TÜRKİYE'DE DEVLETLEŞTİRME VE KAMULAŞTIRMA UYGULAMALARININ ÖZEL ORMAN MÜLKİYETİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Türkiye'de mülkiyet bakımından ormanlar devlete, kamu tüzel kişilerine ve kişilere ait olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır.Osmanlı Devletinden itibaren ormanlar üzerinde özel mülkiyet hakkı tanınmıştır. Ancak farklı sebeplerleözel mülkiyet altındaki orman arazileri sayı ve alan bakımından sürekli azalmaktadır. Kamulaştırma ve devletleştirmeuygulamaları da bu azalma üzerinde etki eden sebepler arasında gösterilebilir.İdare, özel hukuk usullerini izleyerek mal edinebileceği gibi ihtiyaç duyduğu malı satın alamaması nedeniyle kamununzarara uğramaması için özel hukuk gerçek ve tüzel kişilerinin mallarını kamusal usul ve esaslarla zorla edinmeimkânına sahiptir. İdare, devletleştirme ve özellikle kamulaştırma usulünü özel mülkiyete tabi ormanlar üzerinde sıksık kullanmaktadır. Bu uygulamalar özel orman varlığını sürekli azaltmaktadır. Cumhuriyet döneminde kişilere aitormanların devletleştirilmesi ve kamulaştırılması sürecinin hız kazandığı görülmektedir.Bu çalışmada, idarenin kamu hizmetlerini yürütmek için ihtiyaç duyduğu taşınmaz malları edinme usullerinden devletleştirme ve kamulaştırma usulü uygulamalarının özel orman mülkiyeti üzerine etkisi incelenecektir.

THE IMPACT OF NATIONALIZATION AND EXPROPRIATION PROCEDURES ON PRIVATE FOREST OWNERSHIP IN TURKEY

In Turkey, there are three groups of forests belonging to state, public legal entities and persons, in terms of property.The right of private property on forests has been entitled since the Ottoman Empire. However, the number and areaof private forests have been consistently decreasing for various reasons. The nationalization and expropriationapplications can also be shown among the reasons for this decrease.The administration not only has the opportunity of getting the properties of private law real persons and legal entities byforce in order to prevent any public loss due to not being able to buy the property it needs, but it can also own property byfollowing private law methods. The administration often uses nationalization and especially the expropriation methodson forests subject to private property. These applications have consistently decreased forest entities. It is observedthat the process of nationalization and expropriation of forests belong to people has accelerated in Republican Period.In this study, the effects of nationalization and expropriation, two methods by which administration gets the immovableproperties it needs in order to carry out public services, on private forest property will be examined.

___

  • Akipek, Jale G., "Devlet Orman Arazisi Üzerinde Üst Hakkı", Osman Fazlı Berki'ye Armağan, Sevinç Matbaası, Ankara 1977, s. 1-35
  • Aksoy, A. Şinasi, Türkiye'de Özelleştirme, Özelleştirme Tartışmları, (Ed. Aykut Polatoğ- lu), İstanbul, 1994, s. 107.
  • Akyılmaz, Bahtiyar, İdari Usul İlişkileri Işığında İdari İşlemin Yapılış Usulü, Yetkin yayınları, Ankara, 2000.
  • Akyılmaz, Bahtiyar, Sezginer, Murat, Kaya, Cemil, Türk İdare Hukuku, Seçkin Yayı- nevi, Ankara, 2017, s. 192.
  • Arcak, Ali, Kamulaştırmasız Elkoyma ve Yeni Hükümler, Seçkin Kitabevi, Ankara, 1987, s. 23.
  • Ardıç, Kamuran, "Ormancılık Tarihimize Kısa bir Bakış", İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, S.B, C. 36, S. 1, 1980. S. 98-114.
  • Ata, Cemil, "Dünyada ve Türkiye'de Özel Ağaçlandırmalar ve Özel Fidanlıklar", 1. Ormancılık Şurası Tebliğler ve Ön Çalışma Grubu Raporları, C. 1, Ankara, 1993, s. 238- 242.
  • Atay, Ender Ethem, İdare Hukuku, Turan Kitabevi, Ankara, 2006, s. 638.
