Hukuka İdeolojisi Üzerinden Bakmak: Kozmopolitan, Ülkesel ve Devletçi Söylemler

Sovyetler Birliği’nin yıkılmasını takiben, uluslararası hukuk alanında doğan boşluk, uluslararası hukuk kuramının ‘şans keşifleri’ ile doldurulmaya başlanmıştır. Bu bağlamda uluslararası hukukta üç ana söylemsel hat tespit edilebilmektedir. Söz konusu söylemsel hatlar Sovyetler Birliği’nin yıkılmasının ardından yeni duruma uygun bir üretim süreci içinde tekrar çalıştırılmaya başlanmıştır. Bu söylem hatları, anılan yeni durum içerisinde belirli sınıfsal içerikler edinmektedirler. Uluslararası hukuka ilişkin düşünce de söylemlerin içinden anılan sınıfsal içerikle donatılarak çıkmaktadır. Burjuva-kozmopolitan, devletçi ve ülkesel söylem olarak tarif edilebilecek olan bu ana hatların işlevi ise Sovyet sonrası dönemin, özgün ekonomik-politik koşullarında belirlenmektedir. Bu bağlamda da bir hukuk söyleminin anlaşılması onun söylem dışına yani kurduğu nesnel ilişkilere gitmeyi zorunlu kılmaktadır.

Looking Law Through Its Ideology: An Essay on Cosmopolitan, Territorial and State-Centered Discourses

After the collapse of the Soviet Union, the void that emerged within the field of international law is started to being filled with the ‘chance discoveries’ of the legal theory and within this context the three main discoursive lanes are put to work within the production process that is appropriate to the new situation that emerged. These discursive lanes are gaining specific class context within the new situation aforementioned and the Thought concerned the international law is emerging within the discourses provided with the given class context. The functions of the makin axis’s that can be called Bourgeois-cosmopolitan, Territorial and State-Centered is being determined under the specific conditions of the Post-Soviet era. Within this context an understanding of a discourse of law is making imperative to look for the objective relations formed by it in its extra-discursive plane.

___

  • Aglietta, M. (2015). A Theory of Capitalist Regulation. (Çev: D. Fernbach). New York: Verso Books.
  • Althusser, L. (2003). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (Çev. A. Tümertekin). İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Althusser, L. (2012). Felsefi ve Siyasi Yazılar. (Çev. Y. C. Uslu). İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Althusser, L. (2015). Marx İçin. (Çev. I. Ergüden). İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Althusser, L. (2016). Filozof Olmayanlar için Felsefeye Giriş. (Çev: İ. Birkan). İstanbul: Can Yayınları.
  • Althusser, L., E. Balibar, R. Establet, P. Macharey ve J. Ranciere (2007). Kapital’i Okumak. (Çev. A. I. Ergüden). İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Amin, S. (2000). “Capitalism, Imperialism, Globalisation”. Political Economy of Imperialism (Ed. R. H. Chilcote). New York: Rowman & Littlefield Publishers Inc., 157- 167.
  • Amin, S. (2018). Küreselleşmiş Değer Yasası - Kıyısı Olmayan Marx. (Çev: F. Başkaya). İstanbul: Yordam Kitap.
  • Anghie, A. (2004). Imperialism, Sovereignty and the Making of International Law. New York: Cambridge University Press.
  • Arrighi, G. (2007). Adam Smith in Beijing – Lineages of the Twenty-First Century. New York: Verso Books.
  • Avcıoğlu, D. (2013). Türkiye’nin Düzeni: Dün, Bugün Yarın. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
  • Blakeley, T. J. ve E. Schneider (1974). East German Research on the West: The Analysis of ‘West German Imperialism. Studies in Soviet Thought 14(3/4). 263-274.
  • Blaut, J. M. (1975). Imperialism: The Marxıst Theory And Its Evolution. Antipode, 7(1). 1-19.
