Kurumsalcı bir kurgu olarak kalkınmacı devlet: tarihsel ve kuramsal bir eleştiri

Kalkınmacı devlet kavramı, kurumsal kapasitesi güçlü olan ve toplumun farklı kesimlerinden özerk davranabilen devletlerin, ekonomik kalkınma hedefine başarıyla ulaşabileceğini vurgulayan kurumsalcı yaklaşımlara dayanır. Bu çalışmada, kalkınmacı devlet kavramı tarihsel ve kuramsal olarak gözden geçirilmektedir. Karşılaştırmalı tarihsel kurumsalcılığın kalkınmacı devlete ilişkin analizleri ve bu analizlere yöneltilen Marksist eleştiriler ele alınmaktadır. Devlet-merkezli yaklaşımların sınırlılıkları dile getirilerek, bu sınırlılıkları aşabilmek için var olan analizlere sadece sermayenin değil, bir bütün olarak toplumsal üretim ilişkilerinin dahil edilmesi önerilmektedir.

Developmentalist state as an ınstitutional construct: a historical and theoretical critique

Abstract: The concept of developmental state is based on the institutionalist argument that those states with strong institutional capacities and high degrees of autonomy from various sections of society, can succeed in reaching economic developmental goals.This paper evaluates the concept of developmental state in historical and theoretical terms. It discusses the “comparative historical institutionalist” approach to the conceptof developmentalist state, and its Marxist critiques. It argues that bringing capital back into the analyses is not enough for overcoming the limitations of statcentered approaches. Instead, the totality of social relations of productions should be brought back in.

