Ayla YILDIZ, Ahmet YILDIZ, İlhan DORAN, İlhan AYDIN, Davut KELEŞ

İnorganik ve organik gübrelerin precoce de tyrinthe kayısı çeşidinin gelişme, verim ve kalitesi üzerine etkileri

Bu çalışma, Precoce de Tyrinthe kayısı çeşidi ile tesis edilen bir bahçede 1993-2000 yıllar arasında yürütülmüş olup, bloklardan birinde fidanlara; N (0, 30, 60, 90, 120 g), P2O5 (0, 15, 30, 45, 60 g) ve K2O (0, 30, 60, 90, 120 g) dozlarının 5 kombinasyonu (N0P0K0, N1P1K1, N2P2K2, N3P3K3, N4P4K4) ile çöp kompostu ve ahır gübresinin 5 kg fidan-1 dozları uygulanırken, diğer blokta fidanlara anılan gübrelere ek olarak, yaprak analizleri sonucu noksanlıkları belirlenen mikro elementler uygulanmış ve tüm bu uygulamaların ağaçların gelişme, verim ve kalite özelliklerine etkileri araştırılmıştır. İncelenen özellikler üzerinde en etkili uygulamalar olarak çöp kompostu, ahır gübresi ve N1P1K1 kombinasyonu belirlenmiştir. Kontrol ile mukayesede; N1P1K1 kombinasyonunun verimi %14–35, çöp kompostunun %14–38 ve ahır gübresinin %14–23 arasında değişen oranlarda artırdıkları belirlenmiştir. Söz konusu organik ve inorganik gübrelere ek olarak uygulanan mikro elementlerin verim üzerindeki etkilerinin istatistiksel olarak önemli olmadıkları saptanmıştır. Kentlerin organik atıklarının işlenmesiyle elde edilen çöp kompostunun, kayısının gelişme, verim ve kalitesi üzerinde ahır gübresine alternatif olabilecek seviyede olumlu sonuçlar vermesi, çöp kompostuyla çevreyi kirletmeden ekonomik bir üretim yapılabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

organik gübreler, inorganik bileşikler, kayısı, kompostlar, yapraktan tanı koyma, verim, meyve kalitesi, bitki analizleri

The effects of inorganic and organic fertilizers on the growth, yield and fruit quality of apricot species precoce de tyrinthe

This study was conducted between 1993-2000 an orchard in which apricot sp. Precoce de Tyrinthe was grown.. Five combinations (N0P0K0, N1P1K1 , N2P2K2, N3P3K3, N4P4K4) of N doses (0, 30, 60, 90, 120 g), P2O5 doses (0, 15, 30, 45, 60 g) and K2O doses (0, 30, 60, 90, 120 g) were applied to the saplings in one of the blocks, along with compost and manure at the 5 kg sapling-1 dose. To the saplings in he other block, however, in addition to the fertilizers mentioned above, micro elements, whose lack was determined through Analysis of leaves, were applied, and the effects of these applications on the growth, yield and fruit quality properties of apricot trees were investigated. As the most effective application on the properties investigated, the combination of N1P1K1, plus compost and manure was determined. When compared with control N1P1K1 combination was observed to increase the yield by 14-35%, compost by 14-38% and manure by 14-23%. However, it was determined that the combination of high doses of N, P and K plus application of micro elements could not ensure a statistically significant increase on the yield. Owing to the fact that compost ensures favorable results comparable to manure, and by use of compost obtained from processing urban organic wastes in the agricultural production, we concluded that more economical production could be achieved and that an important contribution could be made to the conservation of environment.

