Aylin DUYGULU ABUK, K. Eser AFŞAR, MEHMET ÖZYİĞİT

Merkez Bankalarının Yeni İşlevi Piyasa Yapıcılığı: Etkileri ve Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme

Çalışma merkez bankalarının son piyasa yapıcı olma işlevini incelemektedir. Çalışmanın temel savı, merkez bankasının yeni işlevinin, finansal sistemin işleyişindeki değişime bağlı olarak ortaya çıkan ve kapitalist sistemin çevrimleriyle paralellik gösteren müdahale biçimlerinden biri olduğudur. Çalışmada;(i) kriz sürecinde finans sektörünün, finansal sermayenin değersizleşmesiyle kayıplarla karşılaştığı, krizden çıkış politikaları çerçevesinde merkez bankalarının uyguladıkları para politikaları ile enflasyonist bir etki ortaya çıkmadan parasal genişlemenin sağlandığı; (ii) uygulanan politikalar aracılığı ile özel kesim zararlarını kısmi de olsa kamulaştırarak finansal şirketlerin ve piyasaların istikrarını, mülkiyetin yeniden dağılımını ve bölüşüm ilişkilerinin kapitalistlerin lehine devamını sağladığı; (iii) son piyasa yapıcısı olarak varlık fiyatlarında bir artışa yol açan bu müdahalelerinin, değersizleşme sürecinin ertelenmesi aracılığıyla, sermaye sahiplerine kaynak aktarımıyla sonuçlandığı ve parasal aktarım kanallarının tartışmalı hale geldiği bulgularına ulaşılmıştır

The New Function of Central Bank's as the Market Maker of Last Resort: An Evoluation on its Effects and its Results

This study discusses the central banks' function as market maker of the last resort. The main thesis of the study is that the new function of central banks is one form of intervention which depends on the alterations within the financial system in parallel with the cycles of the capitalist system. The findings are as follow, (i)during crisis periods, financial sector confronts depreciation of financial capital, in regard of the monetary policies of central banks to overcome crisis, monetary expansion is achieved without any inflationary effect; (ii)central banks ensure the stability of financial cooperation and continuity of financial market with policies partially socialising private sector deficits; (iii)the intervention of central banks as the marketmaker of the last resort leads an increase in asset prices which results in a fund transfer to capital holders through postponement of the depreciation period caused by the financial crisis

