TARİHÎ REALİTE AÇISINDAN HZ. PEYGAMBER’İN SOYUNUN KUTSALLIĞI ANLAYIŞI VE BU ANLAYIŞIN ÇIKIŞ SEBEPLERİ

Sönmez Kutlu, “Ehl-i Beyt Sembolik Kapitalinin Tarihi Süreç İçinde Semelendirilmesi”, İslâmiyat, Ankara, 2000, Sayı: 3, Cilt: 3, s. 99-100. Cenksu Üçer, “Geleneksel Alevîlikte Ehl-i Beyt Anlayışı -Tokat Yöresi Örneği-”, Marife, -Ehl-i Beyt Özel Sayısı-, Konya, 2004, Yıl: 4, Sayı: 3, s. 275, 278. Müslim, Fedâilü’s-Sahâbe, 36; Tirmizî, Menâkıb, 31; Ahmed b. Hanbel, Müsned, III/14, 17
Anahtar Kelimeler:

-

___

  • El-Abbâdi, Ahmed Muhtâr, Fi’t-Târîhi’l-Abbâsî ve’l-Endelüsî, Beyrut, Dâru’n- Nehdati’l-Arabiyye, trs.
  • El-Alûsî, Adil Muhyiddîn, er-Ra‘yü’l-Âm fi’l-Karni’s-Sâlisi’l-Hicrî, Bağdat, 1987.
  • Âmir, Fâtıma Mustafa, Târihu’l-Üsrati’t-Tâlibiyye fi’l-Medîneti fi’l-Asri’l-Ümevî, Kâhire, trs.
  • Arendonk, C. Van, “Şerîf”, İA, İstanbul, 1978, XI/435-442.
  • Aykaç, Mehmet, Abbâsî Devleti’nin İlk Dönemi İdari Teşkilatında Divanlar (132-232/750/847), Ankara, 1997.
  • El-Bekrî, Abdullah b. Abdilazîz el-Endelüsî (487/1094), Mu‘cemü Me’sta‘cem, thk: Mustafa es-Sekkâ, 3. baskı, Beyrut, 1403.
  • El-Belâzurî, Ebu'l-Abbâs Ahmed b. Yahya b. Câbir (279/892), Ensâbü'l- Eşrâf, thk: Süheyl Zekkâr-Riyad ez-Ziriklî, Beyrut, 1417/1996.
  • Bozkurt, Nahide, Oluşum Sürecinde Abbâsî İhtilâli, Ankara, 2000.
  • Ed-Dâvûdî, Seyyid Ahmed b. Ali el-Hasanî (828/1425), Umdetü’t-Tâlib fi Ensâbi Âl-i Ebi Tâlib, thk: Nezzâr Rıdâ, Beyrut, Dâru’l-Mektebi’l-Hayat, trs.
  • Demircan, Adnan, “Arap Siyasî Geleneğinin Ehl-i Beyt Tamlamasının Kav- ramlaşma Sürecine Etkisi”, Marife, -Ehl-i Beyt Özel Sayısı-, Konya, 2004, Yıl: 4, Sayı: 3, s. 93-110.
  • Dölek, Âdem, “Sekaleyn Hadisi ve Değerlendirilmesi”, Marife, -Ehl-i Beyt Özel Sayısı, Konya, 2004, Yıl: 4, Sayı: 3, s. 149-173.
  • Ed-Dûrî, Abdülazîz, el-Asru’l-Abbâsiyyi’l-Evvel, 2. baskı, Beyrut, 1988.
  • Ebû Ubeyd, Kâsım b. Sellâm (224/838), Kitâbu’l-Emvâl, çev: Cemaleddin Saylık, İstanbul, 1981.
  • Ebû Yûsuf, Ya‘kub b. İbrahim (182/798), Kitâbu’l-Harâc, çev: Ali Özek, 2. baskı, İstanbul, 1973.
  • Eser, Mithat, Abbâsîlerin İlk Döneminde Seyyid ve Şerîfler, Konya, 2009.