Keywords:

organic fertilizers, inorganic compounds, apricots, composts, foliar diagnosis, yields, fruit quality, plant analysis,

PDF

___

Anaç, D., Saatçi, N., 1993. Demir ve Topraktaki Çözünürlük Ilişkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30(1-2):173-180. İzmir.
Anonim, 1992. IFA World Fertilizer Use Manuel. International Fertilizer Industry Association, pp:339-364, Paris.
Anonim, 2001. Bitkisel Üretim(Meyvecilik) Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, DPT Yayın No:2649, Ankara.
Anonim, 2004a. Tarımsal Yapı ve Üretim, Başbakanlık DİE Yay ın No:3032, Ankara.
Anonim, 2004. FAOSTAT Database, Resultshttp://faostat.fao.org.
Bouyoucos, G.J., 1955. A Recalibration of the Hydrometer Method for Making Mechanical Analysis of the Soils. Agronomy Journal. 4(9):434.
Bunea, A., 1985. The Effect of Chemical Fertilizers on Growth, Fruiting and Premature-Decline of Apricot under North-Western Conditions of Romania. Acta Horticulture No:192.
Chapman, H.D., Pratt, P.F., Parker,F., 1961. Methods of Analysis for Soils, Plant and Waters.Üniv. of California. Div. of Agric. Sci. 309 p.
Çağlar, K.Ö., 1958. Toprak Bilgisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:10, Ankara.
Daş, S., 1998. Malatya Yöresi Kayısı Bahçelerinde Toprak -Bitki İlişkileri. Doktora Tezi,Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, s:106, İzmir, (Yayınlanmamış).
Doran, İ., Kaya, Z., 1998. Akko XIII Yenidünya (Eriobotria japonica L.)Ağaçlarına Artan Dozlarda Uygulanan N, P2O5, K2O ve Ahır Gübresinin Ağaçların Gelişme, Verim ve Kalite Özelliklerine Etkileri. Bahçe Dergisi 26(1-2):93-107, Yalova.
Ergashev, A., 1988. Effectiveness of Long-term Mineral Fertilization of Apricots, on Stony Soils. Horticultural Abstracts, 58 (4):210.
Genç, İ., Tükel, T., 1989. Tarımsal Ekoloji. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No:29, Adana.
Hakerler, H., Saatçi, N., Hepaksoy, S., Aksoy, U., Üç demir, L., 1994. Bazı Kayısı ve Şeftali Çeşitlerinin Meyve Karbonhidrat Fraksiyonları Ile Bunların Yaprak ve Meyvelerindeki Besin Maddeleri Içerikleri Ile Ilişkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 31(1)17-23, İzmir.
Jackson, M.L., 1967. Soil Chemical Analysis. Prentice Hall. Inc. Newyork/USA.
Kacar, B., 1997. Gübre Bilgisi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No:1490, Ankara.
Kacar, B., Katkat, A.V., 2006. Bitki Besleme. Nobel Yayın No:849, Ankara.
Kaşka, N., Onur, C., Onur, S., Demirören, S., 1982. Akdeniz Bölgesi Bahçe Bitkileri Yetiştiriciliğinde Sorunlar, Çözüm Yolları ve Yapılması Gereken Araştırmalar Sempozyumu, Alanya.
Kotze, W.A.G., Joubert, M., 1991. Compost and Organic Mulches in Deciduous Fruit Production. Fruit and Fruit Technology Research Institute, Deciduous Fruit Grower, Sagtevrugteboer, p:93-96.
Leece, D.R., 1976. Diagnosis of Nutritional Disorders of Fruit Trees by Leaf and Soil Analysis and Biochemical Indices. The Journal of the Australian Inst. of Agric. Sci.,pp:4-19.
Marinov, P.M., 1995. Influence of the Mineral Fertilization on the Productivity of Apricot Trees of a Long-Term Field Experiment, Bulgarian Journal of Agricultural Science, 1:265-268.
Monastra, F., De Salvador, F.R., 1995. Apricot: Present and Future. Acta Horticulture, 384:409-410.
Olsen, S.R., Dean, L.A., 1965. Phosphorus Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties (Ed.: C.A.Black). Amer. Soc. of Agr. Wisconsin/USA.
Özbek, N., 1981. Meyve Ağaçlarının Gübrelenmesi. Tarım ve Orman Bakanlığ ı. Ankara.
Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik. Ç. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları. No: 128, Adana .
Richards, I.A., 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkali Soils U.S. Dept. of Agric. Handbook 60, Washington DC.
Sansavini, S., Giannerini, G.F., 1991. Advences in Apricot Growing and Management. Acta Horticulture, 293:409-429.