Saz Şairlerinin Korona Virüs Konulu Şiirlerinde Mizahın Kullanılması: Youtube Örneği

Ozan-baksı geleneğini devam ettiren ve yaşadığı çağa tanıklık eden saz şairleri, korona virüs konulu şiirlerini yeni icra zeminlerinde paylaşarak günceli takip etmeye çalışmışlardır. Birer bellek mekânı olan şiirlerini Türk kültür ve medeniyetinin yüzlerce yıllık birikimden yararlanarak oluşturan ve bu şiirlerinde güncel konulara değinen saz şairleri, kimi zaman mizahın inceliklerini kullanarak dinleyicileri güldürmüş, eğlendirmiş ya da düşündürmüştür. Bu çalışmanın amacı 2020 Mart-Aralık zaman aralığı içerisinde saz şairlerinin Youtube’dan paylaştıkları korona virüs konulu şiirlerde mizahın kullanımını tespit etmek ve bu kullanımın işlevleri üzerine bir çözümleme yapmaktır. Bu amaçla toplamda on iki saz şairinin on dört videosu incelenmiştir. Söz konusu videolarda mizah, korona virüs ve onun yarattığı sosyoekonomik etkiler üzerine kuruludur. Mizahın güldürme, iğneleme, alaya alma, rahatlatma ve eğitme işlevlerinin tespit edildiği örneklerde saz şairleri salgın günlerinde toplumun sesi olmaya çalışmıştır. Şairler salgın döneminde mizahın imkânlarını kullanarak dinleyici kitlesinin bir yandan kıssadan hisse almasını diğer yandan da hoşça vakit geçirmesini sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler:

saz şairi, salgın, mizah, şiir, korona virüs

Using Humor In The Poems Of Bards About The Corona Virus: The Case Of Youtube

The Bards, who continued the Ozan-Baksı Tradition and witnessed the age in which he lived, tried to follow the current status by sharing their poems about the Coronavirus on new performance platforms. The Bards, who created their poems, which are the places of the memory, by using hundreds of years of experience of the Turkish culture and civilization and touching on current issues in these poems, sometimes used the subtleties of humor and made the listeners laugh, think or be amused. The purpose of the present study is to determine and is to make an analysis on the functions the use of humor in the poems about the Coronavirus shared by the Bards on YouTube between March-December 2020. For this purpose, fourteen videos of twelve bards were examined. These videos, humor is based on the Coronavirus and its socioeconomic effects. In the examples where humor, sarcasm, ridicule, comforting, and educating functions were found, the Bards tried to be the voice of the society during the pandemic days. These poets also made use of the possibilities of humor during the pandemic period, allowing the audience to have a share of the story on the one hand, and have a good time on the other.

Keywords:

