Atasözlerindeki Eskicil Unsurlar ve Söz Varlığı Açısından Önemi

Atasözleri içinden çıkmış olduğu toplumun örf, adet, tarih, felsefe, ortam yaşam özelliklerini yansıtır.  Bu nedenle, temel söz varlığı unsurları içerisinde önemli bir yere sahip olan atasözleri öğrencilerin söz varlıklarını zenginleştirmede önemli materyallerdendir. Araştırmada, Türk atasözlerinin söz varlığı içinde yer alan eski / arkaik kelimelerin tespiti amaçlanmaktadır. Araştırma, nitel araştırma yaklaşımına uygun olarak doküman incelemesi tekniği ile gerçekleşmiştir.                 Araştırmanın örneklemini, yaygın kullanıma sahip bir eser olan, Ömer Asım Aksoy’un Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü’ndeki atasözleri oluşturmaktadır. Aksoy’un sözlüğündeki günümüzde kullanımı az ya da kullanımdan düşmüş kelimeler Divan-u Lügat-it Türk ve Kutadgu Bilig dizinlerine bakılarak tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızda eski (eskicil-arkaik) dil unsuru özelliği gösteren 41 kelimeye rastlanılmıştır.

___

  • Aksan, D. (2009). Her Yönüyle Dil: Ana Çizgileriyle Dilbilim. C.3. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Aksoy, Ö. A. (1988). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 1. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
  • Bağcı, H. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin atasözleri ve deyimleri algılama düzeyi. Türklük Bilimi Araştırmaları TÜBAR, XXVII; 91-110.
  • Barın, E. (2003). Yabancılara Türkçenin Öğretiminde Temel Söz Varlığının Önemi, Türklük Bilimi Araştırmaları TÜBAR XIII; 311-317.
  • Baş, B. (2002). Türkçe temel dil becerilerinin öğretiminde atasözlerinin kullanımı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(12); 60-68.
  • Ersöz, A.G. (2010). Türk atasözleri ve deyimlerinde kadına yönelik toplumsal cinsiyet rolleri. Gazi Türkiyat Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 1(6);167-182.
  • Gülsevin, G. (2015). Arkaik-periferik kavramı ve bu kavramın tarihî Batı Rumeli Türkçesi ağızlarının tespitindeki önemi. The Journal of Academic Social Science Studies, 32(3); 1-12.
  • Güneş, B. (2013).Valeh Hacılar’ın dilinde arkaik sözler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(4); 116-130.
  • Eğilmez, N.İ. (2010). İlköğretim Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığının ilköğretim dördüncü sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımlarına aktarımı. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • Kaşgârlı Mahmut (2006). Divanü Lügati’t-Türk 1. (Çev. Besim Atalay). Ankara: TDK Yayınları.