Hafızlık Sorumlulukları Açısından Hafız Adaylarının Özyeterlilik Durumları

Hafızlık Kur’an’ın anlam dünyasını kavramanın en etkin yollarından birisidir. Doğru okuma, doğru kavrama ve yaşamanın ayrılmaz parçası olduğundan bir hafızın önce mahreç ve tecvide riayet ederek Kur’an’ı okuyabilmesi gerekir. Sağlam bir ezber ise hafızın Kur’an’a karşı ikinci sorumluluğudur. Okuduğu ayetlerin anlamından haberdar olmak ve anladıklarını hayata taşımak da hafızlık için olmazsa olmaz bir gerekliliktir. Birbirinden beslenen bu temel sorumluluk alanları zaman içinde özellikle anadili Arapça olmayan hafızların algısında bariz değişikliklere uğramış; bazıları haddinden fazla genişlerken bazıları da tamamen silikleşmiştir. Bu makalede Kütahya-Tavşanlı Kavaklı Kur’an Kursu’na devam eden öğrencilere uygulanan bir anket özelinde hafız adaylarının hafızlık algıları, beklentileri üzerinde durulmuş ve Kur’an’a karşı temel sorumlulukları açısından kendilerini nasıl değerlendirdikleri incelenmiştir. Elde edilen veriler, ülkemizde yürütülen hafızlık çalışmalarındaki temel imkânlar ve sorunlar çerçevesinde değerlendirilmiş, genç talebelerden çok emek isteyen bu faaliyetin asli amaçlarına uygun şekilde devamı için gerekli farkındalıklar üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Kur’an, Hafızlık, Ezber, Anlama, Özyeterlilik.

SELF-QUALIFICATION STATUS OF HAFIZ CANDIDATES IN TERMS OF AL-HIFTH RESPONSIBILITIES

al-Hıfth, is one of the ways of understanding Quran's semantic world. Since correct reading is an integral part of correct comprehension and life, a hafiz must first be able to recite the Qur'an by observing the origin and tajweed. As to durable memorizing, it is the second responsibility of a hafiz to the Quran. Also being aware of meanings of the verses which are read and performing what they understand to life is the indispensible part of the al-Hıfth. These are basic are as of responsibility that feed on each other changed in time obviously in sense of the hafiz whose native language is not Arabic. Some of them expanded more than adequate, some of become indistinct completely. In this article, hafiz perceptions and expectations of hafiz candidates were emphasized through the survey that was implemented on the students in Kütahya-Tavşanlı Kavaklı Quran course and it was analyzed how they evaluated themselves about basic responsibilities to Quran. The data obtained were evaluated with in the frame work of the basic possibilities and problems in the hafiz trainings carried out in our country, and the awareness necessary for the continuation of this activity, which requires hard effort from the young students, in accordance with its main purpose was emphasized.

Keywords:

