12047

Türkçe Ders Kitabı’nda Bulunan Metin Altı Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne Göre İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı Türkçe Ders Kitabı’ndaki soruların bilişsel düzeylerini Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre tespit etmektir. Nitel araştırmaya dayanan bu çalışmada inceleme nesnesi olarak seçilen Ortaokul 8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı’nda bulunan 229 metin altı soru Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’nin basamaklarına göre sınıflandırılmıştır. Sınıflandırma yapılırken 2 alan, 1 ölçme-değerlendirme uzmanının da görüşüne başvurulmuştur. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmış, frekans ve yüzde değerleri gösterilmiştir. Çalışmanın sonucuna bakıldığında 229 adet metin altı sorunun 72’sinin (%32) hatırlama basamağına, 81’inin (%35) anlama basamağına, 25’inin (%11) çözümleme basamağına, 41’inin (%18) değerlendirme basamağına, 10’unun (%4) yaratma basağına uygun olduğu belirlenmiştir. Uygulama basamağında uygun soru tespit edilememiştir. Bu sonuçlar, sorular arasında dengeli bir dağılım olmadığını ve soruların daha çok alt düzey bilişsel becerilere yönelik olduğunu göstermektedir. Ortaya koyulan veriler sonucunda ders kitabındaki soruların bilişsel düzeyleri arasında dengeli bir dağılım yapılması ve üst düzey sorulara daha fazla yer verilmesi önerilmektedir.

Review of Text-dependent Questions in Turkish Textbook According to Revised Bloom’s Taxonomy

This study aims to examine the cognitive level of questions in the Turkish Textbook according to revised Bloom’s Taxonomy. In this qualitative research, 229 text-dependent questions in the 8th Grade Turkish Textbook were selected as research object and were categorized according to the stages of Revised Bloom’s taxonomy. Whilst categorizing, two field experts and an assessment and evaluation expert were consulted for their opinions. Content analysis was administered on the data and frequency and percentage amount were displayed. Findings of the study show that 72 (32%) text-dependent questions (out of 229) corresponds to remembering stage, 81 (35%) textdependent questions corresponds to understanding stage, 25 (11%) text-dependent questions corresponds to analysing stage, 41 (18%) text-dependent questions corresponds to evaluating stage, 10 (4%) sub-text questions corresponds to creating stage. Questions which corresponds to applying stage was not determined. The findings of the study state that questions are not distributed in a balanced way and are oriented to relatively lower cognitive skills. Accordingly, it is suggested that the questions should be arranged in a balanced way with various cognitive levels and higher-level questions should be included.