  • Большев, А. О. (2015). Постмодернистский Империализм Петербургских Фундаменталистов (К Вопросу О Роли Эклектики В Современной Русской Культуре). Вестник Ленинградского Государственного Университета Им. А.С. Пушкина, 2(1), 47-56.
  • Boratav, K. (2005). Emperyalist Sistemde Metropoller ve Çevre Arasındaki İlişkilerde Bazı Yeni Değişiklikler. Yeni Emperyalizmin Ekonomisi (Ed. E. Yeldan). (Çev. Erdal Yüzak). İstanbul: Yenihayat Kütüphanesi, 32-46.
  • Bowring, B. (2008). The Degradation of the International Legal Order?: The Rehabilitation of Law and the Possibility of Politics. Oxon: Routledge.
  • Buharin, N. (1975). Dünya Ekonomisi ve Emperyalizm. (Çev. Ş. Barlas), İstanbul: Özgün Yayınları.
  • Buss, D. E. (2006). Keeping its Promise: Use of Force and the New Man of International Law. Empire’s Law (Ed. A. Bartholomew). Londra: Pluto Press, 86-109.
  • Césaire, A. (2015). Sömürgecilik Üzerine Söylev, Barbar Batı - Bir Aimé Césaire Kitabı. (Ed. G. Ayas). İstanbul: Doğu Kitabevi, 83-134.
  • Chimni, B.S. (1999). Marxism and International Law: A Contemporary Analysis. Economic and Political Weekly, (6) 337-349.
  • Chimni, B. S. (2008). An Outline of a Marxist Course on Public International Law. International Law On The Left: Re-examining Marxist Legacies. (Ed. S. Marks). Cambridge: Cambridge University Press, 53-92.
  • Çelebi, H. ve A. M. Özdemir. (2010). Uluslararası Hukukta Eleştirel Yaklaşımlar. Uluslararası İlişkiler, 7(25), 69-90.
  • Demirli, A. ve A. M. Özdemir. (2019). Uluslararası Hukuku Dönemselleştirmek: Pozitivist Söylem ve Ötesi. Uluslararası İlişkiler, 16(63), 51-67.
  • Dunn, B. (2009). Global Political Economy. Londra: Pluto Press.
  • Edelman, B. (1979). Ownership of the Image: Elements for a Marxist Theory of Law. Londra: Routledge and Kegan Paul.
  • Emrealp, S. (1984). Azgelişmişlik ve Siyasal Yapılar - Türkiye, Mısır, Peru: Devletin Görece Özerkliği. Ankara: Birey ve Toplum Yayıncılık.
  • Falk, R. (1987). The World Court’s Achievement. American Journal of International Law, 81(1), 106-112.
  • Falk, R. (1991). Reflections on Democracy and the Gulf War. Alternatives, 16(2), 263- 274.
  • Fine, B., G. Hardach ve D. Karras (1993). Sosyalist İktisadi Düşüncenin Kısa Tarihi. (Çev. S. Çaklı). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
  • Fitzpatrick, P. (2001). Modernism and the Grounds of Law. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Frank, T. M. (2003). What Happens Now The United Nations After Iraq. American Journal of International Law, 97(3), 607-620.
  • Frank, T. M. (2006). The Power of Legitimacy and the Legitimacy of Power: International Law in an Age of Power Disequilibrium. American Journal of International Law, 100(1), 88-105.
  • Gilpin, R. (2001). Global Political Economy: Understanding the International Economic Order. Princeton: Princeton University Press.
  • Halliday, F. (1985). Yeni Soğuk Savaş - Sovyet-ABD ilişkileri. (Çev. İ. Özünlü). İstanbul: Belge Yayınları.
  • Hardt, M. ve Negri, A. (1994). Labor of Dionysus: A Critique of the State-Form. Minnesota: University of Minnesota Press.
  • Held, D. (1995). Democracy and the Global Order. Cambridge: Polity Press.
  • Holloway, J. (2003). İktidar Olmadan Dünyayı Değiştirmek. (Çev. P. Siral). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Hunt, A. (1978). The Sociological Movement in Law. Londra: Macmillan.
