da, kelâmcılar ile filozoflar arasındaki temel farklılığın, bu iki grubun bilinen yakla- şımında olduğu gibi, onların söylemlerinin çıkış ve varış noktalarına dayandığına öncelikle işaret etmeliyiz. Kısaca ifade etmek gerekirse, kelâmcılar Allah’tan hare- ketle alemi anlamaya çalışırlarken, filozofların ise çıkış noktası olarak alemi kabul edip, bu noktadan Allah’ı anlamaya çalıştıklarını söyleyebiliriz. Bu durum, her iki grubun eserleri titizlikle incelenmeden yeterince anlaşılmayabilir. Kelâmcıların inançlarının ana kaynağını vahiy teşkil etmektedir ve onlar buna göre alemi kav- ramaktadırlar. Bu yüzden, onların kavram ve teorilerini Kur’an’ın şekillendirdiğini görmek garip değildir. Buna mukabil filozoflar, alemi incelemek suretiyle Allah’ın varlığının zorunlu olduğunu idrak etmektedirler. Bu durum, en iyi Gazâlî’nin (v. 1111) eserlerinde, özellikle Tehâfüt el-felâsife3 adlı kitabında gözlemlenebilir. İbn