Bazı turunçgil anaçlarının doku kültürü ile çoğaltılması üzerinde araştırmalar

Bu araştırmada Troyer sitranjı, Carrizo sitranjı ve Turunç anaçlarının in vitro çoğaltan olanakları araştırılmıştır. Bu amaçla yürütülen çalışmalarda, değişik eksplant tipleri ve hormon konsantrasyonlarının çoğalma ve köklerime üzerine etkileri araştırılmıştır. Araştırma sonuçları, Troyer ve Carrizo sitranjı anaçları için büyüme ve gelişme aşamasında l mg/1 BAP, l mg/1 NAA ve l mg/1 GA3 ilavesi, Turunçta ise l mg/1 BAP ve l mg/1 NAA ilavesinin sürgün sayısı bakımından en iyi sonucu verdiğini göstermiştir. Çoğaltma aşamasında denenen besi ortamlarından 2 mg/1 BAP'ın l mg/1 NAA ile birlikte kullanımı BAP'ın tek başına kullanımlarına göre sürgün sayısı bakımından daha başarılı bulunmuştur. Köklendirme aşamasında ise IBA'nın NAA ile birlikte kullanımı, IBA'nın tek başına kullanımlarına göre özellikle kök sayısı bakımından daha iyi sonuç vermiştin Araştırma sonucunda, Troyer ve Carrizo sitranjı anaçlarının doku kültürü ile başarıyla çoğaltılabileceği, Turunç anacının ise köklendirme aşamasında tatminkar sonuç vermediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

köklenme, in vitro, doku kültürü, bitki büyüme düzenleyicileri, NAA, IBA, benziladenin, giberellik asit, turunçgiller, anaçlar, çoğaltma

Investigations on the propagation of some citrus rootstocks by tissue culture

In this research the propagation of Troyer citrange, Carrizo citrange and Sour orange rootstocks in tissue culture were investigated. During the studies, the effect on propagation and rooting of different type of explants and hormon concentrations were investigated. In terms of shoot number, the results of the research for the rootstocks of Troyer citrange, Carrizoi.citrange, the addition of 1 mg/1 BAP, 1 mg/1 NAA and 1 mg/1 GA3; for Sour orange rootstocks, the additions of 1 mg/1 BAP and 1 mg/1 NAA gave the best results, in the growth and development stage. In the propagation stage, according to the number of shootings using of 2 mg/1 BAP with 1 mg/1 NAA concentration was found to be more successful than the BAP concentration used alone in tested culture medium. In the rooting stage, using of IBA with NAA gave better results than using IBA concentration alone, especially for the number of roots. Results showed that Troyer and Carrizo citrange rootstocks can be propagated by in vitro, but in rooting stage Sour orange rootstock didn't give satisfactory results,

Keywords:

rooting, in vitro, tissue culture, plant growth regulators, NAA, IBA, benzyladenine, gibberellic acid, Citrus, rootstocks, propagation,

___

Anonymous, 1999. FAO Pruduction Year Book.
Anonmı, 1996. Tarımsal Yapı ve Üretim. D.İ.E. Matbaası. DİE Yavm No: 1873, Ankara.
Beloualy, N., 1990. Plant regeneration from callus culture of three Citrus rootstocks. Plant Cell, Tissue and Organ Culture 24:29-34.
Can, C., Koç, N.K. ve Çınar, A., 1992. Turunçta (Citrus aurantium var. Brezilia) epikotil seğmentleri kullanılarak in vitro da klonal üretim. Doğa- Türk- Tarım ve Ormancılık Dergisi, 16(1): 132-139.
Edris, MH and Burger, D. W„ 1984. In vitro propagation of 'Troyer' citrange from epicotyl segments, Scıentıa Horticulturae, 23, 159-162.
Gill, M„ Singh, Z„ Dhıllon, B. S., Gosal, S. S. and Zora, S., 1994, Somatic embriyogenesis and plantlet regeneration on calluses derived from seedling explants of "Kinnow" mandarin (Citrus nobilis Lour X Citrus deliciosa Tenora). Journal of Horticultural Science, 69 (2):231-236
Gill, M. 1, S., Singh, Z. Dhillon, B. S. and Gosal, S. S„ 1995. Somatic embriyogenesis and plantlet regeneration in mandarin (C. reticulata Blanco). Scıentıa Horticulturae, 63:167-176.
Goh, C. J., Sim, G. E., Morales, C. L. and Loh, C. S., 1995. Plantlet regeneration through different morphogemc pathways in pommelo tissue culture. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 43 (3): 301-303.
Harada, H., Muraı, Y., 1996. Clonal propagation of Poncirus trifoliata through culture of shoot primordia. Journal of Horticultural Science, 71 (6): 887-892.
Koç, N. K, ve Can, C. 1992, Turunçta kallus kültürlerinin elde edilmesinde bazı oksin, sitokinin ve kültür ortamlarının etkilen. Doğa-Türk- Tarım ve Ormancılık Dergisi, 16(1): 287-291.
Leng, E. and He, M., 1988. Plant regeneration in Citrus. Genetic Manipulation in Crops Newsletter, 23 (4): 34-37,
Maggon, R, and Singh, B, D., 1995, Promotion of adventious bud regeneration by ABA in combination with BAP in epicotyl and hypocotyl explants of sweet orange. Scientia Horticulturae, 63, 123-128.
Moore, G. A,, 1986. In vitro propagation of citrus rootstocks, HortScience, 21 (2): 300-301,
Murashige, T. and Skoog, F.,1962. A revised medium for rapid growth and bioassays with Tabacco tissue cultures. Physiol Plant, 15, 473-497,
Murashige, T. and Tucker, D.P.H.,,1969. Growth factor requirements of Citrus tissue culture In. Charpman H.p. (ed). Proc. 1st. Citrus Symp., Riverside CA.,3,
Özcan, M. ve Ulubelde, M., 1984. Turunçgil Anaçları. Ege Bölge Zirai Araştırma Enstitüsü Yayınlan, No: 50, Menemen - İzmir.