Bilimsel yönetim yaklaşımına psikanalitik bakış: Bir Taylor okuması

Bu çalışma kuramsal analizin ötesinde zihinsel bir sorgulamaya dönüktür. Batıda belirli bir yönteme dayalı retorik olan çizgisel tarih perspektifine göre Taylor; tüm düşüncesi, yaşayış biçimi ve yönetim bilimine katkısı ile modernite tarafından kuşatıldığı için modern işletmeciliğin orijinidir. Bu yönüyle Taylorist Sistem sadece klasik yönetimin değil, modern yönetimin de içeriğini oluşturmaktadır. Öte yandan 20. yüzyılın başında mühendislik normları ile biçimlenen modern işletmecilik gibi modern tıp, 18. yüzyılın sonunda tarihsel olguların rasyonelliğinde geriye dönüşü olmayan yol içinde doğmuştur. Modern tıbbın hastalık kategorisi olarak tasarladığı takıntılı-saplantı ile Taylor 'un düşünüş sistemi arasında- koşutluk söz konusudur. Makale bu durumu hipotetik bir zemine oturtarak modernite ve rasyonellik olgusunun doğal bir sonucu olduğunu iddia etmektedir. Böylece Taylor okuması, sürekliliği gelişerek ilerlemeye dayalı farklı alanları kat edişin izlerini taşır.

A psychoanalytical view of the scientific management approach: A Taylor reading

Beyond conducting a theoretical analysis, this study aims for mental questioning. In the West, according to linear rhetorical perspective based on a specific method, Taylor is the origin of modern management, since with his thoughts, lifestyle and his contribution to the science of management, he was surrounded by modernity. In this aspect, the Taylorist System constitutes not only the content of classic management, but also modern management. Meanwhile, at the end of the 18th century, modern medicine, like modern management, which was shaped by engineering norms in the early 20th century, was born on a road of no return in the rationality of historical facts. There exists a parallelism between Taylor's system of thought and obsessive-compulsive disorder, which modern medicine has introduced as a category of illness. This article argues on a hypothetical basis that this situation is a natural outcome of the phenomena of modernism and rationalism. Thus, Taylor reading bears traces of passing through different fields, whose continuity depends on advancing, accompanied by development,

