Doğal düşman, fitofag böcek ve konukçu bitki ilişkilerinde bitki kimyasallarının yeri

Bitkilerin böceklere karşı kimyasal savunma sistemini oluşturan ve seconder etkili olan kimyasal bileşikler, kendisiyle beslenen fitofag böceğin sağlığını, gelişimini, çoğalmasını dolaylı olarak olumsuz yönde etkilemektedir. Bazı fitofag böcekler de kendilerini zaman içinde değiştirerek, söz konusu bitkilerin savunma sistemlerini değiştirip onlara yaklaşabilmektedir. Bu ikili besin ilişkilerinin yanı sıra, fitofag böcek ve doğal düşman ilişkilerinde bazı spesifik bitki kimyasallarının aracılık ettiği üçlü besin ilişkisi de bulunmaktadır. Bitkiler; yapılarında bulunan allelokimyasalların etkisiyle parazitoidleri çekmekte ya da bu allelokimyasalları yapılarına alan böceğin doğal düşmanları için uygunluğunun değişmesine neden olmaktadır. Böylece parazitoid ve predatörler üzerinde bitki savunma sisteminin etkisi, bitkiden kaynaklanan ve doğal düşman, konukçu ve bitki arasındaki özelleşmiş fiziksel, kimyasal ve davranışsal ilişkilere bağlı olarak gerçekleşmektedir.

Anahtar Kelimeler:

fitokimyasallar, doğal düşmanlar, allomon, tarımsal böcek bilimi

The role of phytochemicals in plant, phytophagous and natural enemy interaction

Plants may take an active role in defending themselves from severe herbivore damage by attracting carnivorous arthropods. Chemical compounds emitted from plant tissue most likely originated to repel the attacking pest, but also serve a secondary function, attractants to parasitoids and predators in search of pray. These phytochemicals are specific volatiles which affect predator or parasitoid behaviour in a range of behavioral responses. This tritrophic context:plant-herbivore-carnivorous arthropod interaction is important to understand plant defence system and in order to enhance biological control capabilities by manipulating attraction mechanisms of predators and parasitoids.

Keywords:

phytochemicals, natural enemies, allomones, agricultural entomology,

PDF

___

Harborne, J.B., 1982. Inroduction to Ecological Biochemistry. Academic Press. Third Edition.
Hsiao,T.H.,1969. Chemical Basis of Host Selection and Plant Resistance in Oligophagous Insects. Proceeding of the 2nd International Symposium ."Insect and Host Plant",Wageningen, 777-788.
Lodos,N., 1975. Türkiye Entomolojisi (Genel,Uygulamalı ve Faunistik) Ciltl.E.Û. Zir.Fak.Yay,No.282, 75-79.
Öğün, S., 1986. Doğadaki Anlamlı Denge. TÜBİTAK. No, 223, 4-7
Rembold, H. and Winter, E., 1981. The Chemist's Role in Host Plant Resistance Studies.International Wcrkshop on Heliothis Management. ICRISAT. Center Patancheru,INDIA. 241-250
Slama, K., 1969. Plants as a Source of Materials with Insect Hormone Activity. Proceeding of the 2nd International Symposium "Insect and Host Plant",Wageningen. 721-728.
Uygun, N. Karaca.L, 1988. Doğu Akdeniz Bölgesi Turunçgillerinde Zararlı Aonidiella aurantii (Mask.) (Homoptera:Diaspidae)'nin Doğal Düşmanları ve Bunların Değişik Tür ve Çeşitlerinde Populasyon Gelişmesinin Saptanması. Türkiye II. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri. Entomoloji Derneği Yayınları. No:4, 97-108.
Yamamoto, R.T., Jenkins, R.Y. and Me Clusky, R.K., 1969. Factors Determining the Selection of Plants for Oviposition by the Tobacco Hornwojrn Manduca sexta. Proceeding of the 2nd International Symposium "Insect and Host Plant",.Wageningen. 504-508.