___

Akçay, Ümit (2007), Kapitalizmi Planlamak: Türkiye‟de Planlama ve DPT‟nin Dönüşümü, SAV Yayınları, İstanbul.
Akçay, Ümit – Türkay, Mehmet (2009), “Neoliberalizmden Kalkınmacı Yaklaşıma: Devletin Sermaye Birikimi Sürecindeki Yeri Üzerine”, Mehmet Türkay, Sermaye Birikimi, Kalkınma, Azgelişmişlik, SAV Yayınları, İstanbul.
Akdoğan, Argun (2007), “Devleti Sivil Toplumculardan Kurtararak Geri Getirmek”, Memleket Siyaset Yönetim, Sayı: 4, s.113-137.
Alice, Amsden (2001), The Rise of "The Rest": Challenges to the West From Late- Industrializing Economies, Oxford University Press, Oxford.
Cammack, Paul (1989), "Review Article: Bringing the State Back in?", British Journal of Political Science, Vol. 19, No: 2, s.261-290.
Cammack, Paul (2007), “Class Politics, Competitiveness and the Developmental State”, Papers in the Politics of Global Competitiveness, No. 4, Manchester Metropolitan University.
Chang, Ha-Joon (1993), „The Political Economy of Industrial Policy in Korea‟, Cambridge Journal of Economics, Vol. 17, No: 2, s.131-157.
Chang, Ha-Joon (2011), Kalkınma Reçetelerinin Gerçek Yüzü, (Çev. Tuba Akıncılar Onmuş), İletişim Yayınları, İstanbul.
Chibber, Vivek (2003), Locked in Place: State-building and Late Industrialization in India, Princeton University Press, Princeton, NJ.
Chibber, Vivek (2005), “Reviving the Developmental State: The Myth of the "National Bourgeoisie", Leo Panitch ve Colin Leys (Ed.), The Empire Reloaded (Socialist Register 2005), s.144-65.
Ercan, Fuat – Oguz, Sebnem (2007) “Rethinking Anti-Neoliberal Strategies through the Perspective of Value Theory: Insights from the Turkish Case”, Science and Society, Vol.71, No: 2, s.173-202.
Evans, Peter (1995), Embedded Autonomy: States and Industrial Transformation, Princeton University Press, Princeton, NJ.
Evans, Peter (1996), “Government Action, Social Capital and Development: Reviewing the Evidence on Synergy”, World Development, Vol.24, No: 6, s.1119-1132.
Evans, Peter- Patrick Heller (2013), “Human Development, State Transformation and the Politics of the Developmental State”, Stephan Leibfried vd. (Ed.) The Oxford Handbook of Transformations of the State, Oxford University Press, Oxford.
Fine, Ben (2011), “Locating the Developmental State and Industrial and Social Policy after the Crisis”, The Least Developed Countries Report 2011: The Potential Role of South-South Cooperation for Inclusive and Sustainable Development, Background Paper No: 3, UNCTAD.
Gerschenkron, Alexander (1962), Economic Backwardness in Historical Perspective, Belknap Press, Cambridge, Massachusetts.
Hirschman, Albert (1958), The Strategy of Economic Development, Yale University Press, New Haven.
Johnson, Chalmers (1982), MITI and the Japanese Miracle: The Growth of Industrial Policy, 1925-1975, Stanford University Press, Chicago.
Marx, Karl (1976 [1867] ), Capital, Vol. I, Penguin, London‟dan aktaran Song, Hae-Yung (2013), “Marxist Critiques of the Developmental State and the Fetishism of National Development”, Antipode, Vol. 45, No: 5, s.1268.
Marx, Karl (1991 [1867] ), Capital, Vol. III, Penguin, London.
Oğuz, Şebnem (2011), “Krizi Fırsata Dönüştürmek: Türkiye‟de Devletin 2008 Krizine Yönelik Tepkileri”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 44, Sayı 1, s.1-23.
Öniş, Ziya – Şenses, Fikret (2009), “Küresel Dinamikler, Ülkeiçi Koalisyonlar ve Reaktif Devlet: Türkiye‟nin Savaş Sonrası Kalkınmasında Önemli Politika Dönüşümleri” (Çev. Tevfik Koldaş), Fikret Şenses (Der.), Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma: Seçme Yazılar, İletişim Yayınları, İstanbul, s.705-743.
Öniş, Ziya – Güven, Ali Burak (2011), “Global Crisis, National Responses: The Political Economy of Turkish Exceptionalism”, New Political Economy, Vol.16, No: 5, s.585-608.
Özmen, Demet – Yılmaz, Koray (2006), “Merdiven mi, Duvar mı? H.J.Chang ve I.Grabel‟in Yaklaşımlarının Bir Eleştirisi“, Praksis, Sayı: 15, s.297-302.
Poulantzas, Nicos (1978), State, Power, Socialism, New Left Books, London.
Rodrik, Dani (2009), Tek Ekonomi Çok Reçete: Küreselleşme, Kurumlar ve Ekonomik Büyüme, (Çev. Neşenur Domaniç), Efil Yayınevi, Ankara.
Sen, Amartya (1999), Development as Freedom. Knopf, New York.
Skocpol, Theda (1985), “Bringing the State Back In: Strategies of Analysis in Current Research”, Peter Evans, D.Rueschemeyer ve T.Skocpol (Ed.), Bringing the State Back in, Cambridge University Press, s.3-28.
Song, Hae-Yung (2011), “Theorising the Korean State beyond Institutionalism: Class Content and Form of „National‟ Development”, New Political Economy, Vol. 16, No: 3, s.281-302.
Song, Hae-Yung (2013), “Marxist Critiques of the Developmental State and the Fetishism of National Development”, Antipode, Vol. 45, No: 5, s.1254-1276.
Tuna, Ş. Gürçağ – Öztürk, Melda Yaman – Ercan, Fuat (2008), “Günümüz Gerçeğinden Hareketle Geçmişe Bakmak (2006-1960): Kalkınma mı Sermaye Birikimi mi?”, İş, Güç; Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt 10, Sayı 4, s.60-86.
Wade, Robert (2003), Governing the Market: Economic Theory and the Role of Go- vernment in East Asian Industrialization, Princeton University Press, Princeton, NJ.
Weiss, Linda (1998), The Myth of the Powerless State, Ithaca, New York: Cornell University Press.
Weiss, Linda – Hobson, John M. (1999), Devletler ve Ekonomik Kalkınma Karşılaştırmalı Bir Tarihsel Analiz, (Çev. Kıvanç Dündar), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
Wood, Ellen Meiksins (2008), “Kapitalizmde “İktisadi” ile “Siyasi”nin Birbirinden Ayrılması”, Ellen Meiksins Wood, Kapitalizm Demokrasiye Karşı: Tarihsel Maddeciliğin Yeniden Yorumlanması (Çev. Şahin Artan), Yordam Kitap, İstanbul.