  • Ayaz, Hüseyin, Türkiye Ormancılığında Özel Orman Mülkiyeti, II Karadeniz Ormancı- lık Konferansı, C. I, s. 105-112.
  • Ayhan, Fatma, Kamulastırma Kanunu'nun Gecicı 6. Maddesi ve Turk Hukukunda "Dolayısıyla Kamulastırma" Uygulaması Uzerıne Bır Deneme, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt 69, S. 1-2, s. 1125-1148
  • Bayraktaroğlu, Nuray, Türk Anayasa Rejimi İçerisinde Ormancılıkla İlgili Hükümler ve Bunların Değerlendirilmesi Şartları, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, S. B, C. 18, s. 7-30. Brown, Lester R., Yeni Yüzyılın Sorunları, Dünyanın Durumu 2000, Çev: Ayşegül Yelçe, Zeynep Yelçe, Tema Yayınları, İstanbul 2000, s. 24.
  • Cin, Halil, "Tanzimattan Sonra Türkiye'de Ormanların Hukuki Rejimi", Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1978, C. XXXV, s. 321-337.
  • Cin, Halil, Miri Arazi ve Bu Arazinin Özel Mülkiyete Dönüşümü, Selçuk Üniversitesi Yayınları: 27 Hukuk Fakültesi Yayınları 1, 1987 Konya.
  • Eranıl, Mehmet Akif, İzahlı, Notlu ve Gerekçeli Orman Kanunu, Ankara 1967, s. 166- 170.
  • Fırat, Fehim, Türkiye'de Ormanların Ekonomik Şartları, OGM Yayını, Sıra no 148, seri no; 16, s. 11.
  • Gözler, Kemal, İdare Hukuku, Cilt II, Ekin Kitabevi, Bursa 2009, s. 924.
  • Gözübüyük, Şeref- Tan, Turgut, İdare Hukuku, C. 1, Genel Esaslar, Turhan Kitabevi, Ankara, 1998. Gülan, Aydın, "Kamu Hizmeti Kavramı", İdare Hukuku İlimleri Dergisi, Yıl, 9, S. 1-3,
  • 1988. s. 147-159.
  • Gülan, Aydın, 1999. Kamu Mallarından Yararlanma Usullerinin Tabi Olduğu Hukuki Rejim, Alfa Basım Yayım.
  • Gülan, Aydın, İdareler Arası Mal Devri 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 30. Maddesine İlişkin Düşünceler, Prof. Dr. Kemal Oğuzman'ın Anısına Armağan, Beta, 2000, s. 353-364.
  • Gülen, İlhan, Özdönmez, Metin "Türkiye'de Orman ve Ormancılık", İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1981, Seri B, C. 31, S. 2, s. 2-14.
  • Güloğlu, Yavuz, 'Türk Kamu Hukukunda Özel Ormanların Hukuki Statüsü', Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2010, s. 45.
  • Güloğlu, Yavuz, Orman Mulkiyetinin Dogusu ve Osmanlı Devletinde Tanzimat Donemine Kadar Ormanlarla Ilgili Yapılan Yasal Duzenlemeler, Kastamonu Universitesi, Orman Fakultesi Dergisi, 2010, 10 (2): 180-194.
  • Gümüş, Cantürk, "Türkiye'de Orman Rejimi, Orman Tanımı ve 4785 Sayılı Yasa", Doğu Karadeniz Bölgesi'nde Orman Mülkiyet Sorunları, Bildiri Metinleri, Trabzon, 1998.
  • Gümüş, Cantürk, Ormancılık Politikası, C. 1, Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Genel Yayın No: 217, Fakülte Yayın No: 35, Trabzon, 2004 s. 78, 286, 289, 294.
  • Günday, Metin, İdare Hukuku, İmaj yayınevi, 9. Bası, Ankara, 2004, s. 251.
  • Güneş, Yusuf, "Türk Orman Hukukunda 2/B Uyuşmazlığı Nedir?", Kazancı Hukuk, İş- letme ve Maliye Bilimleri, S. 1, 2004, s. 72-81.