  • El-Emîn, Seyyid Muhsin, A‘yânü’ş-Şîa, thk: Hasan el-Emîn, Beyrut,
  • Eyüb Sabri Paşa (1308/1890), Kâbe ve Mekke Tarihi, Sadeleştiren: Osman Erdem, İstanbul, Fatih Yayınevi, trs.
  • Fayda, Mustafa, “Atâ”, DİA, İstanbul, 1991, IV/33-34.
  • Fığlalı, Ethem Ruhi, “Fah”, DİA, İstanbul, 1995, XII/73-74.
  • Güzel, Ahmet, Abbâsî Halifesi Mehdî b. Mansûr ve Siyasî Yönü, Konya, 2002, (Basılmamış Doktora Tezi).
  • Halîfe b. Hayyât, Ebû Ömer el-Leysî el-Usfûrî (240/854), Târîhu Halîfe b. Hayyât, thk: Ekrem Ziyâ el-Umeri, 2. baskı, Beyrut, 1397.
  • El-Hamevî, Ebû Abdillah Yâkût b. Abdillâh (626/1229), Mu‘cemü’l-Büldân, Beyrut, Dâru’l-Fikr, trs.
  • Hasan İbrahim Hasan, Siyasî-Dinî-Kültürel-Sosyal İslâm Târîhi, çev: İsmail Yi- ğit-Sadrettin Gümüş, 3. baskı, İstanbul, 1991.
  • El-Hatîb, Abdülkerim, es-Siyâsetü’l-Mâliyye fi’l-İslâm, Beyrut, 1380/1961.
  • Hatîb Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali (463/1071), Târîhu Bağdâd, Bey- rut, Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, trs.
  • El-Heytemî, Ahmed b. Hacer el-Mekkî (974/1566), es-Savâiku’l-Muhrika fi’r-Reddi alâ Ehli’l-Bide‘ı ve’z-Zendeka, İstanbul, 1406/1986.
  • Hodgson, Marshall G.S., İslâm’ın Serüveni, çev: İzzet Akyol vd., İstanbul, 1993.
  • El-Hudarîbek, Muhammed (1345/1925), Muhâdaratü Târîhi’l-Ümemi’l- İslâmiyye (ed-Devletü’l-Abbâsiyye), Kâhire, Dâru’l-Fikri’l-Arabi, trs.
  • Hugh, Kennedy, The Early Abbasid Caliphate, London, 1986.
  • El-Isfehânî, Ebu'l-Ferac Ali b. Huseyn b. Muhammed (356/967), Mekâtilü't-Tâlibiyyîn, thk: es-Seyyid Ahmed Sakr, 3. baskı, Beyrut, 1408/1987.
  • İbn Arrâk, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed el-Kinânî (963/1556), Tenzîhü’ş- Şerîati’l-Merfûa ani’l-Ahbâri’ş-Şenîati’l-Mevdûa, thk: Abdülvehhâb Abdüllatîf- Abdullah Muhammed, Beyrut, 1401/1981.
  • İbnü’l-Cevzî, Cemalüddin Ebu’l-Ferac Abdurrahman b. Cevzî el-Bağdâdî (597/1201), Kitâbü’l-Mevdûât mine’l-Ehâdîsi’l-Merfûât, thk: Nuruddîn b. Şükrî b. Alî Boyacılar, Riyad, 1418/1997.
  • İbnü’l-Esîr, Ebu’l-Hasan Izzüddîn Ali b. Muhammed el-Cezerî (630/1233), el-Kâmil fi’t-Târîh, 4. baskı, Beyrut, 1414/1994.
  • İbn Haldûn, Abdurrahman b. Muhammed b. Haldûn el-Hadramî el- Mağribî (808/1406), Târîhu İbn Haldûn -Kitâbü’l-Iber ve Divânü’l-Mübtede‘ ve’l- Haber fi Eyyâmi’l-Arab ve’l-Acem ve’l-Berber ve Men Âsârahüm min Zevi’s-Sultâni’l- Ekber-, Beyrut, 1391/1971.