___

  • Atay, Oğuz (2000), Eylembilim, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Abeles, Marc (1998), Devletin Antropolojisi, (Çev. Nazlı Ökten), 1. Baskı, Kesit Yayınları, İstanbul.
  • Anderson, David (2004), "The Peril of Deprofessionalization", Special Feature, Journal of Health System Pharmacology, N: 61.
  • Asiltürk, Metin (2006), Fotoğraf ve Resim İlişkisi Bağlamında Francis Bacon ve Fotoğrafın Bir Gerçeklik Alanı Olarak Kullanılmasına Dayalı Uygulama Çalışmaları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, SBE Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı.
  • Aydın, Vahdet (1977), Örgüt Gerçeği ve Personel Sorunları, N: 402, SBF Yayınları, Ankara.
  • Balzac, Honore de (1971), Şeytan Ruhlu Melek, (Çev. Raziye Nugay), Altın Kitaplar Yayınları, İstanbul.
  • Baransel, Atilla (1993), Çağdaş Yönetim Düşüncesinin Evrimi, Klasik ve Neo-Klasik Yönetim ve Örgüt Teorileri, C: 2, N: 257, İÜ İşletme Fakültesi Yayınları, İstanbul.
  • Belene, Ali (2007), "Şizofreni Hastalarında Obsesif Kompulsif Belirtilerin; Pozitif, Negatif ve Depresif Belirtileri, İlaç Yan Etkileri, İntihar Düşüncesi, Sosyal İşlevsellik ve İçgörü İle İlişkisi", Uzmanlık Tezi, Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.
  • Benjamin, Walter (2002), Fotoğrafın Kısa Tarihçesi, Yazı Görüntü Ses Yayınları, İstanbul.
  • Bergson, Henri (1986), Yaratıcı Tekâmül, (Çev. Şekip Tunç), 2.Baskı, MEB Yayınları, İstanbul.
  • Bergson, Henri (2004), Ahlakın ve Dinin İki Kaynağı, (Çev. Mukadder Yakupoğlu), Doğu-Batı Yayınları, Ankara.
  • Boje, David M. - Winsor, R. D. (1993), "The Ressurrection of Taylorism: Total Quality Management's Hidden Agenda", Journal of Organizational Change Management, Vol. 6, No. 4, p. 57-70.
  • Brehier, Emile. (1965), İnsan İlimlerinin Bugünkü Konuları, (Çev. Semlin Evrim), Anıl Yayınları, İstanbul.
  • Burns, Edgar (2007), "Positioning a Post-Professional Approach to Studying Professions", New Zeland Sociology, Vol. 22, No. 1, p. 72-101.
  • Caudwell, Christopher (1988), Yanılsama ve Gerçeklik, Şiirin Kaynakları Üzerine Bir İnceleme, (Çev. Mehmet H. Doğan), 2. Baskı, Payel Yayınları, İstanbul.
  • Cibran, Halil (1998), Ermişin Bahçesi, (Çev. Tanju Sirmen), Anahtar Kitaplar Yayınları, İstanbul.
  • Cüceloğlu, Doğan (1996), İnsan ve Davranışı: Psikolojinin Temel Kavramları, Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • Dale, Ernst (1999), Yönetim Teorileri: Geçmiş ve Gelecek, (Çev. Osman Akınbay), Öteki Yayınları, İstanbul.
  • Davis, R. C. - Filley, A. C. (1973), Principles of Management, Alexander Hamilton Institute, New York: Grolier.
  • Deleuze, Gilles. (2006), Bergsonculuk, (Çev. Hakan Yücefer), Otonom Yayınları, İstanbul.
  • Derber, Charles - Schwartz W. - Magrass, Y. (1990), Power in The Highest Degree, Professionals And The Rise of a New Mandarin Order, NewYork: Oxford Univ.
  • Drucker, Peter F. (1984), Sevk ve İdarecilik Uğraşı, (Çev. Tunç Erkanlı), C: I, Sevk ve İdare Müşavirlik-Eğitim-Araştırma A.Ş. Yayınları, İstanbul.
  • Drucker, Peter F. (1994), Yönetim, Görevleri, Sorumlulukları ve Uygulamaları (Çev. Fatoş Dilber), ODTÜ Yayınları, Ankara.
  • Engwall, Lars, (2007), "The Anatomy of Management Education", Scandinavian Journal of Management, Vol. 23, No. 1, p. 4-35.
  • Fındıkoğlu, Ziyaeddin F. (1966), "Sınai Sosyoloji ve İnsanlar Arası Münasebetler Teorisi", R. Tagiuri - A. Baransel (Eds.), Organizasyonların Beşeri Yönü, İşletme İktisadı Enstitüsü, C. 1, s. 128-136.
  • Fişek, Kurthan (1979), Yönetim, SBF Yayınları, Ankara.
  • Foucault, Michel (1975), The Birth of the Clinic, Vintage, NewYork.
  • Foucault, Michel (2001), Madness And Civilization, a History of Insanity in the Age of Reason, (Fransızcadan çeviren Richard Howard), London and Routledge, New York.
  • Foucault, Michel (2006), Kliniğin Doğuşu, (Çev. İ. M. Uysal), Epos Yayınları, Ankara.
  • Freidson, Elliot (1988), Profession of Medicine, A Study of the Sociology of Applied Knowledge, The Univ. of Chicago Press, US.
  • Freidson, Elliot (Ed.) (1991), The Theory of Professions: Lawyers, Doctors and Others, R. Dingwall, MacMillan, London.
