Mustafa TUNAY, Ruslan KAMİLOV

Çalışanların Liderlik, Mobbing ve İş Tutumu Arasındaki İlişkilerinin İncelenmesi: Nahçivan Öğretmenler Enstitüsü

Yapılan bu çalışmada liderlik, mobbing (yıldırma) ve iş tutumu gibikavramlar üzerinde durularak ve geçmişten günümüze süregelen liderlikteorilerine, mobbing algılarına detaylı olarak yer verilmiştir. Liderliktarzlarından hangilerinin mobbing oluşumuna zemin hazırladığını, bununçalışanların iş tutumu performansları üzerinde nasıl etkiler oluşturabileceğive çalıştığı kurumlardaki çalışma süresinin liderlik tarzları ile mobbingalgısının arasındaki ilişkiyi ölçerek, bunun iş tutumu üzerinde nasıl etkiyaratabileceği gibi hususlar, yapılan bu çalışmada belirtilmiştir. Çalışmadaaraştırma birimi olarak, Nahçivan Özerk Cumhuriyeti!nde bulunanNahçivan Öğretmenler Enstitüsü (NÖE) seçilmiştir. Nahçivan ÖğretmenlerEnstitüsü bünyesinde yer alan yöneticiler (rektör, rektör yardımcısı, dekanve bölüm başkanı) ve çalışanları (öğretim görevlisi/üyesi) arasındakiiletişim şekli ve davranış tarzlarını belirlemek amacıyla SPPS 22 istatikselanaliz programından yararlanılmıştır. Çalışanların demografiközelliklerinin yanı sıra, çalıştıkları birimlerinden de bilgi edinerek liderliktarzlarının ve mobbing algısının; çalışanların iş tutumu, iş performansıüzerine etkilerinin önemi vurgulanmıştır. Araştırmanın sonucunda,çalışanların mobbing davranışı ve liderlik özellikleri ile iş tutumu arasındaanlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür.

Examining Employees’ Relations Between Leadership, Mobbing and Job Attitude: Nakhchivan Teachers Institute

In this study, concepts of leadership, mobbing and job attitude are emphasized, and leadership theories and mobbing perceptions are given in detail from past to present. Issues such as leadership styles create the basis for mobbing, how this may have an impact on the performance of employees' work attitude, and how this can have an impact on job attitude by measuring the relationship between leadership styles and mobbing perception in the institutions. In the study, research unit was chosen Nakhchivan Teachers Institute (NTI), located in Nakhchivan Autonomous Republic. SPPS 22 statistical analysis program was used in order to determine the communication style and behaviors between administrators (rector, vicerector, dean and head of department) and employees (lecturers) at Nakhchivan Teachers Institute. In addition to the demographic characteristics of the employees, the importance of leadership styles and the effects of mobbing perception on employees' job attitude and job performance was emphasized by obtaining information. As a result of the study, it was observed that there was a significant relationship between the behavior of mobbing and characteristics of leadership for employees and their job attitude.

