Bu çalışmada Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Dicle Bölümü’nde yer alan Şırnak’ın İdil İlçesi’ndeki kır yerleşmelerinin coğrafi açıdan adları incelenmiştir. İlçedeki 68 köy yerleşme adı incelenmiş bu incelemede köylerin bugünkü adları ve eski adları belirtilmiştir. İsimler genel olarak fiziki ve beşeri olarak iki gruba ayrılmıştır.Bu genel gruplamada İdil ilçesindeki köy yerleşme adlarının % 59’u beşeri şartlara göre % 41’ i ise fiziki şartlara bağlı olarak adlandırılmıştır. Bu genel gruplama alt gruplara bölünmüş ismini yükseltiye göre alan köy adları, arazi, iklim, hidrografya, bitki özelliklerine göre adlar. Hayvan türlerine göre adlar, kişilerin sıfatları ve kişi aidiyetlerine göre adlar, din ve inanışla ilgili adlar, toplulukla ilgili adlar, eşya ve çevredeki bir yapı ile ilgili adlar, mitoloji ve bir olaydan etkilenerek verilmiş adlar olarak alt gruplara ayrılmış ve analizleri yapılmıştır.Bu çalışma sonucunda İdil ilçesindeki köy yerleşme adlarının eski isimlerinin Süryanice ve kökenli olup 1940’lı yıllardan itibaren tüm köy isimlerinin Türkçe ’ye çevrildiği tespit edilmiştir. Fakat üzerinden yıllar geçmiş olmasına rağmen yerel halkın hala yerleşmelerin eski adlarını kullandıkları görülmüştür. Çünkü yerleşmelere sonradan verilen adların çoğunun hem eski isimle hem de yerleşmelerin özellikleriyle alakası olmayan rastgele adlardır. Bu nedenle yaptığımız sınıflamada köylerin eski adları baz alınmış olup gayet anlamlı sonuçlar elde edilmiştir. Yerleşmelerin eski adlarının bulundukları yerlerin fiziki ve beşeri faktörlerine dayanarak verilmiş adlar olduğu ortaya çıkmıştır. 

In this study, the names of the villages in Sirnak’s Idil district, which is located in the Tigris Region of Southeastern Anatolia Region, are examined geographically. 68 villages in the district are examined and in this examination, the old and current names of the villages are indicated. The names are in two categories, physical and humane, in general. In this general categorization, 59% of the names of villages in Idil district are named after humane conditions while 41% of them are named after physical conditions. This general categorization is divided and analyzed in subcategories of villages by the names according to the elevation, the land, climate, hydrographic, floral characteristics, animal species, personal characteristics and ownership, religion and faith, the community, tools or a surrounding structure, the mythology, and the aftermath of an event. As a result of this study, it was observed that the names of villages in Idil district are of Syriac and Kurdish origin and all village names have been converted into Turkish starting from the 1940s (Tunçel, 2000). Although many years have passed, it was observed that people there still uses the old names of the settlements. Because many of the names given later are random and irrelevant to both the old name and the characteristics of the settlement. This is why the categorization is based on the old names, and quite significant results are obtained. It was revealed that the old names of the settlements were given according to the physical and humane factors of the place.