  • Fukuyama, Francis (2000), Güven, Sosyal Erdemler ve Refahın Yaratılması, (Çev. Ahmet Buğdaycı), 2. Baskı, Kültür Yayınları, İstanbul.
  • Guillen, Mauro (1991), "States, Professions, and Organizational Paradigms: German Scientific Management, Human Relations, And Structural Analysis in Comparative Perspective", Working Paper, 1991/17, Estudio: p.1-63.
  • Illich, Ivan (1977a), Limits to Medicine, Penguin, New York.
  • Illich, Ivan (1977b), Disabling Professions, Marion Bayars, London.
  • Özakkaş, Tahir - İsmailov, N. V. (1998), Psikiyatri, Özak Yayınları. C: I, İstanbul.
  • Josipovichi, Gabriel (1997), Dokunma, (Çev. Kemal Atakay), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
  • Koçel, Tamer (1998), "Taylorizm Gerçekten Öldü mü?", Paradigma AD Business, İşletme Yöneticiliği, 2001: Beta Yayınları, İstanbul.
  • Lewis, Michael A. (2006), "Charles Babbage: Reclaiming an Operations Management Pioneer", Journal of Operations Management, Vol. 25, No. 2, p. 248-259.
  • Marx, Karl - Engels, F. (1950), Manifesto of The Communist Party, In Marx-Engels Selected Works, Lawrance & Wishart, London, UK.
  • Masson, Jeffrey (2003), Terapiye Hayır, (Çev. Selma Koçak), Doruk Yayınları, Ankara.
  • Montgomery, David (1989), The Fall of The House of Labor The Workplace, The State and American Labor Activism, Paperback: Cambridge Univ.
  • Murphy, John W. (1995), Postmodern Toplumsal Analiz ve Postmodern Eleştiri, (Çev. Hüsamettin Aslan), 1. Baskı, Eti Yayınları, İstanbul.
  • Öztürk, Orhan M. (1997), Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, Medikomat Yayın Birliği 7. Bası, Ankara.
  • Pareto, Vilfredo (2005), Seçkinlerin Yükselişi ve Düşüşü: Kuramsal Bir Sosyoloji Uygulaması, (Çev. M. Zeynep Doğan), Doğu Batı Yayınları, Ankara.
  • Parker, Martin. (2001), "The Romance of Lonely Dissent, Intellectuals, Professionals and The Mcuniversity", M. Dent - S. Whitehead (Eds.), Management Professional Identity, UK, p. 139-154.
  • Ringer, Fritz. (2003), Weber'in Metodolojisi, Kültür ve Toplum Bilimlerinin Birleşimi, (Çev. Mehmet Küçük), 1 .Basım, Doğu-Batı Yayınları, Ankara.
  • Ross, Andrew (1995), Tuhaf Hava: Sınırlar Çağında Kültür, Bilim ve Teknoloji, (Çev. Kamil Durand), 1. Basım, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
  • Sencer, Muzaffer - Sencer, Y. (1978), Toplumsal Araştırmalarda Yöntembilim, TODAİE Yayın No: 172, Ankara.
  • Shell, Richard, L. - Dekker, M. (2003), Management of Professionals, Place of Pub., NewYork.
  • Smith, Preserved (2001), Rönesans ve Reform Çağı, (Çev. Serpil Çağlayan), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
  • Sontag, Susan (2008), Fotoğraf Üzerine, (Çev. Osman Akmbay), 1. Basım, Eylül, Agora Yayınları, İstanbul.
  • Soyşekerci, Serhat - Erturgut, Ramazan (2008), "Barışa Son Veren Barış: Futbol, Belediyeler, Belediyespor Kulüpleri ve Grotesk Betimlemeler", V. Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Kongresi, ÇOMÜ Troia Kültür Merkezi, 24-26 Ekim, Çanakkale, s. 1061-1069.
  • Soyşekerci, Serhat - Erturgut, Ramazan (2009), "Bilimsel Yönetim Yaklaşımına Psikanalitik Bakış: Taylor Okuması", XVII. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Sunumu, 21-23 Mayıs, Eskişehir.
  • Sprague, Linda G. (2007), "Evolution of the Field of Operations Management", Journal of Operations Management, Vol. 25, No. 2, p. 219-235.
  • Taylor, Frederich W. (1911), The Principles of Scientific Management, Harper and Brothers, NewYork.
  • Taylor, Frederich W. (1947), "Shop Management", Scientific Management, Harper and Row, NewYork.
  • Taylor, Frederich W. (1997), Bilimsel Yönetimin İlkeleri, (Çev. H. Bahadır Akın), Çizgi Yayınları, Konya.
  • Turner, N. A. (1966). "Sevk ve İdare-Montaj Hattı", R. Tagiuri - A. Baransel (Eds.), Organizasyonların Beşeri Yönü, İşletme İktisadi Enstitüsü, C. 1, s.420-427.
  • Türk Dil Kurumu (1971), Resimli Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları No: 435, Ankara.
  • Webster's New World Dictionary (1988), Third College Edition, http://mmo.org.tr., (13.3.2009)