PDF

___

ALTUNTAS, C. (2010). Mobbing kavrami ve örnekleri üzerine uygulamali bir çalişma. Journal of Yaşar University, 5(18), 2995-3015.
BENNIS, W. G., McGREGOR, C., & SCHEIN, E. H. (1966). Leadership and motivation: essays of Douglas McGregor. Cambridge, Mass.: MIT Press.
CEVRIOGLU, E. (2007). Lider-Üye Etkileşimi ile Bireysel ve Örgütsel Sonuçlar Arasındaki İlişki: Ampirik Bir İnceleme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Afyon, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
CEKMECELIOGLU, H. G., & DINCEL, G. (2013). Çalışanların iş tutum ve davranışlarının kurumsal itibar üzerindeki etkileri. Electronic Journal of Social Sciences, 12(47),125- 139.
CEKMECELIOGLU, H. G., & GUNSEL, A. (2011). Rol stresi kaynaklarının iş tutumları açısından değerlendirilmesi: Kimya sektöründe bir uygulama. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(1), 33-43.
CILGA, I. (2009). Sosyal dışlanmanın dinamiği, bilimin, mesleğin dışlanması ve öngörüler. Journal of Society & Social Work, 20(2), 7-26.
COBANOGLU, S. (2005). Mobbing ve başa çıkma yöntemleri. İstanbul: Timaş Yayıncılık. DUFFY, M., & SPERRY, L. (2007). Workplace mobbing: Individual and family health consequences. The Family Journal, 15(4), 398-404.
DUNDAR, G., & ACAR, A. (2008). İşyerinde psikolojik yıldırmaya (mobbing) maruz kalma sıklığı ile demografik özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2), 111-120.
ERDEM, O., & DIKICI, A. M. (2009). Liderlik ve Kurum Kültürü Etkileşimi. Electronic Journal of Social Sciences, 8(29), 198-213.
FILIZ, Z., & KOLUKISAOGLU, S. (2012). Doğrusal Olmayan Kanonik Korelasyon Analizi ve Bir Uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 59-74.
GOKÇEK, H. (2006). Çalışanların Performans Değerlendirmesinde Tutumun Etkisi: Tutum Ölçekleri ile İlgili Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
GURBUZ, S., ERKUS, A., & SIGRI, U. (2010). İş tatmini ve iş performansının yeni öncülü: temel benlik değerlendirmesi. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 2(1), 69-76.
IMMEGART, G. L. (1988). Leadership and leader behavior. Handbook of research on educational administration, 259-277.
JANSSEN, O., & VAN YPEREN, N. W. (2004). Employees' goal orientations, the quality of leader-member exchange, and the outcomes of job performance and job satisfaction. Academy of management journal, 47(3), 368-384.
KARAVARDAR, G. (2009). İş yaşamında psikolojik yıldırma ve psikolojik yıldırmaya direnç gösteren kişilik özellikleri ile ilişkisi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Işletme Anabilim Dalı Insan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
KARCIOGLU, F., & CELIK, U. (2012). Mobbing (yıldırma) ve örgütsel bağlılığa etkisi. Atatürk üniversitesi iktisadi ve idari bilimler dergisi, 26(1), 59-75.
KESKEN, J., & AYYILDIZ, N. A. (2008). Liderlik yaklasimlarinda yeni perspektifler: pozitif ve otantik liderlik. Ege Academic Review, 8(2), 729-754.
KILIC, E. D., USTUN, A., & ONEN, O. (2011). Öğrenen örgütlerde etkili liderlik: Burdur örneği. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 6(1), 5-22.
LEWIS, D. (1996). Voices in The Social Work Environment And Health Outcomes. Europe Journal of Work Organizational Psyhol, 5, 65-81.
LEYMANN, H. (1990). Mobbing and psychological terror at workplaces. Violence and victims, 5(2), 119-126.
LEYMANN, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European journal of work and organizational psychology, 5(2), 165-184.
LEYMANN, H., & GUSTAFSSON, A. (1996). Mobbing at work and the development of post-traumatic stress disorders. European Journal of work and organizational psychology, 5(2), 251-275.
LIKERT, R. (1932). A technique for the measurement of attitudes. Archives of Psychology, 22 140, 55.
McGREGOR, D. (1944). Conditions of effective leadership in the industrial organization. Journal of Consulting Psychology, 8(2), 55.
MEHMET, I., BEDUK, A., & AYDOGAN, E. (2004). Örgütlerde takım çalışmasına yönelik etkin liderlik nitelikleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 423-446.
ONEN, S. M., & KANAYRAN, H. G. (2015). Liderlik ve motivasyon: kuramsal bir değerlendirme. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 43-64.
SANTOS, J. R. A. (1999). Cronbach’s alpha: A tool for assessing the reliability of scales. Journal of extension, 37(2), 1-5.
SARUHAN, S. C., & YILDIZ, M. L. (2009). Çağdaş yönetim bilimi. Beta Basım Yayım Dağıtım.
SIMSEK, A. S. (2013). Mobbing Kaderimiz Midir?. Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 1(2), 36-45.
TARLIG, Y.T. (2006). Performans Değerleme Süreci ile Performans Değerleme Sonuçlarının Kullanıldığı Alanlara Karşı Çalışan Tutumunu Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
TAS, A., & ONDER, E. (2010). Yöneticilerin liderlik davranışlarının personel iş doyumuna etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 17-30.
TINAZ, P. (2006). Mobbing: İşyerinde psikolojik taciz. Çalışma ve Toplum, 3, 11- 22.
UGURLUOGLU, O., & CELIK, Y. (2009). Örgütlerde stratejik liderlik ve özellikleri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 12(2), 121-156.
VANDEKERCKHOVE, W., & COMMERS, M. R. (2003). Downward workplace mobbing: a sign of the times?. Journal of business Ethics, 45(1-2), 41-50.
YAMAN, E. (2009). İşyerinde psikoşiddet-mobbing, Ankara: Nobel Yayınları.
ZEHIR, C., & ERDOGAN, E. (2011). The association between organizational silence and ethical leadership through employee performance, Procedia Social and Behavioral Sciences, (24), 1389-1404.
ZUKAUSKAS, P., & VVEINHARDT, J. (2009). Diagnosis of mobbing as discrimination in employee relations. Inžinerinė ekonomika, (4), 103-113.