  • Hunt, A. (1980). Marxism and Democracy. Londra: Lawrence and Wishart.
  • Hunt, A. (1993). Explorations in Law and Society: Towards a Constitutie Theory of Law. Londra & New York: Routledge.
  • İvanov K. (1976). Lenincilik ve Sovyetler Birliği Dış Politikası. (Çev: Konuk Yayınları). İstanbul: Konuk Yayınları.
  • Jackson, J. H. (2000). The Jurisprudence of GATT and the WTO: Insights on Treaty Law and Economic Relations. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Jackson, J. H. (2002). Sovereignty, Subsidiarity, And Separation Of Powers: The HighWire Balancing Act Of Globalization. The Political Economy Of International Trade Law (Ed. D. L. M. Kennedy ve J. D. Southwick). New York: Cambridge University Press, 13-31.
  • Jalée, P. (1965). Yoksul Ülkeler Nasıl Soyuluyor. (Çev. S. Hilav). İstanbul: Yön Yayınları.
  • Jessop, B. (1990). State Theory: Putting the Capitalist State in Its Place. Pennsylvania: The Pennsylvania State University Press.
  • Kıvılcımlı, H. (1974). Emperyalizm Geberen Kapitalizm. İstanbul: Tarih ve Devrim Yayınevi.
  • Koskenniemi, M. (2005). From Apology to Utopia. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Krugman, P. (1995). Development, Geography and Economic Theory. Cambridge, MA: MIT Press.
  • Lipietz, A. (1987). Mirages and Miracles: The Crises of Global Fordism. (Çev. D. Macey). Londra: Verso Books.
  • Lipietz, A. (1992). Towards a New Economic Order: Post-Fordism, Ecology and Democracy. Oxford: Oxford University Press.
  • Леков Р. В. (2008). Империализм Американское Мироустройство В Постбиполярный Период. Известия Алтайского государственного Университета. 4(4), 197-200.
  • Lenin, V. İ. (1976). Devlet ve Devrim. (Çev. M. Kaya). İstanbul: Emek Yayınları.
  • Lenin, V. İ. (2009). Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması. (Çev. F. B. Aydar). İstanbul: Agora Kitaplığı.
  • Lichtman, R. (2013). Liberal İdeolojinin Marksist Eleştirisi - Eleştirel Toplumsal Kuram Üzerine Denemeler. (Çev. Ş. Alpagut). İstanbul: Yordam Kitap.
  • Luard, E. (1990). The Globalization of Politics: The Changed Focus of Political Action in the Modern World. New York: New York University Press.
  • Macpherson, C. B. (1990). The Political Theory of Possessive Individualism: From Hobbes to Locke. Oxford: Oxford University Press.
  • Magdoff, H. (1978). Imperialism: From the Colonial Age to Present. New York: Monthly Review Press.
  • Magdoff, H. (1997). A.B.D. Dış Politikasının Azgelişmiş Ülkeler Üzerindeki Etkisi. Emperyalizm Çağı (Ed. H. Magdoff), (Çev. D. Şafak). İstanbul: Sosyalist Yayınlar, 254- 261.
  • Magdoff, H. (2005). Sömürgesiz Emperyalizm. (Çev. Ç. Çidamlı). İstanbul: Devin Yayınları.
  • Malanczuk, P. (1997). Akehurst’s Modern Introduction to International Law. Londra: Routledge.
  • Malawya, H. D. (1965). Sovyetler Birliği ile Azgelişmiş Ülkeler Arasında Ekonomik İşbirliği. (Çev. S. Hilav) İstanbul: Gerçek Yayınevi.
  • Mandel, E. (2008). Geç Kapitalizm. (Çev. C. Badem). İstanbul: Versus Yayınları.
  • Marks, S. (2000). The Riddle of All Constitutions: International Law, Democracy, and the Critique of Ideology. Oxford: Oxford University Press.
  • Marx K. (2015). 1844 Elyazmaları - Ekonomi Politik ve Felsefe. (Çev. K. Somer). Ankara: Sol Yayınları.
