İYİ İDARE HAKKI*
Bu çalışmada "iyi idare hakkı"nı düzenleyen Avrupa Birliği Temel Haklar Şartına, Avrupa Doğru İdarî Davranış Kanununa (Avrupa İyi Yönetim Kodu) değinildikten sonra, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin İyi İdare Konusunda Üye Devletlere R(2007)7 sayılı Tavsiye Kararının ekinde yer alan "İyi İdare Kanunu" incelenmiştir. İyi idare kavramı kısaca tanımlanmış, iyi idare hakkının kapsamı ve tarafları açıklanmıştır. İyi idare ilkeleri olarak yasallık (kanunîlik), eşitlik (ayırımcılık yasağı), tarafsızlık, orantılılık (ölçülülük), hukukî kesinlik (belirlilik), makûl süre içinde faaliyette bulunma, mahremiyete saygı, katılım, açıklık ilkeleri incelenmiş, dinlenilme ve savunma haklarına ve tazmin yükümlülüğüne değinilmiştir. İyi idare hakkının veya bu hakkı sağlayan ilkelerin doğrudan veya dolaylı olarak yer aldığı Türk Hukuk mevzuatı belirtilmiş, iyi idare hakkına ve ilkelerine atıf yapan yüksek mahkeme kararlarından örnekler verilmiştir.
THE RIGHT TO GOOD ADMINISTRATION
In this study, after addressing the European Charter of Fundamental Rights and the European Code of Good Administrative Behaviour which both regulate "right to good administration", "The Code of Good Administration" that takes place in the appendix of Recommendation CM/Rec(2007)7 of the Committee of Ministers to member states on good administration, is examined. The concept of good administration is defined briefly, the parties and context of right to good administration are explained. Principles of good administration; lawfulness, equality (absence of discrimination), impartiality, proportionality, legal certainty, taking action within a reasonable time limit, respect for privacy, participation, clarity are studied. The right to be heard and to make statements (right to defense), liability for damage are also mentioned. The Turkish Law and Legislation in which the right to good administration or the principles that ensure this right take directly or indirectly place, is indicated. Examples of high court decisions which refer to the right to good administration and its principles, are given.
___
- Akıllıoğlu, Tekin, "Bireyin Yönetsel İşlemler Karşısında Korunması ve Yönetim Hukukumuz", Amme İdaresi Dergisi, C. 14, S. 3, Eylül 1981, s. 37-56.
- Akıllıoğlu, Tekin, "Yönetsel İşlemlerde Gerekçe İlkesi", Amme İdaresi Dergisi, Haziran 1982, C. 15, S. 2, s. 7-19.
- Akıllıoğlu, Tekin, Yönetim Önünde Savunma Hakları, Ankara 1983, XV+[1]+208 sayfa, Türkiye Orta Doğu ve Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları No. 206.
- Akyılmaz, Bahtiyar, "İyi Yönetim ve Avrupa İyi Yönetim Yasası" Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. VII, S. 1-2, Haziran-Aralık 2003, s. 143-158.
- Algan, Bülent, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Hakların Korunması, Ankara 2007, Seçkin Yayıncılık.
- Arsava, Füsun, "Avrupa Temel Haklar Şartı, Avrupa Birliği'nin Avrupa İnsan Hak ve Özgürlükleri Konvansiyonuna Katılması, Hukukî Dayanaklar, Hukukî Sorunlar ve Hukukî Sonuçlar", Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Y. 4, S. 14, Temmuz 2013, s. 87-121.
- Aygün, Aybike, Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı Çerçevesinde Bireylerin Hukukî Statüsü, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2007.
- Çolak, Nusret İlker, "Bilgi Edinme Hakkının Sınırları ve Sınırlama Ölçütleri", http:// www.ilkercolak.com.tr/bilgi-edinme-hakkinin-sinirlari-ve-sinirlama-olcutleri/ (Erişim Tarihi: 1 Haziran 2017).
- Döner, Ayhan, İnsan Haklarının Uluslararası Alanda Korunması ve Avrupa Sistemi, Birinci Baskı, Ankara Ocak 2003, 200 sayfa, Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş.
- Günday, Metin, İdare Hukuku, Güncellenmiş ve Gözden Geçirilmiş 10. Baskı, Ankara Ekim 2013, xxxiv+654 sayfa, İmaj Yayınevi.
- Halimovski, Ekrem, Avrupa Birliği Hukukunda İyi Yönetim Hakkı, İzmir 2016, T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Avrupa Birliği Hukuku Programı, [basılmamış] Yüksek Lisans Tezi, viii+150 sayfa.
- Kaboğlu, İbrahim Ö., "Avrupa Topluluğu ve İdarî Yargı Avrupa Topluluğu Adalet Divanı Jurisprüdansı ve İdarî Kararların Gerekçeli Olma Zorunluğu", I. İdare Hukuku Kongresi, Birinci Kitap, İdarî Yargı, 1-4 Mayıs 1990, Ankara 1991, s. 303-328, Danıştay Yayınları No: 53.
- Karabulut, Mustafa, İdarî Yaptırımların Hukukî Rejimi, Ankara 2008, Turhan Kitabevi.
- Karahanoğulları, Onur, İdarenin Hukukla Kavranması: Yasallık ve İdarî İşlemler, Güncellenmiş 3. Bası, Ankara 2015, Turhan Kitabevi.
- Kurt, Hayrettin, "İdarî Yaptırımlara Karşı Güvenceler", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVIII, Y. 2014, S. 1, s. 131-178.
- Metin, Yüksel, Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 57-4, s. 35-63.
- Odyakmaz, Zehra, "Hazırlanmakta Olan İdarî Usûl Kanunu Açısından Demokratikleş- me Sürecinde Şeffaflaşma ve Bireye Tanınan Haklar", Prof. Dr. Naci Kınacıoğlu'na Armağan, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. I, S. 2, Aralık 1997, s. 1-21.
- Odyakmaz, Zehra, "Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumunun Tanıtılması ve 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Bazı Maddelerinin Değerlendirilmesi ", Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Türkiye Adalet Akademisi'nin 10. Kuruluş Yılı Armağanı, "Adalet İçin Bilgi", Y. 4, S. 14, Temmuz 2013, s. 1-85.
- Odyakmaz, Zehra-Güzel, Oğuzhan, "İdarenin Uygulamaları Bakımından İdare, Etik ve Ahlâk", Ankara Barosu Dergisi, Y. 71, S. 2013/3, s. 19-55.
- Odyakmaz, Zehra-Keskin, Bayram-Güzel, Oğuzhan, "Avrupa Birliği'nin İnsan Hakları Politikası ve Anayasa Mahkemesi Kararlarına Yansıması", Mevlâna Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 3, S. 1, s. 7-49.
- Öztürk, Neva Övünç, "Avrupa Birliği Temel Haklar Şartında Yer Alan Sığınma Hakkı- nın Tahlili, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 3, S. 2, Y. 2012, s. 187- 229.
- Ponce, Julio, "Good Administration and Administrative Procedures", Indiana Journal of Global Legal Studies, C. 12, S. 2, 2005, s. 551-588.
- Taşdemir, Hakan-Demir, Hasan, "Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı", Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, C. 2, S. 3 (Güz: 2002), s. 85-100.
- Taşdemir, Hakan-Güngör, Fatma Akkan, "Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı'nın 53. Maddesi'nin Topluluk Hukukunun Üstünlüğüne Etkisi", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XII, Y. 2008, S. 1-2, s. 1073-1090.