  • İlkmen, Şerafettin "Orman İşletmeciliğinde Devletçilik Problemi ve Ormancılık Politikamızın Ana Davaları", Orman Davamızın Çeşitli Yönlerine Dair İlmi Görüşler, Orman Fakültesi Profesör ve Doçentleri, Türkiye Ormancılar Cemiyeti, Ankara, 1951.
  • İstanbullu, Turan, "Ormancılığımızın 150. Yılında "Ormancılık Politikamız ve Mevzuatımız", 150. Yılında Türkiye Ormancılığı Paneli, Orman Genel Mudurlugu, Ankara, 1990.
  • İstanbullu, Turan, Türkiye'de Devletten Başkasına Ait Ormanların İdare ve İşletilmesi Üzerine Araştırmalar, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1978, s. 59.
  • Kaplan, Gürsel, "Kamu Kurumları ve Tüzel Kişileri Arasında Taşınmaz Mal Devri ve Yargısal Denetimi", Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ayferi Göze'ye Armağan, Sayı: 2004/1-2, s. 167-188.
  • Kaplan, Gürsel, Yeni Yasal Düzenlemelere Göre Kamulaştırmasız El Koyma Sebebiyle Doğan Tazmin Hakkının Tabi Olduğu Usul ve Esaslar, TBB Dergisi, 2012 (99), s. 125-150.
  • Köprülü, Bülent, 11 Şevval H. 1286 Tarihli Orman Nizamnamesinin Getirdiği Yenilikler", İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. XVI, S. 1-2, 1950, s. 237-271.
  • KÖROĞLU, Ömer, Kamulaştırma, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1995, s. 18. O.G.M., Ormancılık İstatistik Albümü (1950-1954), Yayın no: 221, Seri no: 58, İstanbul, 1956.
  • Kutluk, Halil, "Orman Korunmasının Tarihi Gelişimine Bir Bakış, Korunmayan ve Korunan Ormanlar", Teknik Haberler Bülteni Yıl 5, Sayı 17, Mart 1966, s. 245-247.
  • Onar, Sıddık Sami., İdare Hukukunun Umumi Esasları, C. III, Hak Kitabevi, İstanbul, 1966, s. 1304.
  • Orman Genel Müdürlüğü, Türkiye Orman Varlığı, Orman Genel Müdürlüğü Yayını, Yayın No: 115, s. 5 Ankara, 2015, s. 6.
  • Serdengeçti, Edip, "Mülkiyet Nehicinin Tekâmül Vechesi", İstanbul Hukuk Fakültesi Mecmuası. C. XXIII, 1958, s. 68-92.
  • Tan, Turgut, İdare Hukuku, Turhan kitabevi, Ankara 2011, s. 587.
  • Tanışır, Mehmet, Küresel ve Ulusal Boyutta Ormansızlaşma Sorunu ve Çözüm Yolları (Türkiye Örneği), Siyasal Kitabevi, Ankara 2003, s. 5.
  • Toygar, Süreyya, Eski ve Yeni Hükümlere Göre Orman Anlamı ve Ormanların Mülkiyet Bakımından Bölünüşü, T. D. Orman Genel Müdürlüğü Yayınlarından, Yayın Sıra No: 370, Seri No: 107.
  • Tunçsiper, M. Nedim, Turk Hukuk Tarihi, Idare Hukuku ve Medeni Hukukumuz Muvacehesinde Orman Mevzuatımız, Tarım Bakanlıgı Orman Genel Mudurlugu Yayını Sıra No 364, Sayı No: 106, Istanbul. Türkiye Ulusal Ormancılık Programı, 2004- 2023, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayınları 2004.
  • Ulukut, Bülent, Türk Orman Hukuku, l. Kitap, Orman Mülkiyeti, İstanbul, 1963.
  • Yasin, Melikşah, "İdari İrtifaklar", Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 2005/2, 165-203.
  • Yasin, Melikşah, Özelleştirmenin Hukuki Rejimi, Beta Yayınevi, 2. Bası, 2007.
  • Yiğitoğlu, Ali Kemal, Ormancının El Kitabı, T.O.C., Birinci Bası, Ankara 1952.
  • Yiğitoğlu, Ali Kemal, Türkiye'de Ormancılığın Temelleri, Şartları ve Kuruluşu, Yüksek Ziraat Enstitüsü Çalışmaları, Sayı 8, Ankara, 1936.