  • Mészáros, I. (2004). Ya Sosyalizm Ya Barbarlık - Amerikan Yüzyılı’ndan Yol Ayrımına. (Çev. İ. Mehmetoğlu). Ankara: Epos Yayınları.
  • Mieville, C. (2005). Between Equal Rights - A Marxist Theory of International Law. Leiden: Brill.
  • Milovanoviç, D. (2003). An Introduction to the Sociology of Law. New York: Criminal Justice Press.
  • Munck, R. (2000). Dependency and Imperialism in Latin America: New Horizons.
  • Political Economy of Imperialism (Ed. R. H. Chilcote). New York: Rowman & Littlefield Publishers Inc., 141-154.
  • Natarajan, U. (2008). The 2003 Iraq Invasion and the Nature of International Law: Third World Approaches to the Legal Debate. Yayınlanmamış doktora tezi. Australian National University.
  • O’Callaghan, J. F. (1975). A History of Medieval Spain. New York: Cornell University Press.
  • Ohmae, K. (1990). The Borderless World. Londra: Collins.
  • Ohmae, K. (1995). The End of Nation State. New York: The Free Press.
  • Özdemir, A. M. (2008). Sözün Mülkiyeti - Hukukun Ekonomi Politiği. Ankara: Dipnot Yayınları.
  • Özdemir, A. M. (2010). Ulusların Sefaleti. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
  • Özdemir, A. M. (2011). Güç, Buyruk, Düzen. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
  • Özdemir, A. M. (2014), Kolektif Emperyalizm. Kolektif Emperyalizm: Mağripten Maşrıka Dönüşümün Ekonomi Politiği (Ed. A. M. Özdemir). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları, 29-92.
  • Pashukanis, E. B. (2002). Genel Hukuk Teorisi ve Marksizm. (Çev. O. Karahanoğulları). İstanbul: Birikim Yayınları.
  • Patnaik, P. (2000). On the Pitfalls of Bourgeois Internationalism, Political Economy of Imperialism (Ed. R. H. Chilcote). New York: Rowman & Littlefield Publishers Inc., 169- 179.
  • Pecheux, M. (1982). Language, Semantics and Ideology: Stating the Obvious. Londra: The Macmillan Press Ltd.
  • Petersmann, E. U. (2002). Constitutionalism and WTO Law: From a State-Centered Approach Towards a Human Rights Approach in International Economic Law.
  • The Political Economy Of International Trade Law. (Ed. D. L. M. Kennedy ve J. D. Southwick). New York: Cambridge University Press, 32-67.
  • Petras, J. (2002). Küreselleşme ve Direniş. (Çev. A. Ekber, C. Aşkın, Ç. Arın). İstanbul: Cosmopolitik.
  • Polat, N. (1999). International Law, the Inherent Instability of the International System, and International Violence. Oxford Journal of Legal Studies, 19(1), 51-70.
  • Poulantzas, N. (1978a). Political Power and Social Classes. (Çev. T. O’Hagan). Londra: Verso Editions.
  • Poulantzas, N. (1978b). State, Power, Socialism. New York: Verso Editions.
  • Poulantzas, N. (2013). Çağdaş Devlet ve Hukukun Marksist İncelemesi ve “Alternatif” Sorunu. Poulantzas Kitabı - Seçme Yazılar. (Ed. J. Martin). (Çev. A. Sarı ve S. Güzelsarı). Ankara: Dipnot Yayınları, 41-72.
  • Purvis, N. (1991). Critical Legal Studies in Public International Law. Harvard International Law Journal, 32(1), 81-127.
  • Purvis, T. (2006). Looking for Life Signs in an International Rule of Law. Empire’s Law (Ed. A. Bartholomew). London: Pluto Press, 110-136.
  • Raby, D.L. (2006). Demokrasi ve Devrim: Günümüzde Latin Amerika ve Sosyalizm. (Çev. E. Günçiner). İstanbul: Yordam Kitap.
