Tohumluk Patates Yetiştiriciliği Ve Önemi

Ülkemizin iklim ve toprak özellikleri bakımından farklı ekolojik özellikler gösteren tarım bölgelerine sahip olması ürün çeşitliliğini arttırmaktadır. Bu çeşitlilik içerisinde yer alan patates, insan beslenmesinde önemli bir besin kaynağı olup, ülke tarımı ve ekonomisinde çok önemli bir yere sahip bitkilerden biridir. Tarımda sağlıklı üretimin ön şartı, verimli ve kaliteli ürün veren tohumluk kullanımıdır. İyi ve kaliteli tohumluk kullanımı ile verimde %20 oranında artışlar sağlanmaktadır. Sertifikalı tohumluklar iyi verimin garantisidir. Çünkü bu tohumluklar belirli kuruluşlar tarafından, belirli bir program dahilinde devamlı kontrol altında üretilir. Ancak bu tohumlukların da her yıl üst üste kullanılmaları durumunda, verim azalacağından 2 ile 4 sene arasında yenilenmesi gerekmektedir. Kullanım amacına, çeşide, ekolojik şartlara, yumrunun iriliğine ve dikim sıklığına bağlı olarak dekara 200-600 kg arasında tohumluk kullanılabilmektedir. Tohumluk maliyeti, üretimin en büyük girdi kalemini oluşturmaktadır. Türkiye’nin yıllar itibariyle üretimi gerçekleştirilen sertifikalı tohumluk miktarında ve ihtiyacı karşılama yönünde artışlar olmuştur. Türkiye sertifikalı tohumluk üretimi 2015 yılında 175.397 ton olurken, ihtiyaç duyulan miktar 230.819 ton ve bu miktarın karşılanma oranı %76 olmuştur. Ülkemizde patates tohumculuk sektörü büyük oranda, ithal edilen anaç kademe tohumluğun ülke içerisinde bir kez çoğaltılarak pazarlanması seklinde çalışmaktadır. Sertifikalı tohumluk üretiminin yetersiz olması durumunda üreticiler, zorunlu olarak kendi ürünlerinden ayırdıkları veya birbirlerinden temin ettikleri patates yumrularını tohumluk olarak kullanmaktadırlar. Bu şekilde kullanımlar verim düşüklüğü yanında, birçok hastalık etmeninin de yaygınlaşmasına neden olmakta, patates üretimimizin sürdürülebilirliğini tehdit edici noktaya gelmesine neden olmaktadır.

Seed Potato Production and Its Importance

Our country has different agricultural regions showed different ecological properties in terms of climate and soil characteristics increase the plant variety. Within this variety the potato is one of the most important plants for agriculture and economic of our country, also it is an important food source for human. It is important to use productive and quality seed for healthy agricultural production. With the using of good quality seed, can be obtained about 20% increase in yield. Certified seeds are produced by certain institute, under controlled conditions within a specific program, it is the best guarantee of yield. The certified seeds should be renewed every 2 or 4 yearly periods because the seed yield can reduce if they are used every year. 200-600 kg seed amount used per hectare and it can change depending on purpose, the variety, ecological conditions, the size of tubers and planting density. Seed costs are the most important item in production inputs. In Turkey the amount of certified seed production has increased and consequently there has been an increase in meeting the need of seed amount, in recent years. Turkey certified seed production was 175,397 tons and the needed amount was 230,819 tons in 2015. It has met 76% the need amount. In our country, the seed potato sector is commonly worked marketing of reproduced seed of the imported rootstocks stage within the country. in the event of insufficient seed Certified production, as producers are forced to use their seed, procured from their own products or obtained from each other. This practice, in addition to decrease in yield, it also causes the spread of many pathogens that threated the sustainability of our potato production.