Qur’an, al-Hıfth, Memorization, Comprehension, Self-Qualifıcation.,

PDF

___

Algur, Hüseyin. “Hafızlık Eği̇ti̇mi̇ Alan Bi̇reyleri̇n Gözüyle Türki̇ye’de Hafızlık Eği̇ti̇mi̇ (Ni̇tel Bi̇r Araştırma)”. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5/8 (Ocak 2018), 67-105.
Bilgin, Vejdi. “Psiko-Sosyal Açıdan Hafızlık: Orta Yaş Erkek Hafızlar Üzerinden Bir Değerlendirme”. Çeşitli Yönleriyle Hafızlık Eğitimi. ed. Hatice Şahin Aynur. 233-266. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2021.
Buhârî, Muhammed b. İsmail el-. Sahîhu’l-Buhârî. thk. Muhammed Zehîr b. Nâsır en-Nâsır. Dâru Tûku’n-Necah, 1422.
Cebeci, Suat. “Kur’an Öğretim Geleneği Olarak Hafızlık Eğitimi”. Diyanet İlmi Dergi 46/4 (2012), 7-22.
Cezerî, Şemsüddîn Ebi’l-Hayr Muhammed b Muhammed. en-Neşr fi’l-Kıraati’l-Aşr, thk. Muhammed Ali Dabba’ Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, tsz.
Çetin, Abdurrahman. Kur’ân Okuma Esasları. Bursa: Emin Yayınları/26, 32. Basım, 2015.
Çimen, Ahmet Emin. “Hafızlık Müessesesi, Ülkemi̇zdeki̇ Hafızlık Çalışmalarıyla İlgi̇li̇ Bazı Değerlendirmeler ve Hafızlığın Sağlamlaştırılmasında Bi̇r Metot Denemesi̇”. ed. Bayraktar Bayraklı,. Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 18 (2007), 91-166.
Dârimî Abdirrahmân, Ebû Muhammed Abdullah. es-Sünen yy: Dâru İhyâi’s-Sünneti’n-Nebeviyye, tsz.
Demirci, Muhsin. Kur’an Tarihi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 8. Basım, 2015. DİB; Diyanet İşleri Başkanlığı. “Örgün Eğitime Devam Edenlere Yönelik Kur’an Kursları Eğitim Programı-1 (Okuma Salonları) - 2017.pdf”. Erişim 25 Ağustos 2022. https://egitimhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/%C3%96rg%C3%BCn%20E%C4%9Fitime%20Devam%20Edenlere%20Y%C3%B6nelik%20Kur'an%20Kurslar%C4%B1%20E%C4%9Fitim%20Program%C4%B1-1%20(Okuma%20Salonlar%C4%B1)%20-%202017.pdf
Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş’as b. İshâk es-Sicistânî. es-Sünen. yy: Dâru İhyâi’s-Sünneti’n-Nebeviyye, tsz. FM,Fetva Meclisi. "Bayanların Hafızlığı Unutması". Erişim: 05 Eylül 2022. https://fetvameclisi.com/fetva/bayanlarin-hafizligi-unutmasi
Gün, Ayşegül vd. “Bi̇r İlmi̇ Geleneği̇n Merkezi̇: Büyükağa Kur’an Kursu -Hafızlık Eği̇ti̇mi̇, Ni̇teli̇ği̇, Sorunları ve Beklenti̇leri̇-”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/34 (2018), 211-240. https://doi.org/10.14395/hititilahiyat.504996
İzzetbegoviç, Aliya. İslam Deklarasyonu. çev. Sanela-Mirela Crnovsanin-Crnovsanin Kurtali. İstanbul: Yarın Yayınları, 2016. Oruç, Cemil. “Hafızlık Eği̇ti̇mi̇: Elazığ-Harput Hamdi̇ Başaran Kur’an Kursu”. Diyanet İlmi Dergi 45/3 (2009), 41-60. Osmanoğlu, Cemil - Aslan, Ferda. “Hafızlık Öğrenci̇leri̇ni̇n Çalışma Alışkanlıkları Üzeri̇ne Bi̇r Araştırma”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 47 (Şubat 2019), 175-232.
Sİ, Sorularla İslamiyet. "Kur'an hafızlığı yapıp da sonra tamamını veya bir kısmını unutmanın mesuliyeti nedir; bu konuda hadisler var mıdır?". Erişim: 05 Eylül 2022. https://sorularlaislamiyet.com/kuran-hafizligi-yapip-da-sonra-tamamini-veya-bir-kismini-unutmanin-mesuliyeti-nedir-bu-konuda
Suyûtî, Celâleddîn es-. el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân. thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim. Mısır: el-Hey’etü’l-Mısriyyetü’l-Âmme lil-Kütüb, 1973.
Şahin Aynur, Hatice. “Kuran Hıfzı” Geleneği ve Günümüzdeki Uygulama Biçimleri. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2015.
Şahin, Fatma. Amaç-Araç Dengesi̇ Açısından Hafız Adayları, Velileri Ve Öğreticileri̇n Hafızlık Algıları. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2019.
Şen, Ercan “1980 Sonrası Dergilerde ‘Kur’ancılık’ ve ‘Mealcilik’ Tartışmaları”, “Bir Başka Hayata Karşı”, 1980 Sonrası İslamcı Dergilerde Meseleler, Kavramlar ve İsimler. ed. Lütfi Sunar. 3. Konya: Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, 2019.
Şenat, Fatma Asiye. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Anlayarak Kur’an Okuma Durumları Üzerine Bir Çalışma”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 52/1 (01 Nisan 2011), 143-164. https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000001061
Taberî, Muhammed b. Cerîr et-. Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’l-Kurân. ed. Abdullah b Abdu’l-Muhsin et-Türkî. 1 Cilt. Dâru Hicr, ts.
Tekin, Vasfi Nadir. Pazarlama Araştırmaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2007.
Tirmizî, Muhammed b. Îsa et-. Süneni’t-Tirmizî,. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmiyye, 1998.
UNKK, Uluırmak Kur'an Kursu. Erişim:01 Eylül 2022. http://uluirmaknuraniye.com/wp-content/uploads/2018/07/KURAN-I-ANLAMA-TEMEL-%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M-PROGRAMI-UYGULAMA-ESASLARI.pdf; https://youtu.be/HcuOgrmHaxw.
Zerkesî, Bedruddîn Muhammed b. Abdullah ez-. el-Burhan fî Ulûmi’l-Kur’ân. thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim. 4 Cilt. Mısır: Dâru İhyâu Kütübi’l-Arabiyye, 1972.
Zurkânî, Muhammed Abdu’l-Azim ez-. Menâhilu’l-İrfân fî Ulûmi’l-Kur’ân. yy: Matbaatu’l-İsâ el-Bâbî el-Halebî, 3. Basım, tsz.