Modernlik Ve Modernleşme Kuramlarına Yöneltilen Eleştiriler

Bu makale modernleşmeyi toplum, siyaset, kültür ve din alanlarında meydana gelen değişme açısından incelemeyi amaçlamaktadır. Bu makale aynı zamanda modernleşme teorileri üzerine eleştirel bir düşünceyi, tarihi durumları ve karşılaştırmalı olarak çağdaş din teorilerinin bir açıklamasını, din ve toplum arasındaki ilişkileri, modernleşmenin sosyal, ekonomik ve kültürel arka planını da sunmaya çalışır. Modernleşme süreci çalışma hayatında endüstrileşme, köylerden şehirlere ve kentlere doğru değişme, topluluklardan topluma doğru değişim, bireycilik ve eşitlikçi düşüncenin yükselişi ve rasyonelleşme ve sosyal düzenleme gibi birçok düşünceyi içeren çok boyutlu bir süreçtir. Modernleşme olgusu etkileri dünya çapında görülen yeni bir hayat tarzı ve sosyal örgütlenme biçimi meydana getirmiştir. On dokuzuncu yüzyıldan günümüze, birçok sosyolog sosyal değişmeyi tek biçimli ve kaçınılmaz bir süreç olarak incelemişlerdir. Çağdaş düşünürler modernleşmeyle ilgili önceleri yaygın bir şekilde kabul edilen modernleşmenin tarihsel ve tek tipte olduğu şeklindeki kabulleri yeniden gözden geçirmişlerdir

Anahtar Kelimeler:

Modernleşme, rasyonelleşme, bireycilik, din, değişme teorileri

PDF

___

Bulaç, Ali (1995), Modern-Ulus devlet, İz Yayıncılık, İstanbul.
Callinikos, Alex (2004), Toplum Kuramı, İletişim Yayınları, İstanbul.
Canatan, Kadir (1995), Bir Değişim Süreci Olarak Modernleşme, İnsan Yayınları, İstanbul.
Çiğdem, Ahmet (1993), Aydınlanma Felsefesi, Ağaç Yayınları, İstanbul.
Durkheim, Emile (1949), The Division of Labour in Society, (Translated by D.F. Pacock, J.G. Peristiany) The Free Press, Glenceo, III. 1949.
_________, (1986), İntihar (çev: Özer Ozankaya), T.T.K. Yayınları, An- kara.
_________, (2004), Sosyolojik Yöntemin Kuralları, Bordo-Siyah yayın- ları, İstanbul.
Eisenstadt, S. N (1966), Modernization of Traditional Societies Series: The Hebrew University, Jerusalem, London.
_________, (1973), Tradition, Change and Moderrnity, A. Waley – İnterscience Publication, New York.
Fukuyama, F. (1998), Tarihin Sonu mu?,Vadi Yayınları,Ankara.
Huntington, S. P. (1995), Medeniyetler Çatışması, Vadi Yayınla- rı,Ankara
Giddens, Anthony (1994). Modernliğin Sonuçları (çev: Kürşat Özdil), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Kongar. Emre (1972), Toplumsal Değişme, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Lerner, Daniel (1962), The Passing of Traditional Society: Modernizm The Middle East, The Free Press of Glencoe, U.S.A.
Loo, Hans van Der; Reigen, Willem van (1993), "Modernizmin Para- doksları", (çev: Kadir Canatan), Bilgi ve Hikmet, Kış, 1993, Sayı:I.
Luckmann, Thomas (2003), Görünmeyen Din; Modern Toplumda Din Problemi, Rağbet Yayınları, İstanbul.
Nietzsche, Friedrich (1981), Böyle Buyurdu Zerdüşt, (çev: Turan Ofla- zoğlu), Cem Yayınları, İstanbul.
Özkalp, Enver (1987), Sosyolojiye Giriş, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
Poole, Ross (1993), Ahlak ve Modernlik, (çev: Mehmet Küçük), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Smith, Anthony D. (1988), Toplumsal Değişme Anlayışı; İşlevselci Top- lumsal Değişme Kuramının Bir Eleştirisi, (çev: Ülgen Oskay), Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
Sosyal Bilimleri Yeniden Düşünmek (2001), (Sempozyum Bildirileri), Metis Yayınları, İstanbul,
Taylor, Charles (1995), Modernliğin Sıkıntısı, (çev: Uğur Canbilen), Ay- rıntı Yayınları, Istanbul.
_________, (1995) "Laiklik İlkesi Hıristiyan Olmayan Toplumlarda Uy- gulanabilir mi?", Yeni Yüzyıl, 15 Ocak 1995, Pazar, s.20.
_________, (1995), "Yeni Bir Laiklik Modeli", Yeni Yüzyıl, 16 Ocak 1995, Pazartesi, s.17.
Touranie Alain (1994), "Mülakat", Dergah, Kültür Edebiyat-Sanat Der- gisi, Sayı: 54.
_________, (1994) Modernliğin Eleştirisi, (çev: HülyaTufan), Yapı Kre- di Yayınları. İstanbul.
Tönnies, Ferdinand (1957), Community and Society, (Translated by: Charles P. Loomis), Michigan State University Press. Michigan, U.S.A.
Türköne, Mümtaz'er (1994), Modernleşme Laiklik, Demokrasi, Ark Ya- yınları., Ankara.
Weber, Max (1985), Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu, (çev: Zey- nep Aruoba), Hil Yayınları. İstanbul.