bard, pandemic, humor, poetry, coronavirus,

PDF

___

Alptekin, A.-Sakaoğlu, S. (2008); Türk Saz Şiiri Antolojisi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Alev, E. (2014); Âşık Kahvehanelerinden Sosyal Paylaşım Sitelerine Âşıklık Geleneği. Ya-yımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Altınkaynak, E. (2020); “Halk Şairlerinin Dilinde Covid-19 (korona virüs)”, Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, Volume: 46, Summer-2020, s. 372-393.
Artun, E. (2019); “Çukurova Âşıklık Geleneğinde Mizahi Yalanlamalar, Taşlamalar-Takılmalar, Atışmalar” Türk Edebiyatında Mizah Sempozyumu (13-15 Mayıs 2016) Bildirileri, 15-48, Ankara: Türk Dil Kurumu.
Cevizci, A. (2002); Paradigma Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Engin Yayıncılık. Çobanoğlu, Ö. (2019); “Âşık Tarzı Edebiyat Geleneğinde Anlatım Tutumları Bağlamında Mizah ve Taşlamanın İşlevselliği Üzerine.” Türk Edebiyatında Mizah Sempozyumu (13-15 Mayıs 2016) Bildirileri, 769-777, Ankara: Türk Dil Kurumu.
Çobanoğlu, Ö. (2010); Halkbilimi Kuramları Ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
Gürçayır Teke, S. (2020); “Gerçek Ozan Kimdir Diye Sorarsan/çağına Tanıklık Eden Kişidir: Âşıkların Toplumsal Rolleri Açısından Korona Virüs Konulu Şiirleri.” Milli Folklor, C.16, S. 127, s. 5-17.
J.Ong, W. (2003); Sözlü ve Yazılı Kültür (Çev. Sema Postacıoğlu Banon). İstanbul: Metis Yayınları.
Karcıoğlu, Ö. (2020); Ailem Covid-19 ve Ben-Aileler ve Çocuklar İçin Kılavuz. İstanbul: Say Yayınları.
Keskin, A. (2020); “Elektronik Kültür Ortamında Paylaşılan Koronavirüs (Covıd-19) Şiir-lerinin Folklorun ve Mizahın Protesto İşlevi Bağlamında Kültürbilimsel Analizi”, Motif Akademi, Cilt:13, Sayı:30, s. 502-536.
Kierkegaard, S. (2009); İroni kavramı (Çev. Sıla Okur). Ankara: İmge Kitapevi.
Köprülü, M.F. (1999); Edebiyat Araştırmaları. Ankara: Akçağ Yayınları.
Morreall, J. (1997); Gülmeyi Ciddiye Almak (Çev. Kubilay Aysevener, Şenay Soyer). İstan-bul: İris Yayıncılık.
Öğüt Eker, G. (2009); İnsan Kültür Mizah. Ankara: Grafiker Yayınları.
Özdemir, N. (2010); “Mizah, Eleştirel Düşünce ve Bilgelik: Nasreddin Hoca”, Milli Folklor, C.11, S. 87, s. 27-40.
Saraç, Ö. (2020); “Salgın Hastalıkların Âşık Tarzı Türk Şiirine Yansıması: Yeni Tip Korona Virüs (Covıd-19) Örneği” Milli Folklor 127, 18-34.
Şenocak, E. (2017); İronik Yaşamda Sonsuza Yürüyen Kahraman Nasreddin Hoca. Ankara: Akçağ Yayınları.
Türkçe Sözlük (1998); Gülmece maddesi. Ankara: Türk Dil Kurumu.
Yıldız, İ. (2020); “Sosyal Medya Salgını: Türkiye’de Korona’nın Mizahi Yönü”, Kültür Araştırmaları Dergisi, S: 6, s. 150-172.
URL-1: https://www.youtube.com/watch?v=44xJuMgTqFo&t=38s (E.T:17.03.2020)
URL-2: https://www.youtube.com/watch?v=34wYIEgQS4U (E. T.:14.03.2020)
URL-3: https://www.youtube.com/watch?v=23dIpxA0id4(E. T.: 08.04.2020)
URL-4: https://www.youtube.com/watch?v=UbkPTj2FUBc(E.T.:01.12.2020)
URL-5: https://www.youtube.com/watch?v=UFV6tiG7FTo(E.T.: 13.04.2020)
URL-6: https://www.youtube.com/watch?v=9SAcXrmG8Lw(E.T.: 20.05.2020)
URL-7: https://www.youtube.com/watch?v=4Mz7fiHZr6E (E.T.: 11.05.2020)
URL-8: https://www.youtube.com/watch?v=LfzEJ-e3rDk (E.T.: 01.05.2020)
URL-9: https://www.youtube.com/watch?v=eHcEtoOGB8o (E.T.: 08.05.2020)
URL-10: https://www.youtube.com/watch?v=JCdcyk4f3r4(E.T.: 02.05.2020)
URL-11: https://www.youtube.com/watch?v=KN5IQVAOXVw(E.T.: 05.05.2020) URL-12: https://www.youtube.com/watch?v=il3vVFd1GiU(E.T.:23.03.2020)
URL-13: https://www.youtube.com/watch?v=dI3xN9-Le5s(E.T.: 25.03.2020)
URL-14: https://www.youtube.com/watch?v=8iVBe8d-jHw(E. T.: 07.12.2020)