  • Rajapatriana, S. (2001). Developing-Countries’ Trade Policies in the 1990s: Back to the Future. Trade, Development and Political Economy. (Ed. D. Lal ve R. H. Snape). New York: Palgrave, 78-95.
  • Rehrmann, N. (2012). Simon Bolivar - Latin Amerika’yı Özgürlüğüne Kavuşturan Adamın Hayat Hikâyesi. (Çev. H. Demirel). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Reich, R. (1992). The Work of Nations. New York: Vintage Books.
  • Rodrik, D. (1997). Sense and Nonsense in the Globalization Debate. Foreign Policy, (107), 20-30.
  • Sands, P. (2005). Lawless World: America and the Making and Breakikng of International Rules. Londra: Penguin Books.
  • Say J. B. (2001). A Treatise on Political Economy or the Production’ Distribution’ and Consumption of Wealth. (Çev. C. R. Prinsep). Ontario: Batoche Books.
  • Schumpeter, J. (1994). Capitalism, Socialism and Democracy. New York: Routledge.
  • Sihanuk, N. (1974). C.İ.A. ile Savaşım - Kamboçya’nın Ölüm Kalım Mücadelesi. (Çev. E. Ertan ve D. Güneş) İstanbul: Işık Yayınevi.
  • Sponeck, H. (2006). The Conduct of the UN Before and After the 2003 Invasion. Empire’s Law: The American Imperial Project and the ‘War to Remake the World. (Ed. A. Bartholomew). Londra: Pluto Press, 71-85.
  • Stevenson, P. (1979). “The Question of Imperialism: An Essay Review”. Contemporary Crises, (3), 83-103.
  • Tabb, W.K. (2005). Küresel Devlet Ekonomik Yönetişimini Anlamak. Yeni Emperyalizmin Ekonomisi (Ed. E. Yeldan), (Çev. Erdal Yüzak). İstanbul: Yenihayat Kütüphanesi, 236- 248.
  • Tonak, A. (2000). ÇTYA’nın Bağlamı: ‘Küreselleşme’ ve Yabancı Sermaye. Küreselleşme: Emperyalizm Yerelcilik İşçi Sınıfı (Ed. A. Tonak). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları. 27- 44.
  • Уайт, C. (2014). Европейский Союз, Восточная Европа И «Империализм Ценностей». Вестник Мгимо Университета, (4), 116-124.
  • Unger, R. (1983). The Critical Legal Studies Movement. Cambridge: Harvard University Press.
  • Varga, E. (1988). Kapitalizmin Ekonomi Politiği Üzerine Denemeler. (Çev. K. Kurtgözü). Ankara: Başak Yayınlar.
  • Voloşinov, V.N. (2001). Marksizm ve Dil Felsefesi. (Çev. M. Küçük). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Waters, M. (1995). Globalisation. Londra: Routledge.
  • Weiss, T. (2002). ‘Instrumental Humanitarianism and the Kosovo Report’ in ‘A Symposium on Kosovo’. Human Rights Journal, (1), 121-127.
  • Winiecki, J. (2002). Transition Economies and Foreign Trade. New York: Routledge.
  • Wood, E.M. (2003). Kapitalizm Demokrasiye Karşı: Tarihsel Maddeciliğin Yeniden Yorumlanması. (Çev. Ş. Artan). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Woodiwiss, A. (1990). Social Theory After Postmodernism: Rethinking Production, Law and Class. Wincester: Pluto Press.
  • Woodiwiss, A. (1992). Law, Labour and Society in Japan: From Repression to Reluctant Recognition. Londra & New York: Routledge.
  • WTO (2019). The Harmonized System And The Work of The World Trade Organization - Wco Conference on The Future of The Harmonized System. Brussels: WTO Secretariat. No: 19-3015.
  • Yeliseyeva, N. V. (1975). Yakın Çağlar Tarihi - İngiliz Burjuva Devriminden Sovyet Devrimine 1648-1918. (Çev. Y. Çakır). İstanbul: Konuk Yayınları.