PDF

___

Anonim, 2014a. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Verileri.
Anonim, 2014b. Türkiye İstatistik Kurumu. www.tuik.gov.tr
Anonim, 2015. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Verileri.
Arıoğlu, H., Çalışkan M.E., Onaran H., 2006. Türkiye’de patates üretimi, sorunları ve çözüm önerileri. IV. Ulusal Patates Kongresi, 06-08 Eylül 2006, Bildiler Kitabı, s:1-10, Niğde.
Arslan, N., Uyanık M., Gümüşçü, A., 1999. Türkiye’nin patates tohumluğu ithalatı ve patateste tohumluk problemleri. II. Ulusal Patates Kongresi, 28-30 Haziran 1999, s. 1-9, .Erzurum.
Baydar, H., 2012. Tarla Bitkileri Ders Kitabı. Süleyman Demirel Üniv. Ziraat Fak. Tarla Bitkileri Bölümü.
Çaylak, Ö., 2002. Ham yumru kalitesini belirleyen faktörler. Patates Tarımı, (Editör: Doç. Dr. Yaşar ŞİMŞEK) Sayfa: 104-110. Kar Tarım, Ankara.
Çalışkan, M.E., Onaran, H., Arıoğlu, H., 2010. Overview of the turkish potato sector: Challenges, achievements and expectations. Potato Research, 53: 255-266.
Çalışkan, M.E., Karaat, E.F., Çelen, H., 2011. Türkiye ve bazı ülkelerin tohumluk patates üretim ve sertifikasyon sistemlerinin karşılaştırılması. IV. Tohumculuk Kongresi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, 14-17 Haziran 2011, Samsun.
Çalışkan, M.E., Söğüt, T., Demirel, U., Arıoğlu, H., 2015. Nişasta ve Şeker Bitkileri Üretiminde Değişimler ve Yeni Arayışlar. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi, 12-16 Ocak, Ankara, 426-449.
Esendal, E., 1990. Nişasta Şeker Bitkileri ve Islahı. OMÜ Ziraat Fakültesi 1: 221, Patates-Samsun.
FAO, 2014. FAO Statistical Databases. http://www.fao.org
Günel, E., 2002. Dünden yarına patates yetiştiriciliği. III. Ulusal Patates Kongresi, 23-27 Eylül 2002, s: 21-38, İzmir.
Günel, E., Çalışkan, M.E., Tortopoğlu, A.İ., Kusman, N., Tuğrul, K.M., Yılmaz, A., Dede, Ö., Öztürk, M., 2005. Nişasta ve seker bitkileri üretimi. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, Ankara, 431-457.
Günel, E., Çalışkan, M.E., Kuşman, N., Tugrul, K.M., Yılmaz, T.A., Ağırnasligil, T., Onaran, H., 2010. Nişasta ve şeker bitkileri üretimi. Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-1, 11-15 Ocak 2010, Ankara.
Haverkort, A., 1981. Potato Production in Turkey, and its İmprovement in The Gudalan Valley. International Potato Center (Region IV), and The Turkish National Potato Research and Training Programme, pp. 35, Menemen, Turkey.
Kara, K., 2012. Tohumluk Patates Yetiştiriciliği. Lisans Üstü Ders Notları. Atatürk Üniv. Ziraat Fakültesi, Erzurum.
Kuşman, N., 2002. Türkiye patates tohumluk endüstrisinin teknolojik, ticari ve hukuksal yapısı. III. Ulusal Patates Kongresi, 23-27 Eylül 2002, İzmir.
Onaran, H., 2014. Dünden Bugüne Patates Araştırmaları. Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, 10: 30-35.
Struik, P.C., Wiersema, S.G., 1999. Seed potato technology. Wageningen Pers, 388 s.
Yıldırım, M.B., Yıldırım, Z., 1986. Tohumluk Patates Yetiştiriciliği. 74 s,.Bornova-İzmir,
Yılmaz, K., 2014. Patates Tohumluk Üretiminde İzlenebilirlik ve Sertifikasyon. TÜRKTOP Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi. 10: 34-36.