  • İbn Hacer, Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî (852/1449), Nüzhetü’l-Elbâb fi’l-Elkâb, thk: Abdülaziz b. Muhammed el-Sedidi, Riyad,
  • İbnü’l-Harîrî, Ahmed b. Halil el-Mağribî, Kitâbu Müntehabi’z-Zeman Târîhu’l-Hulefâ ve’l-Ulemâ ve’l-A‘yân, thk: Abduh Halife, Beyrut, 1993.
  • İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Hazm el-Endelüsî ez-Zâhirî (456/1064), Cemheratü Ensâbi’l-Arab, thk: Abdüsselâm Muhammed Hârûn, 5. baskı, Kâhire, Dâru’l-Meârif, trs.
  • İbnü’l-Imâd, Ebû Felâh Abdülhayy b. el-Imâd el-Hanbelî (1089/1679), Şezerâtü’z-Zeheb fi Ahbâri Men Zeheb, Beyrut, el-Mektebü’t-Ticariyye, trs.
  • İbnü’l-Kâdî, Ahmed b. Muhammed el-Miknâsî (1025/1616), Cezvetü’l- İktibâs fi Zikri men Halle mine’l-A‘lâm bi’l-Medîneti Fâs, Rabat, 1973.
  • İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmâil b. Ömer ed-Dımeşkî (774/1372), el-Bidâye ve’n-Nihâye, thk: Abdurrahman el-Lâdkî-Muhammed Beydûn, Beyrut, 1416/1996.
  • İbnü’s-Sâî, Ali b. Enceb (674/1275), Târîhu’l-Hulefâi’l-Abbâsiyyîn, Ta‘lik: Abdurrahim Yûsuf, Kâhire, 1413/1993.
  • İbn Teymiye, Ebu’l-Abbâs Takiyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm (728/1328), Minhâcü’s-Sünneti’n-Nebeviyye, thk: Muhammed Raşâ ve Salim, 2. baskı, Kâhire, 1409/1989.
  • Karaman, Hayreddin, “Soruşturma”, Marife, -Ehl-i Beyt Özel Sayısı, Konya, 2004, Yıl: 4, Sayı: 3, s. 405-423.
  • Kılıç, Rüya, Osmanlıda Seyyidler ve Şerîfler, İstanbul, 2005.
  • Kutlu, Sönmez, “Ehl-i Beyt Sembolik Kapitalinin Tarihi Süreç İçinde Semelendirilmesi”, İslâmiyat, Ankara, 2000, Sayı: 3, Cilt: 3, s. 99-120.
  • Lewis, Bernard, Tarihte Araplar, çev: Hakkı Dursun Yıldız, İstanbul, 1979.
  • El-Makrizî, Takiyyüddin Ahmed b. Ali (845/1442), en-Nizâ ve’t-Tehâsum fî mâ beyne Benî Ümeyye ve Benî Hâşim, Hazırlayan ve Çeviren: İrfan Aycan-M. Mahfuz Söylemez-S. Abdulhâlık Bakır, İdeolojik Tarih Okumaları, Ankara, 1998, s. 143-210.
  • El-Meclîsî, Allâme Muhammed Bâkır b. Muhammed Takî b. Maksûd Ali (1110/1698), Bihâru’l-Envâr, 4. baskı, Beyrut, 1404.
  • El-Mervezî, İsmail b. Hüseyin b. Muhammed b. Hüseyin b. Ahmed el- Ezverkanî (614/1217), el-Fahrî fî Ensâbi’t-Tâlibiyyîn, thk: Mehdî er-Recai, Kum, 1409.
  • Nevin Abdülhalik Mustafa, İslâm Siyasî Düşüncesinde Muhalefet, çev: Vecdi Akyüz, İstanbul, 1990.
  • Öz, Mustafa, “Ehl-i Beyt”, DİA, İstanbul, 1994, X/498-501.
  • Er-Rıdâ, Es-Seyyid Ali (1339/1941), Mevâlidü Ehl-i Beyt, İstanbul, 1341.
  • Es-Safedî, Salahuddîn Halil b. Aybek (764/1363), Kitâbü’l-Vâfi bi’l-Vefeyât, 2. baskı, Wıesbaden, 1962.
