Ali GÜLÜMSER, MEHMET SERHAT ODABAŞ, Yeliz ÖZTURAN

Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) yapraktan ve topraktan uygulanan farklı bor dozlarının verim ve verim unsurlarına etkisi

Bu araştırmada fasulyeye (Phaseolus vulgaris L.) yapraktan ve topraktan uygulanan farklı bor dozlarının (0, 0.5, 1.0, 1.5 ve 2.0 kg/ha) verim ve verim unsurlarına etkileri araştırılmıştır. Denemeler 2002-2003 yıllarında Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nde yürütülmüş, ana parsele uygulama şekli, alt parsellere bor dozları gelecek şekilde bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlamah olarak kurulmuştur. Bor olarak (% 66.14) solubor ve fasulye olarak Efsane çeşidi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda fasulyeye borun yapraktan ve topraktan uygulama şekilleri etkili olmazken farklı dozdaki bor uygulamalarının etkisi önemli bulunmuştur. Varyans analizi sonucu bor dozlarının ilk bakla yüksekliğine, tanenin bor içeriğine, çimlenme oranına, 1000-tane ağırlığına ve tane verimine önemli düzeyde etkisi görülmüştür. Fasulyeye yapraktan veya topraktan uygulanan 1.11 kg/ha bor, en fazla kuru tane verimi (247.88 kg/da) sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler:

verim ögeleri, Phaseolus vulgaris, uygulama oranı, bor, borlu gübreler, kimyasal bileşim, ürün kalitesi, ürün verimi, yapraktan uygulama, bitki bileşimi, bitki morfolojisi, baklalar, tohum, tohum çimlenmesi, tohum ağırlığı

The effect of soil and foliar applied boron at different rates on yield and yield components of common bean (Phaseolus vulgaris L.)

This research examined the effect of soil and foliar applied boron in different rates (0, 0.5, 1, 1.5 and 2 kg/ha) on yield and yield components of common bean in the experimental field of Black Sea Agricultural Research Insititute during 2002-2003. Solubor (66.14 % B2O3) was used in this research. Experimental design was a split plot arrangement with three replications, utilizing application methods as main plot and boron rates as subplots. Results from both years indicated that increasing boron rates applied either to soil or foliar significantly improved common bean yields and affected some quality characters and morphological traits. The result of variance analysis of boron amount had a significant effect on the first pod height, boron content of grain, germination rate, 1000-seed weight and grain yield. 1.11 kg/ha boron applied to common bean through foliar or soil provided the highest yield (247.88 kg/da).

Keywords:

yield components, Phaseolus vulgaris, application rates, boron, boron fertilizers, chemical composition, crop quality, crop yield, foliar application, plant composition, plant morphology, pods, seeds, seed germination, seed weight,

PDF

___

Aktaş, M. 1991. Bitki besleme ve toprak verimliliği. Ankara Üni. Zir. Fak. Yayın No: 1202.
Akyıldız, A. R. 1984. Yemler bilgisi laboratuvar kılavuzu. Agric. Faculty of Ankara Uni. Pres.
Anonim, 2003. http//www. fao.org.
Bergmann, W. 1992. Nutritional disorders of plants-development. Visual and analytical diagnosis. Fischer Verlag. Jena.
Boyd, R. J. 2002. The partitioning behaviour of boron from tourmaline during ashing of coal. Int. J. Coal Geology, 53: 55-61.
Dell, B. ve Huang, L. 1997. Physiological response of plants to low boron. Plant and Soil, 193: 103-120.
Freeborn, J. R. 2000. Nitrogen and boron applications during reproductive stages for soybean yield enhancement. Master Thesis. Virginia State University, Virginia, USA.
Gupta, U. C. 1993. Deficiency sufficiency and toxicity levels of boron in crops. CRC Press. Boca Raton. FL.
Kim, T. H. J., Kim, K. S., Lee, Y. C. and Koo, J. K. 2000. Leaching characteristics of glassy waste forms containing two different incineration ashes. Waste Mng., 20: 43-54.
Korkmaz, A., Özdemir, N., Kızılkaya, R., Gülser, C, Sürücü, A., Horuz, A., Aşkın, T., Yirmibeşoğlu, B. 2001. Fındık, ayçiçeği, şeker pancarı ve mısır bitkilerinde borlu gübre kullanımı üzerine araştırmalar. Sonuç raporu. Ondokuz Mayıs Üni. Zir. Fak. Toprak Böl. Samsun.
Loomis, W. D. ve Durst, R. W. 1992. Boron and cell walls, Curr. Top. In Plant Biochem. Physiol., 10: 149-178.
Marschner, H. 1995. Mineral nutrition of higher plants. 2nd Ed. Acad. Press. San Diego. CA, USA.
Odabaş, M. S. ve Gülümser, A. 2001. Fasulyede uygulanan farklı dozlardaki değişik azot kaynaklarının verim, verim unsurlarına ve yapraktaki klorofil miktarına etkisi. Ondokuz Mayıs Üni. Zir. Fak. Derg., 16: 42-47.
Romheld, V. and Marschner, H. 1991. Function of micronutrients in plants. In Mortvelt. J. J. (Ed.) Micronutrients in Agriculture. 2nd ed. SSSA Book Ser. 4. SSSA. Madison. WI. pp. 297-328.
Ryan, J., Estefan, G. and Rashid, A. 2001. Soil and plant analysis lab. Manual. In. El-Begaty. A. (Ed.). International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (ICARDA). Aleppo. Syria, pp. 137-138.
Shorrocks, V. M. 1997. The occurrence and correction of boron deficiency. Kluwer Academic Publ. Dordrecht the Netherlands.
Smith, K. J. and Huyser, W. 1987. World distribution and significance of soybean. In. Ellis. R. H. (Ed.). Soybeans improvement production and Uses; Sec. Ed. Ed. J. R. Wilcox. Amer. Soc. of Agron. Madison; Wisconsin, pp. 1-22.
Warington, K. 1923. The effect of boric acid and borax on the broad bean and certain other plants. Annals Botany, 37: 629-672.