PDF

___

Açıkgöz, A. (2003). Aktif öğrenme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
Akyol, H. (2001). İlköğretim okulları 5. sınıf Türkçe kitaplarındaki okuma metinleriyle ilgili soruların analizi. Eğitim Yönetimi, 7 (2), 169-178.
Akyol, H., Yıldırım, K., Seyit, Ateş, S., & Çetinkaya, Ç. (2013). Anlamaya yönelik nasıl sorular soruyoruz?. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 41-56
Anderson, L. W., & Krathwohl D. R.(2001). A Taxonomy for learning, teaching, and assessing: A revision of bloom's taxonomy of educational objectives. New York (dazu:(http://coe. sdsu. edu/eet/Articles/bloomrev/index. htm).
Anderson, L. W., Krathwohl, D. R., Airasian, P. W., Cruikshank, K. A., Mayer, R. E., Pintrich, P. R., Raths, J., Wittrock, M. C. (2014). Öğrenme öğretim ve değerlendirme ile ilgili bir sınıflama: Bloom’un eğitimin hedefleri ile ilgili sınıflamasının güncelleştirilmiş biçimi. (D.A. Özçelik, Çev.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Arı, A. (2018). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Konya: Eğitim Yayınevi.
Aslan, M., & Uğur, A. T. İ. K. (2018). 2015 ve 2017 ilkokul Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş bloom taksonomisine göre incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(1), 528-547.
Ayvacı, H. Ş., & Şahin, Ç. (2009). Fen bilgisi öğretmenlerinin ders sürecinde ve yazılı sınavlarda sordukları soruların bilişsel seviyelerinin karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 441-455.
Ayvacı, H. ve Şahin, Ç. (2009). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Ders Sürecinde ve Yazılı Sınavlarda Sordukları Soruların Bilişsel Seviyelerinin Karşılaştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, XXII (2), 441-455.
Başbay, M. (2008). Yenilenmiş taksonomiye göre düzenlenmiş öğretim tasarımı dersinde projeye dayalı öğretimin öğrenme ürünlerine etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 8(1), 65-88.
Baysen, E. (2006). Öğretmenlerin sınıfta sordukları sorular ile öğrencilerin bu sorulara verdikleri cevapların düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 21-28.
Bozkurt, B. Ü., Uzun, G. L., & Lee, Y. (2015). Korece ve Türkçe ders kitaplarındaki metin sonu sorularının karşılaştırılması: PISA 2009 sonuçlarına dönük bir tartışma. International Journal of Language Academy, 3(9), 295-313.
Brualdi, A. (1998). Classroom Questions. Practical Assessment Research & Evaluation, 6 (6), 1-3.
Bümen, N. T. (2006). Program geliştirmede bir dönüm noktası: Yenilenmiş Bloom taksonomisi. Eğitim ve Bilim, 32(142), 3-14.
Büyükalan, F. S., Çelik S., & Toraman, Ç. (2018). Sınıf içi soru sorma teknikleri ölçeği’nin (sisstö) geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 16(2), 197-212.
Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Demirel, Ö. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri: Öğretme sanatı. Ankara: Pegem Akademi.
Dindar, H., & Demir, M. (2006). Beşinci sınıf öğretmenlerinin fen bilgisi dersi sınav sorularının Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(3), 87-96.
Durukan, E. (2009). 7. Sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinleri anlamaya yönelik sorular üzerine taksonomik bir inceleme. Milli Eğitim, 37 (181), 84-91.
Eroğlu, D., & Kuzu, T. S. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki dilbilgisi kazanımlarının ve sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Başkent University Journal of Education, 1(1), 72-80.
Forehand, M. (2010). Bloom’s taxonomy. Emerging perspectives on learning, teaching, and technology, 41(4), 47-56.
Huitt, W. (2004). Bloom et al.'s taxonomy of the cognitive domain. Educational psychology interactive, 22.
Kaya, H. (2006). "Eleştirel düşünme ve soru sorma." Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 14(56), 71-78.
Krathwohl, D. R. (2002). A revision of Bloom's taxonomy: An overview. Theory into practice, 41(4), 212- 218.
Kuzu, T. S. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metin altı sorularının yenilenmiş bloom taksonomisindeki hatırlama ve anlama bilişsel düzeyleri açısından incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37(1), 58- 76.
Küçükahmet, L. (2001). Ögretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Mayer, R. E. (2002). Rote versus meaningful learning. Theory into practice, 41(4), 226-232.
McBain, R. (2011). How High can Student Sthink? A Study of Students' Cognitive Levels Using Bloom's Taxonomy İn Social Studies. ERIC.
Özden, Y. (2011). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Akademi.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Senemoğlu, N. (2007). Gelişim öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Gönül Yayıncılık.
Sönmez, V. (2014). Öğretim İlke Yöntemleri. Ankara: Anı yayıncılık.
Tutkun, Ö.F. (2012). Bloom’un yenilenmiş taksonomisi üzerine genel bir bakış. Sakarya University Journal of Education, 2 (1), 14-22.
Tüzel, S., Yılmaz, E., & Bal, M. (2013). Türkçe öğretmen adaylarının metin işleme sürecine yönelik hazırladıkları soruların revize edilmiş bloom taksonomisi doğrultusunda incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(8), 1085-1100.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yüksel, S. (2007). Bilişsel alanın sınıflamasında (taksonomi) yeni gelişmeler ve sınıflamalar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 479-511.