  • Sarıcık, Murat, Kavram ve Misyon Olarak Ehl-i Beyt, İstanbul, 1997
  • Sarıçam, İbrahim, Emevî-Hâşimî İlişkileri, Ankara, 1997.
  • Sharon, Moshe, “Ehl-i Beyt-Ev Halkı-”, çev: Cem Zorlu, Marife, -Ehl-i Beyt Özel Sayısı-, Konya, 2004, Yıl: 4, Sayı: 3, s. 341-353.
  • Sıddîkî, S.A., İslâm Devleti’nde Malî Yapı, İstanbul, 1973.
  • Soyyer, Yılmaz, Sosyolojik Açıdan Alevî-Bektaşî Geleneği, İstanbul, 1996.
  • Eş-Şevkânî, Muhammed b. Ali (1250/1834), el-Fevâidü’l-Mecmûa fi’l- Ehâdîsi’l-Mevdûa, thk: Abdurrahmân b. Yahyâ-Abdülvehhâb Abdüllatîf, Kâhire, 1380/1960.
  • Et-Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr (310/922), Târîhu’t-Taberî - Târîhu’r-Rusul ve’l-Mülûk-, thk: Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim, 2. baskı, Kâhire, 1419.
  • Turan, Osman, Türkiye Selçukluları Hakkında Resmi Vesikalar, 2. baskı, An- kara, 1988.
  • Turner, Bryan S., Max Weber ve İslâm, çev: Yasin Aktay, 2. baskı, Ankara, 1997.
  • Uyar, Gülgün, Ehl-i Beyt, İslâm Tarihinde Ali Fâtıma Evlâdı, İstanbul, 2004.
  • Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1398/1977), Mekke-i Mükerreme Emirleri, Anka- ra, 1972.
  • Üçer, Cenksu, “Geleneksel Alevîlikte Ehl-i Beyt Anlayışı -Tokat Yöresi Örneği-”, Marife, -Ehl-i Beyt Özel Sayısı-, Konya, 2004, Yıl: 4, Sayı: 3, s. 269-285.
  • Üzüm, İlyas, “Soruşturma”, Marife, -Ehl-i Beyt Özel Sayısı-, Konya, 2004, Yıl: 4, Sayı: 3, s. 421-423.
  • Varol, M. Bahaüddin, Hilafet Mücadelesinde Ehl-i Beyt Nesli, Konya, 2004.
  • ………, Ehl-i Beyt Kavramsal Boyut, Konya, 2004.
  • ………, “Soruşturma”, Marife, -Ehl-i Beyt Özel Sayısı-, Konya, 2004, Yıl: 4, Sayı: 3, s. 409-413.
  • Vloten, Gerlof Van (1321/1903), Emevî Devrinde Arab Hakimiyeti, Şîa ve Mesih Akideleri Üzerine Araştırmalar, çev: Mehmed S. Hatipoğlu, Ankara, 1986.
  • El-Yâfiî, Ebû Muhammed Abdullah b. Esad el-Yemenî el-Mekkî (768/1367), Mir‘âtü’l-Cinân ve Ibratü’l-Yakzân fi Ma‘rifeti ma Yu‘teberu min Havâdi- si’z-Zemân, 2. baskı, Kâhire, 1413/1993.
  • El-Ya‘kûbî, Ahmed b. Ebi Ya‘kub b. Ca’fer el-Abbâsî (284/897), Târihu’l- Ya‘kûbî, Beyrut, 1415/1995.
  • Yıldız, Harun, “Ehl-i Beyt İnanışının Anadolu Alevîleri Üzerindeki İzdüşüm- leri”, Marife, -Ehl-i Beyt Özel Sayısı-, Konya, 2004, Yıl: 4, Sayı: 3, s. 297-317.
  • Zeydan, Corci (1332/1914), İslâm Medeniyeti Tarihi, çev: Zeki Megamiz, İstanbul, 1972.
  • Ez-Ziriklî, Hayruddîn (1396/1976), el-A‘lâm, 2. baskı, byy., 1373/1954.
  • Ez-Zübeyrî, Mus‘ab b. Abdillâh b. Mus‘ab (236/850), Kitâbü Nesebi Kurayş, thk: E. Levi Provençal, Kâhire, 1982.