PDF

___

Akyüz, E., Özcan, Ş. & Altıparmak, H. M. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe özel öğretim yöntemleri dersine ilişkin görüşleri. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), 65-76.
Berg, B. L. & Lune, H. (2019). Sosyal bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. H. Aydın (Çev. Ed.). Konya: Eğitim Kitabevi.
Bozkurt, B. Ü. (2019). Türkçe öğretmeni adaylarının metin türlerini kavramlaştırma eğilimleri ve tür farkındalıkları. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 86-102.
Börekçi, M. (2009). Türk dili edebiyatı ve Türkçe öğretmenlerinin yetiştirilmesi sürecinde dilbilim ve Türkçe öğretimi. Turkish Studies, 4(3), 419-429.
Ceran, D. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma eğitimi dersine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 337-358.
Ceran, D. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının yazma eğitimi dersine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Turkish Studies, 8(1), 1151-1169.
Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni. S. B. Demir (Çev. Ed.). Ankara: Eğiten Kitap.
Coşkun E. (2013). Türkçe öğretiminde metin bilgisi. Ahmet Kırkkılıç & Hayati Akyol (Ed.), İlköğretimde Türkçe öğretimi içinde (s. 231-283). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Çetinkaya Edizer, Z., Dilidüzgün, Ş., Ak Başoğlu, D., Karagöz, M., & Yücelşen, N. (2018). Türkçe öğretiminde üstbilişsel okuma stratejileri ile okuma yöntem-tekniklerinin metin türüne göre değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 479-511.
Çıkrıkçı, S. S. (2007). Metindilbilimin temel kavramlarının anadili öğretimi süreci açısından değerlendirilmesi. Dil Dergisi, 138, 43-57.
Çoban, A. (2010). Türkçe öğretmenliği lisans programlarının değerlendirilmesi. Turkish Studies, 5(3), 959-976.
Dilidüzgün, Ş. (2013). Metindilibilim dersinin Türkçe öğretmen adaylarının okuma etkinlikleri geliştirme yetilerine etkisi. Turkish Studies, 8(1), 1239-1258.
Dilidüzgün, Ş. (2017). Metindilbilim ve Türkçe öğretimi. Ankara: Anı Yayınları.
Doğan, B. & Özberk, E. H. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının tiyatro ve drama uygulamaları dersine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 253-263.
Durukan, E. & Maden, S. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe öğretmenliği lisans programına yönelik görüşler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 555-566.
Eyüp, B. (2019). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme eğitimi dersiyle ilgili görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(3), 1773-1795.
Güneş, F. (2013). Türkçede metin öğretimi yerine metinle öğrenme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 604-637.
Güzel. A. (2003). Türkçe’nin eğitimi-öğretimi bölümlerinde kurulması gerekli görülen anabilim dalları hakkında yeni projelerimiz. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 13, 63- 86.
Hirik, S. (2018). Öğretmen adaylarının cümle bilgisi dersine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 4(2), 90-111.
Işık, A., Çiltaş, A. & Baş, F. (2010). Öğretmen yetiştirme ve öğretmenlik mesleği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 53-62.
Kaygısız, Ç. (2018). Okuma eğitiminde metin yapısı farkındalığı: bilgilendirici metin örneği. Turkish Studies, 13(4), 823-840.
Kahya, H. (2020). Türkçe öğretmeni adayları Osmanlı Türkçesi dersi hakkında ne düşünüyor?. Türkiyat Mecmuası, 30(1), 129-160.
Kansızoğlu, H. B. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının medya okuryazarlığı dersine yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 15(2), 469-486.
Kavcar, C. (1993). Yeni Türk edebiyatı öğretimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 26(1), 29-38.
Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet döneminde dal öğretmeni yetiştirme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1), 1-14.
MEB, (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. Ankara: Nobel Yayınları.
Onan, B. (2015) Derin yapı yüzey yapı ilişkisi bağlamında temel dil becerileri üzerine bir analiz çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3), 91-110.
Özkan, B. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının ‘anlama teknikleri’ ve ‘anlatma teknikleri’ derslerine yönelik görüşleri. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(3), 2123-2132.
Özkan, B. & Şahbaz, N. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının alan derslerinin işlevselliğine yönelik görüşleri. Sakarya University Journal of Education, 1(1), 32-43.
Sevim, O. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersine yönelik düşünceleri: Atatürk Üniversitesi örneği. EKEV Akademi Dergisi, 15(48), 293-302.
Sevim, O. & Şeref, İ. (2015). Türkçe öğretmen adaylarının okuma eğitimi dersiyle ilgili görüş ve önerileri. EKEV Akdemi Dergisi, 19(61), 365-378.
Sönmez, V. (2007). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Ankara: Anı Yayınları.
Stebler, M. Z. & Aykaç, N. (2019). 2018 Türkçe öğretmenliği lisans programının öğretim elemanlarının görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 5(2), 116-138.
Şenöz Ayata, C. (2005). Metindilbilim ve Türkçe. İstanbul: Multilingual Yayınları.
Tüm, G. (2016). Türkçe öğretmen adayları ve uygulama öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması dersleri hakkındaki görüş ve değerlendirmeleri. International Journal of Language Academy, 4(3), 1-17.
Ürün Karahan, B. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersine yönelik tutumlarının incelenmesi (Kafkas Üniversitesi örneği). Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 4(2), 26-35.
Yalap, H., Demirgüneş, S. & Akay, A. (2020). Türkçe eğitimi bölümlerinde eğitim programı nasıl olmalıdır?. Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 5(2), 230-254.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin yayınları.
Yılmaz, O. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı dersine ilişkin düşünceleri üzerine olgubilimsel bir araştırma. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 33-59.
YÖK, (1998). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. Yükseköğretim Kurulu Yayını.
YÖK, (2007). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. Yükseköğretim Kurulu Yayını.
YÖK (2018). Türkçe öğretmenliği lisans programı. Yükseköğretim Kurulu Yayını.