___

Altvater, E. (2012), Subprime Komedisinden Yunan Tragedyasına, Panitch L. A. G. ve Chibber V. (Ed.), Ekonomik Kriz ve Sol Socialist Register 2012, (çev. U. Haskan), Yordam Yayınları, İstanbul.
Balmumcu, Ö. (2013), "Küresel Finans Krizi Eseninde Para Politikası Tartışmaları", Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, Cilt:4, Sayı:2, s. 32-55.
Bordo, D. M. ve Siklos, L. P. (2015), Central Bank Credibility: An Historical and Quantative Exploration, NBER Working Paper Series, Working Paper 20824, http://www.nber.org/papers/w20824.
Buiter,W. (2008), "Can Central Banks Go Broke, Centre for Economic Policy Research", No:24, May, http://willembuiter.com/PolicyInsight24.pdf
Büyükakın, T. (2004), "Güvenilir Bir Para Politikası Stratejisinin Kurumsal Çerçevesi", Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, s. 1-21.
Carpenter, S. ve Demiralp, S. (2012), "Money, reserves, and the transmission of monetary policy: does the money multiplier exist?", Journal of Macroeconomics, vol. 59, s. 59-75.
Çetin, B. I. (2012), "Kapitaist Sistemde Kredi Ekonomisi, Finansal Kriz ve Gelir Dağılımı", Kamu-İş Dergisi, Cilt:12, Sayı:3, s.79-110.
Doruk, Ö. T. (2014), Gölge Bankacılık Ve Türkiye, Türkiye Bankalar Birliği Yayını, Yayın no:300, İstanbul.
Dos Santos, L. P. (2010),"Günümüz Kapitalizminde Bankacılığın İçeriği Üzerine", Lapavitsas, C. (Ed.), Finansallaşma ve Kapitalizmin Krizi, s. 121-170, Yordam Kitap.
Forder, J. (2001), "The Theory of Credibility and the Reputation-bias of Policy", Review of Political Economy, Volume 13, Issue 1.
Itoh, M. (2010), "İkinci Kalite Finansal Krizinin Tarihsel Önemi ve Toplumsal Maliyeti: Japonya Deneyimi", Lapavitsas, C. (Ed.), Finansallaşma ve Kapitalizmin Krizi, s. 203-224, Yordam Kitap.
Kılıç, M. (2007), Finansal Güvenlik Ağlarının Kriz Ortamında İşleyişi: 1994, 2001 Krizlerinde Türkiye Uygulaması, Dumlupınar Üniversitesi SBE İktisat Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi.
Kodres, L. E. (2013), "What is Shadow Banking?" Finance & Development, June 2013, Vol. 50, No. 2.
Krstiü, B. ve Jemoviü, M. (2009), "The Impact Of Global Financial Crisis On Chancing The Central Bank Role In The Market Positioning of Financial Institutions", Facta Universitatis Series: Economics and Organization, vol. 6, No: 3, pp:221-236.
Labonte, M. (2016), "Monetary Policy and the Federal Reserve: Current Policy and Conditions", Congressional Research Service Report, https://www.fas.org/sgp/crs/misc/RL30354.pdf
Lapavitsas, C. (2009), "Finansallaşmış Kapitalizm: Kriz ve Finansal Müsadere", Lapavitsas, C. (Ed.), Finansallaşma ve Kapitalizmin Krizi, s. 25-74, Yordam Kitap.
Le Maux, L. ve Scialom, L. (2013), "Cenrtal Banks and Financial Stability: Rediscovering the Lender of Last Resort Practice in a Finance Economy", Cambridge Journal of Economics, vol. 37, s. 1-16.
Minsky, H. P. (1957), "Central Banking and Money Market Changes", The Quarterly Journal of Economics, Vol.71 No: 2.
Nakaso, H. (2013), Financial Crises and Central Banks' "Lender of Last Resort" Function, Remarks at the Executive Forum "Impact of the Financial Crises on Central Bank Functions", hosted by the World Bank, Washington DC., 22 April 2013.
Oganesyan, G. (2013), "The Changed Role of the Lender of Last Resort: Crisis Responses of the Federal Reserve", European Central Bank and Bank of England, Institute for International Political Economy Berlin, Working Paper No:19/2013.
Panitch L. ve Gindin, S. (2011), "Kapitalizmde Krizler ve Bu Defaki Kriz", Panitch, L., Albo G. ve Chibber V. (Ed.), Bu Defaki Kriz Socialist Register 2011, (çev. Umut Haskan), Yordam Yayınları, İstanbul.
Papadatos, D. (2009), "Günümüz Kapitalizminde Merkez Bankacılığı: Enflasyon Hedeflemesi ve Krizler", Lapavitsas, C. (Ed.), Finansallaşma ve Kapitalizmin Krizi, s. 171-202, Yordam Kitap.
Stella, P. (2005), "Central Bank Financial Strenght, Transparency and Policy Credibility", IMF Staff Paper, International Monetary Fund, Volume 52, Issue 2, s. 335-365.
Steuart, J. (1767), An Inquiry into the Principles of Political Economy, Routledge Press.
Stroebel, J. ve Taylor, J. B. (2012), "Estimated Impact of the Federal Reserve's Mortgage-Backed Securities Purchase Program", International Journal of Central Banking, Vol.8, No: 2, June.
Tokucu, E. (2010), "Kriz ve Para Politikaları: Para Politikalarının Başarısızlığı Üzerine", Ekonomik Yaklaşım, Cilt:21, Sayı:76, s. 31-54.
Üstüner, Y. ve Ayhan, B. (2010), "Merkez Bankalarının Bağımsızlığı Ekseninde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası", Amme İdaresi Dergisi, Cilt. 43, Sayı 1, s. 57- 80.
Vural, U. (2013), Geleneksel Olmayan Para Politikalarının Yükselişi, TCMB Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara.